Παιδεία στα μέσα και ειδησεογραφική παιδεία στην ψηφιακή κοινωνία της γνώσης: πληροφορία και σύγχρονοι γραμματισμοί

Abstract

The "literate person" in the information and digital media society is no longer the one who knows how to read and write, but the one who develops cognitive, digital, functional, and social skills in order to be able to understand, evaluate, and use multimedia texts in his/her daily life and when participating in democratic processes. This is the aim of Media Literacy, which has communicative, informative, socializing, and pedagogical dimensions and incorporates a complex set of knowledge, skills, attitudes, and cross-cutting competences and practices that enable effective access, analysis, critical evaluation, interpretation, use, creation, and dissemination of information, media, and messages, by means of using digital technologies, media, tools, and networks on a rational and ethical basis, as an integral part of the so-called "21st century skills". This thesis examines the media literacy skills of graduate and post graduate students of Aristotle University of Thessaloniki, users of online content and social media, in relation to their training or familiarity with concepts of Media Literacy, Media Literacy Education and News Literacy; further, it investigates their online behavior in relation to their use of digital media, their interaction with information online, their activation of deep thinking, their need to belong in groups, the activation of motivated reasoning, their preference for reading (screen or paper), and their use of technology as an aid to higher cognitive functions (e.g., memory)

Ο «εγγράμματος άνθρωπος» στην κοινωνία της πληροφορίας και των ψηφιακών μέσων δεν είναι πλέον εκείνος που γνωρίζει γραφή και ανάγνωση, αλλά αυτός που αναπτύσσει γνωστικές, ψηφιακές, λειτουργικές και κοινωνικές δεξιότητες ώστε να μπορεί να κατανοεί, να κρίνει και να χρησιμοποιεί τα πολυμεσικά κείμενα στην καθημερινή του ζωή και κατά την συμμετοχή του σε δημοκρατικές διαδικασίες. Σε αυτό το στόχο αποσκοπεί η Παιδεία στα Μέσα (Media Literacy), που έχει επικοινωνιακή, πληροφοριακή, κοινωνικοποιητική και παιδαγωγική διάσταση. Η ΠΜ Αποτελείται από ένα σύνθετο σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και οριζόντιων ικανοτήτων και πρακτικών, που επιτρέπουν αποτελεσματική πρόσβαση, ανάλυση, κριτική αξιολόγηση, ερμηνεία, χρήση, δημιουργία και δημοσιοποίηση πληροφοριών, μέσων και μηνυμάτων με τη χρήση των υφιστάμενων τεχνολογιών, μέσων, εργαλείων και δικτύων, σε μια ορθολογική και ηθική βάση, και συνιστά αναπόσπαστο μέρος των λεγόμενων «δεξιοτήτων του 21ου αιώνα». Η διατριβή εξετάζει τις δεξιότητες προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, χρηστών διαδικτυακού περιεχομένου και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε σχέση με την κατάρτιση ή την εξοικείωσή τους με έννοιες της Παιδείας στα Μέσα, του Γραμματισμού στα Μέσα και της Ειδησεογραφικής Παιδείας• επίσης, ερευνά την συμπεριφορά τους online σε σχέση με την χρήση ψηφιακών μέσων, την αλληλεπίδρασή τους με πληροφορίες στο διαδίκτυο, την ενεργοποίηση της βαθιάς σκέψης, την ένταξή τους σε ομάδες, την ενεργοποίηση κινήτρων κατά την εφαρμογή της συλλογιστικής τους, την προτίμηση της μορφής ανάγνωσης (από οθόνη ή από χαρτί) και την χρήση της τεχνολογίας ως υποβοήθηση ανώτερων γνωστικών λειτουργιών (π.χ. μνήμη).