Η αντιδραστικότητα των αιμοπεταλίων σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή

Abstract

INTRODUCTION – AIM: People living with HIV (PLWHIV) present an increased risk of adverse cardiovascular events. We aimed to assess whether antiretroviral therapy (ART) pharmacologically enhances platelet reactivity and platelet activation intensity, and explore the potential association with underlying inflammatory status. METHOD: This was a cross-sectional cohort study carried out among PLWHIV on diverse ART regimens. Platelet reactivity was assessed using the bedside point-of- care Verify Now assay, inP2Y12 reaction units (PRU). Levels of major inflammatory markers and whole blood parameters were also evaluated. RESULTS: In total, 71 PLWHIV, 59 on ART and 22 healthy controls, were included in this study. PRU values were significantly elevated in PLWHIV compared to controls [Mean; 257.85 vs.196.67, p < 0.0001], but no significant differences were noted between ART-naïve or ART experienced PLWHIV, or between TAF/TDF and ABC based regimens, similar to systemic inflammatory response. However, within-group analysis showed that PRUs were significantly higher in ABC/PI vs ABC/INSTI or TAF/TDF + PI patients, in line with levels of IL-2. PRU values did not correlate strongly with CD4 counts, viral load, or cytokine values. Platelet reactivity and platelet activation intensity were shown to be increased in PLWHIV, but they did not appear to be related to ART initiation, similar to the underlying systemic inflammatory response. CONCLUSIONS: HIV infection per se, as well as ART, have been associated with increased thrombotic risk, leading to adverse cardiovascular events. Underlying mechanisms driving this phenomenon remain elusive, while the role of platelets is currently under investigation. We found increased platelet activation and intensity in PLWHIV, even though platelet activity as tested here does not seem to significantly differ between TAF/TDF and ABC based combinations, pushing focus to other pathways and mediators. In this setting, one would be worth wondering whether in PLWHIV with no increased cardiovascular risk, but still elevated platelet activation, the use of antiplatelets would be of benefit, as in acute bacterial infection. Or, if an increased dose or use of more potent antiplatelet regimens would be necessary in patients with history of cardiovascular disease or receiving PIs, in view of recent findings of high on treatment platelet reactivity in PLWHIV. Whether platelet reactivity and activation intensity could in the future represent a reliable surrogate marker for major adverse cardiovascular events remains to be seen.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΣΚΟΠΟΣ : Οι ασθενείς με HIV λοίμωξη (PLWHIV) παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Σκοπός μας ήταν να αξιολογήσουμε, εάν η αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) ενισχύει την αντιδραστικότητα των αιμοπεταλίων και το βαθμό της ενεργοποίησής τους, και να διερευνήσουμε την πιθανή συσχέτιση με την υποκείμενη φλεγμονώδη κατάσταση. ΜΕΘΟΔΟΙ : Πρόκειται για μία μελέτη μεταξύ των HIV (+) ασθενών υπό διαφορετική αντιρετροϊκή αγωγή. Η αντιδραστικότητα των αιμοπεταλίων εκτιμήθηκε με τη μέθοδο της δοκιμασίας Verify Now, σε μονάδες αντίδρασης του υποδοχέα P2Y12 (P2Y12 reaction units ,PRU). Επίσης , αξιολογήθηκαν επίπεδα κύριων δεικτών φλεγμονής και άλλοι παράγοντες ολικού αίματος. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Συνολικά συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη 71 PLWHIV , οι 59 υπό ART , και 22 υγιείς μάρτυρες. Οι τιμές PRU ήταν σημαντικά αυξημένες στους PLWHIV σε σύγκριση με τους μάρτυρες [Mean; 257.85 vs. 196.67, p < 0.0001]. Ωστόσο, δε φάνηκε σημαντική διαφορά μεταξύ των ασθενών που δε λάμβαναν ART και ασθενών υπό ART (ART-naïve or ART experienced), ή μεταξύ των PLWHIV υπό TAF/TDF ή ABC, παρόμοια με τη συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση. Εν τούτοις , η ανάλυση εντός της ομάδας έδειξε σημαντικά υψηλότερες τιμές PRU στην ομάδα ABC+PI vs ABC+INSTI ή TAF/TDF +PI σύμφωνα με τα επίπεδα της IL-2. Οι τιμές PRU δε συσχετίσθηκαν έντονα με τον αριθμό των CD4 κυττάρων, το ιϊκό φορτίο και τις τιμές των κυτοκινών. H αντιδραστικότητα των αιμοπεταλίων και ο βαθμός ενεργοποίησής τους ήταν αυξημένες στους PLWHIV, αλλά δε φάνηκε να συσχετίζονται με την έναρξη της ART, παρόμοια με την υποκείμενη συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η λοίμωξη από τον ιό HIV καθεαυτή, καθώς και η ART, έχουν συσχετιστεί με αυξημένο θρομβωτικό κίνδυνο, οδηγώντας σε δυσμενή καρδιαγγειακά συμβάντα. Οι υποκείμενοι μηχανισμοί που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο παραμένουν άγνωστοι, ενώ ο ρόλος των αιμοπεταλίων βρίσκεται επί του παρόντος υπό διερεύνηση. Διαπιστώσαμε αυξημένη ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων στους PLWHIV, παρόλο που η δραστηριότητα των αιμοπεταλίων, όπως εξετάστηκε εδώ, δεν φαίνεται να διαφέρει σημαντικά μεταξύ των συνδυασμών με βάση TAF/TDF και ABC, ωθώντας το ενδιαφέρον σε άλλα μονοπάτια και μεσολαβητές. Σε αυτό το πλαίσιο, θα άξιζε να αναρωτηθεί κανείς αν στους PLWHIV χωρίς αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο, αλλά με αυξημένη ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων, η χρήση αντιαιμοπεταλιακών θα ήταν επωφελής, όπως στην οξεία βακτηριακή λοίμωξη. Ή, αν θα ήταν απαραίτητη η αυξημένη δόση ή η χρήση πιο ισχυρών αντιαιμοπεταλιακών σχημάτων σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή που λαμβάνουν PIs, ενόψει των πρόσφατων ευρημάτων υψηλής αντιδραστικότητας των αιμοπεταλίων κατά τη θεραπεία σε PLWHIV. Το κατά πόσον η αντιδραστικότητα των αιμοπεταλίων και η ένταση της ενεργοποίησης θα μπορούσαν στο μέλλον να αποτελέσουν αξιόπιστο υποκατάστατο δείκτη για μείζονα ανεπιθύμητα καρδιαγγειακά συμβάματα μένει να αποδειχθεί.