Η περίοδος της οικονομικής κρίσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: επιπτώσεις και συμπεράσματα

Abstract

The global financial crisis and fiscal imbalances have led to prolonged recession of the Greek economy with the direct consequence of the crisis influence on modern household environment. Its main feature is the reduction of wages, which in conjunction with the ever-growing unemployment of the family members led to the impoverishment, insecurity, and uncertainty for the future. One of the groups of the population that was affected heavily by the financial crisis consists of students who are experiencing the impact in both their living standards and their academic life. Consequently, the vast majority of students feel uncertain about their professional rehabilitation, with the result that more students to pursue the timely completion of their studies, to absorb as much as possible in the labor market. Furthermore, many students are obliged to work and consequently they experience serious delays and inconsistencies in their academic activities and duties. At the same time, given the deterioration of the modern working environment, which is characterized by the increase of unemployment rates, a large percentage of students would like to redefine the subject of study in order to become more competitive in the labor market. The purpose of this doctoral dissertation is to investigate the impact of the socio-economic crisis in academic everyday life of the undergraduate students of central and regional Universities of the country. A statistical survey was carried out by sampling and developed with printed questionnaires. Higher education is facing a number of significant challenges, since the constant reduction of funding for universities, causes chain problems in proper functioning of universities. The results obtained from the present investigation aimed at shaping the image of modern academic everyday life of undergraduate students and demonstrate the magnitude of the impact of the economic crisis on undergraduates in relation to changes in living conditions, student care, as well as obstacles to everyday schooling. Therefore, it is considered imperative to examine proposals for better use of existing funding, so the higher education will be able to contribute effectively in the development of the country.

Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και οι δημοσιονομικές ανισορροπίες οδήγησαν στην παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας με άμεση απόρροια την επιρροή της κρίσης στο σύγχρονο οικογενειακό περιβάλλον. Κύριο χαρακτηριστικό αποτελεί η μείωση των μισθών, η οποία σε συνάρτηση με την όλο και αυξανόμενη ανεργία των μελών της οικογένειας οδήγησε στην πτώση του βιοτικού επιπέδου, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Μία από τις ομάδες του πληθυσμού που επηρεάστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη διερχόμενη κρίση είναι οι σημερινοί φοιτητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της τόσο στο βιοτικό τους επίπεδο όσο και την ακαδημαϊκή τους καθημερινότητα. Κατά συνέπεια οι φοιτητές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αισθάνονται αβεβαιότητα για την επαγγελματική τους αποκατάσταση, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να επιδιώκουν την έγκαιρη ολοκλήρωση των σπουδών τους, ώστε να απορροφηθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στην αγορά εργασίας. Στον αντίποδα ένα σημαντικό ποσοστό φοιτητών έχει παρατείνει τις σπουδές του λόγω αναγκαστικής, για βιοποριστικούς λόγους, εργασίας με άμεσο επακόλουθο την ασυνέπεια στις ακαδημαϊκές δραστηριότητες. Παράλληλα, δεδομένης της απορρύθμισης του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος, το οποίο χαρακτηρίζεται από αύξηση της ανεργίας, ένα μεγάλο ποσοστό φοιτητών θα επιθυμούσε να επαναπροσδιορίσει το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών του προκειμένου να καταστεί πιο ανταγωνιστικό στην αγορά εργασίας. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί η διερεύνηση των επιπτώσεων της κοινωνικοοικονομικής κρίσης στην ακαδημαϊκή καθημερινότητα των προπτυχιακών φοιτητών των κεντρικών και περιφερειακών Πανεπιστημίων της χώρας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με δειγματοληψία και υλοποιήθηκε με έντυπα ερωτηματολόγια. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις, καθώς η διαρκής μείωση της χρηματοδότησης των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων προκαλεί αναπόφευκτα αλυσιδωτά προβλήματα στην ορθή λειτουργία των πανεπιστημίων. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την παρούσα έρευνα αποσκοπούν στη διαμόρφωση της εικόνας της σύγχρονης ακαδημαϊκής καθημερινότητας των προπτυχιακών φοιτητών και καταδεικνύουν το μέγεθος της επίδρασης της οικονομικής κρίσης στους προπτυχιακούς φοιτητές αναφορικά με τις αλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης, τη φοιτητική μέριμνα, καθώς και τα εμπόδια ομαλής φοίτησης με τα οποία καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι. Ως εκ τούτου κρίνεται επιτακτική ανάγκη η εξέταση προτάσεων για καλύτερη αξιοποίηση της υφιστάμενης χρηματοδότησης, ώστε η Ανώτατη Εκπαίδευση να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας.