Η δημόσια υγεία κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης - νομικές και κοινωνιολογικές επιπτώσεις

Abstract

The global recession caused by the financial crisis of 2007, although it started in the USA, spread rapidly throughout the world, exposing significant weaknesses in the national economy and creating "imbalances" in both investment and overall economic activity. The Greek financial crisis constitutes a special case of mismanagement and swelling of the public finances and the national debt, which is due to the swelling of the fiscal deficit and the public sector of the Country, the structural deficiencies of the European Union regarding the management of international crises, as well as the combination of the pathologies of the Greek society and the incorrect planning of the strategic development policies of the monetary integration of the united Europe. The economic crisis also adversely affected the field of human rights, while the implemented memorandum support programs produced only some of the expected fiscal results, creating a climate of insecurity and uncertainty, both economically and socially. At the same time, a serious issue was raised regarding the constitutionality of the measures taken, as an important guarantee of the collective and personal autonomy of citizens, as well as the rule of law. Fiscal austerity policies adopted with the aim of economic recovery affected the provision of health care to citizens and public health in general, and grossly affected the right to health, both in its individual and social dimensions. They also influenced the organization of the health system and brought about critical reforms in many areas. The aim of this study is to capture the fiscal crisis at a social, legal and institutional level in the field, in particular, of public health, and the corresponding evaluation of the relevant reform interventions.

Η παγκόσμια ύφεση που προκλήθηκε από την οικονομική κρίση του 2007, μολονότι ξεκίνησε από τις Η.Π.Α., εξαπλώθηκε με ταχύτατους ρυθμούς σε όλον τον κόσμο, αποκαλύπτοντας σημαντικές αδυναμίες σε επίπεδο εθνικής οικονομίας και δημιουργώντας «ανισορροπίες» τόσο στις επενδύσεις όσο και στη συνολική οικονομική δραστηριότητα. H ελληνική χρηματοοικονομική κρίση συνιστά μια ιδιάζουσα περίπτωση κακοδιαχείρισης και διόγκωσης των δημόσιων οικονομικών και του εθνικού χρέους, η οποία οφείλεται, ιδίως, στη διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημοσίου τομέα της Χώρας και τις εν γένει παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και στις δομικές ελλείψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη διαχείριση των διεθνών κρίσεων και τον λανθασμένο σχεδιασμό των στρατηγικών πολιτικών της για την ανάπτυξη της νομισματικής ολοκλήρωσης της ενωμένης Ευρώπης. Η οικονομική κρίση επηρέασε δυσμενώς και τον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ τα εφαρμοσθέντα μνημονιακά προγράμματα στήριξης απέφεραν ορισμένα μόνον εκ των προσδοκώμενων δημοσιονομικών αποτελεσμάτων, δημιουργώντας ένα κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας, τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα, εγέρθηκε σοβαρό ζήτημα ελέγχου της συνταγματικότητας των ληφθέντων μέτρων, ως σημαντική εγγύηση της συλλογικής και προσωπικής αυτονομίας των πολιτών, καθώς και του κράτους δικαίου. Οι δημοσιονομικές πολιτικές λιτότητας που υιοθετήθηκαν με σκοπό την οικονομική ανάκαμψη έπληξαν την παροχή υγειονομικής φροντίδας στους πολίτες και εν γένει τη δημόσια υγεία, και έθιξαν κατάφωρα το δικαίωμα στην υγεία, τόσο ως προς την ατομική όσο και υπό την κοινωνική του διάσταση. Επηρέασαν, επίσης, την οργάνωση του συστήματος υγείας και επέφεραν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις σε πολλούς τομείς της. Στόχο της παρούσας μελέτης αποτελεί η αποτύπωση της δημοσιονομικής κρίσης σε κοινωνικό, νομικό και θεσμικό επίπεδο στον τομέα, ιδίως, της δημόσιας υγείας, και η αντίστοιχη αξιολόγηση των σχετικών μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων.