Digital Tate:: the use of video and the construction of audiences

Abstract

This PhD research emerges from an on-going discussion in museum studies, which recognises the effect of digital technologies on the practices of contemporary museums and on the processes of knowledge production. It is the result of a collaborative study between London South Bank University and Tate, which examines how the contemporary art museum perceives digital culture and understands its audiences under networked conditions. The research departed from a recognition that Tate’s practices of video production provide an access point to examine how the museum creates and shares cultural knowledge. By distributing its video content through online channels, the museum also participates in a digital and networked landscape and thereby connects with its audiences. In an effort to adhere to this constantly growing and evolving landscape, Tate has been exploring different ways of expanding its production and programming practices in online spaces and engaging with the audiences that inhabit these spaces. The research regarded this point of exploration as an opportunity to examine the institutional perceptions and ideas that guide this process. The core research question that the research addresses therefore is: How does the use and production of video content at Tate reflect the contemporary art museum’s understanding of digital culture and the way that it perceives its audience? This question was addressed through situated empirical fieldwork in the organisation and particularly through the observation of the BMW Tate Live: Performance Room programme. Following the processes of the production of this series of live online performances, it was possible to trace the complexities that arose in Tate’s encounter with the structures and the audience of the network. The study of these complexities reflected the museum’s difficulty in embracing with unfamiliar elements of display and participation that the network proposed and unveiled processes of moderation and editorial control that aimed to contain the programme in the protected territory of the institution and its brand. The value of the present work lies in its focus on the processes where institutional ideas and politics are enacted as a way to understand the museum’s complex structure. This research contributes to museum studies and media and cultural studies research by employing an interdisciplinary and reflexive method embedded in the museum practices in order to bring to light problems that are not new yet they are present and require attention. These problems pertain to the museum’s relation to technology and they affect the museum’s relationship with its audiences. The exploration of processes of production that this thesis suggests is considered a fundamental step in order to understand what knowledge the art museum produces in its encounter with the digital, how and for whom.

Η συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή είναι το αποτέλεσμα μιας εθνογραφικής μελέτη στην Tate του Λονδίνου η οποία εξετάζει πως το μουσείο σύγχρονης τέχνης αντιλαμβάνεται το «ψηφιακό» και το κοινό του μέσα από καθιερωμένες πρακτικές βίντεο και την παραγωγή του πειραματικού προγράμματος ζωντανής διαδικτυακής performance BMW Tate Live: Performance Room. Η έρευνα έγινε στα πλαίσια της υποτροφίας Collaborative Doctoral Award (Arts and Humanities Research Council, AHRC, 2011) και ήταν μια συνεργασία μεταξύ του τμήματος Arts & Creative Industries του London South Bank University και της Tate (Tate Research & Tate Media). Η έρευνα ξεκίνησε από την αναγνώριση ότι η Tate θεωρείται ένα από τα πιο ανεπτυγμένα μουσεία σύγχρονης τέχνης στην Ευρώπη όσον αφορά τις ψηφιακές εφαρμογές και το διαδικτυακό προφίλ του οργανισμού. Ταυτόχρονα, την περίοδο που ξεκίνησε η συγκεκριμένη μελέτη, η Tate βρισκόταν σε διερεύνηση ώστε να επεκτείνει τις πρακτικές παραγωγής και προγραμματισμού της σε διαδικτυακούς χώρους και να εμπλακεί με το κοινό των χώρων αυτών. Αυτό το συνεχώς εξελισσόμενο τοπίο αποτέλεσε μια ισχυρή βάση ώστε να διερευνηθούν σε βάθος οι θεσμικές αντιλήψεις και δομές που καθοδηγούν αυτή τη διαδικασία, καθώς και οι τρόποι και τα μέσα με τα οποία το μουσείο παράγει πολιτιστική γνώση σε ψηφιακά, δικτυωμένα, περιβάλλοντα. Οι πρακτικές παραγωγής βίντεο της Tate αποτέλεσαν το πρώτο σημείο πρόσβασης ώστε να εξεταστεί το πώς το μουσείο δημιουργεί και μοιράζεται την πολιτιστική γνώση. Η παραγωγή υψηλής ποιότητας οπτικοακουστικού περιεχομένου, εύκολα προσβάσιμου στο ευρύ κοινό μέσω του διαδικτύου ή ψηφιακών συσκευών, πρωτοστατεί στον στρατηγικό σχεδιασμό ψηφιακών δράσεων του μουσείου. Τα βίντεο αυτά, που φιλοξενούνται τόσο στον επίσημο ιστότοπο της Tate όσο και στο κανάλι της στο YouTube, είναι ένας από τους κύριους τρόπους που το μουσείο παρέχει υλικό που πλαισιώνει την καλλιτεχνική παραγωγή και παράγει πολιτιστική γνώση σχετικά με την ιστορία της τέχνης. Η κεντρική ερευνητική ερώτηση που προέκυψε ως εκ τούτου είναι: πώς αντικατοπτρίζει η χρήση και η παραγωγή περιεχομένου βίντεο στην Tate την κατανόηση της ψηφιακής κουλτούρας και τον τρόπο με τον οποίο το μουσείο σύγχρονης τέχνης αντιλαμβάνεται το κοινό του. Η ενσωματωμένη (embedded) θέση της έρευνάς μέσα στον οργανισμό επέτρεψε να μελετηθούν οι εννοιολογήσεις του «ψηφιακού» και του «κοινού» στο επίπεδο των καθημερινών πρακτικών της Tate και το πώς αυτές επηρεάζουν τον πολιτιστικό προγραμματισμό του μουσείου. Συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε μια εθνογραφική μελέτη πεδίου η οποία βασίστηκε στις διαδικασίες παραγωγής του προγράμματος ζωντανών διαδικτυακών παραστάσεων BMW Tate Live: Performance Room. Το Performance Room είναι μια σημαντική στιγμή στην ιστορία της Tate, καθώς ήταν η πρώτη φορά που το μουσείο σύγχρονης τέχνης παρουσίασε σε ζωντανή σύνδεση έργα performance στο YouTube, διαθέσιμα μόνο για το διαδικτυακό κοινό. Μέσα από την παρακολούθηση των διαδικασιών παραγωγής του Performance Room, τις συζητήσεις των δρώντων στο πεδίο – εργαζόμενους-ες στο μουσείο και εξωτερικούς συνεργάτες- αλλά και τα τεχνικά στοιχεία του προγράμματος αναδείχθηκαν οι πολυπλοκότητες που ενέχει η «συνάντηση» της Tate με το διαδίκτυο ως χώρο καλλιτεχνικής παραγωγής και με το δικτυωμένο κοινό. Πολυπλοκότητες και δυναμικές που αντανακλούν τη δυσκολία του μουσείου να υιοθετήσει τρόπους προβολής των έργων τέχνης και συμμετοχής του κοινού, οι οποίοι αν και εγγενείς του διαδικτύου, δεν είναι οικείοι για το μουσείο τέχνης. Ως αποτέλεσμα, κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας, παρατηρήθηκε ένα αίσθημα γενικευμένης ανασφάλειας σε σχέση με το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα αλλά και τον έλεγχο του μουσείου πάνω σε αυτό, ενώ ήταν φανερό ότι το «ψηφιακο» γίνεται αντιληπτό κυρίως ως εργαλείο για την παραγωγή των προγραμμάτων καθώς και ως σταθερό περιβάλλον για την προώθηση των δραστηριοτήτων της Tate ως brand. Ο τρόπος που εξελίχθηκε το πρόγραμμα Performance Room έδειξε αφενός τη δυσκολία της Tate να εντάξει με έναν πιο ενεργό τρόπο τη συμμετοχική κουλτούρα του διαδικτύου στην καλλιτεχνική παραγωγή και αφετέρου την έντονη τάση του μουσείου να ενσωματώνει τις ψηφιακές πρακτικές στην οριοθετημένη λογική του μάρκετινγκ. Μέσα από το παράδειγμα του Performance Room αναδεικνύεται επίσης η αργή υιοθέτηση δικτυωμένων καλλιτεχνικών πρακτικών από το μουσείο αλλά και η έλλειψη αναγνώρισής τους ως βασικών στη σύγχρονη ιστορία των εικαστικών και παραστατικών τεχνών. Η παρατήρηση των επιμελητικών και επικοινωνιακών πρακτικών της Tate σε επίπεδο καθημερινών διεργασιών έφεραν στο φως προβλήματα και αγκυλώσεις του μουσείου, που δεν είναι καινούργια, όμως απαιτούν προσοχή και περαιτέρω μελέτη. Η διερεύνηση των διαδικασιών παραγωγής και η πρόσβαση στις καθημερινές πρακτικές του μουσείου είναι ένα καίριο βήμα για να κατανοήσουμε τι γνώση παράγει το μουσείο τέχνης στη συνάντησή του με την ψηφιακή και διαδικτυακή κουλτούρα, πώς και για ποιον.