Ελλάδα, Ευρώπη και διεθνής τρομοκρατία, από τον ψυχρό πόλεμο στη νέα τρομοκρατία: ιστορικές, πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις

Abstract

The dissertation examines international terrorism in Greece from 1974 until the dismantling of “November 17” in 2002 and its consequences in Greece’s foreign relations. The study of terrorist phenomenon is related with the wider historical context, namely Cold War and the first post-Cold War period. In this context we examine the changes that take place due to the geopolitical developments and the internal factors which affect and form terrorist organization’s activities. Through a comparative approach, we detect similarities and differences between Greece and selected Western European countries in terrorism. Despite the fact that far-right terrorist groups are active in Greece during the 1970s, the dissertation focuses in Arab/international and far-left terrorist organizations because of their activities against foreign – mainly American- targets. In this context the dissertation studies continuity and change in Greek foreign policy between 1974-2002, the changes of terrorist phenomenon and its consequences in country’s relations with the United States and the other countries of Western Europe. Moreover we outline political system’s and public opinion’s perceptions towards terrorism and the efforts to counter terrorist activity.

H διατριβή εξετάζει τη διεθνή τρομοκρατία στην Ελλάδα από το 1974 έως την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» το 2002 και τις επιπτώσεις της τρομοκρατικής δράσης στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας. Η μελέτη του φαινομένου πραγματοποιείται στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο των περιόδων που καλύπτει η διατριβή, ειδικότερα του Ψυχρού Πολέμου και της πρώτης μεταψυχροπολεμικής περιόδου. Εντός αυτού του πλαισίου, μελετώνται οι μεταβολές που λαμβάνουν χώρα συνεπεία των ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων, αλλά και των εσωτερικών παραγόντων που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τη δράση των τρομοκρατικών ομάδων. Μέσα από μία συγκριτική προσέγγιση με τα τεκταινόμενα στο πεδίο της τρομοκρατίας σε επιλεγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, μελετώνται ομοιότητες και διαφορές της ελληνικής περίπτωσης. Παρά την ύπαρξη ακροδεξιών τρομοκρατικών οργανώσεων κατά τη δεκαετία του 1970, έμφαση αποδίδεται πέραν των οργανώσεων αραβικής/διεθνούς τρομοκρατίας στις ακροαριστερές τρομοκρατικές οργανώσεις, καθώς μεγάλο μέρος των ενεργειών τους στρέφεται εναντίον στόχων ξένου – κυρίως αμερικανικού – ενδιαφέροντος. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται συνέχειες και τομές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής κατά την περίοδο 1974-2002, οι μεταβολές του τρομοκρατικού φαινομένου και οι επιπτώσεις του στις σχέσεις κυρίως με τις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Επιπλέον σκιαγραφούνται οι στάσεις του πολιτικού συστήματος και της κοινής γνώμης απέναντι στο φαινόμενο και οι εξελίξεις στο πεδίο της καταπολέμησής του.