Συγκριτική μελέτη επαγγελματιών εκπαίδευσης και επαγγελματιών υγείας ως προς τη στάση τους στη χρήση φαρμάκων και η διασύνδεσή τους με το ψυχολογικό προφίλ, τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά τους και την αγωγή υγείας

Abstract

Existing studies on both representation and people's attitudes to medicines are insufficient and there is a lack of population research on this issue.Aim: The investigation of education professionals and health professionals regarding their attitude towards the use of drugs and the connection with their psychological profile and psychosocial characteristics. Individual objectives of the research were to investigate the relationship of drug use with a) the social profile, b) psychopathology, c) stress on cardiac function, d) family crisis management, e) transient and permanent stress and f) personality.Method: This research was carried out at the Department of Kindergarten of the University of Ioannina from January 2013 to April 2019. The sample of the present study was primary education teachers and health professionals. A total of 400 people were given questionnaires. Finally, 313 people voluntarily participated in the present study. More specifically, the questionnaires were completed by 86 (percentage 48.9%) doctors, 90 (percentage 51.1%) nurses, 82 (percentage 63.1%) preschool teachers, and 48 (percentage 36.9%) primary school teachers. The research tools used were: a) The Personality Test (Eysenck Personality Questionnaire) b) Family Crisis Measurement Scale (F-COPES) c) the Psychopathology Scale (Symptom Checklist 90-R - SCL-90), and d) Fear of Pain Scale (FPQ), e) the Life Orientation Test (LOT-R) f) Cardiac Anxiety Questionnaire-CAQ, g) the Experiential Relationships Scale (ECRI) and another questionnaire socio-demographic data and attitude questions and self-reported data towards drugs and their use. Results: Univariate and multivariate analysis was applied for the statistical processing of the data, from which it was observed that: a) Educators differ in their attitude towards drugs from Health Professionals. More specifically, about 35% of health professionals consider themselves to be among those people who make heavy use of drugs compared to about 5% of educators, and 50% of health professionals in the sample believe that they can decide for themselves about the use of some drugs, in contrast to 13.9% of teachers. Furthermore, approximately 4 out of 10 of all health professionals consider that some drugs are necessary for their quality of life and are used to treating their pain with the use of painkillers, b) the attitude of Health Professionals and Health School students of the sample towards almost all categories of drugs is particularly positive. Also, of particular interest is the statistically significant difference between the two groups in the use of all drug categories excluding those against insomnia and enhancing sexuality in which no statistically significant difference is observed between the two groups. More specifically, approximately 50% of health professionals make frequent use of painkillers compared to 29.6% of Teachers. About 36% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of antibiotics compared to 4.5% of teachers. Also, approximately 37% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of dermatological drugs compared to 7.6% of teachers, approximately 38.1% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of antihistamine drugs compared to 6.2% of teachers, approximately 32.2% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of cortisone drugs compared to 6.1% of teachers, approximately 35.4% of of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of ophthalmic eye drops compared to 6.9% of teachers, approximately 32.1% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of antiemetic drugs compared to 1, 5% of teachers, approximately 32.9% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of antidiarrheal drugs against 2.3% of teachers, about 33% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of anti-constipation drugs compared to 2.3% of teachers, about 34.5% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of hormones compared to 2.3% of teachers, approximately 43.5% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of vitamins compared to 10.7% of teachers, approximately 37.5% of all of health professionals in the sample make frequent to very frequent use of nutritional supplements compared to 5.3% of teachers, approximately 36.2% of all health professionals in the sample make frequent to very frequent use of herbal medicines compared to 1.5% of the educators. Around 4 out of 10 of all healthcare professionals make frequent to very frequent use of medicines for runny nose, 8 out of 10 make frequent to very frequent use of medicines for headache compared to 3 out of 10 and 6 out of 10 respectively for sample of teachers, c) there are no statistically significant relationships between the use of specific drugs in education students and professional teachers as opposed to health school students and health professionals. Conclusions: The results of this study lead to a redefinition of certain opinions regarding the attitude of health professionals towards medications, and medications, use. Future studies could focus on factors that lead healthcare professionals to overuse medications. Despite the limitations of our study, we believe that there are important aspects in the present study for researchers as well as practitioners working in the field of prevention. Of particular interest would be to study the differences in attitudes towards drugs in specific specialties of medicine and nursing, which would allow us to relate the effects of their training and their professional identities.

Οι υπάρχουσες μελέτες τόσο για την αναπαράσταση όσο και για τη στάση των ανθρώπων στα φάρμακα δεν είναι αρκετές και υπάρχει έλλειψη της έρευνας του πληθυσμού πάνω σε αυτό το ζήτημα.Σκοπός: Η διερεύνηση επαγγελματιών εκπαίδευσης και επαγγελματιών υγείας ως προς τη στάση τους στη χρήση φαρμάκων και η διασύνδεση με το ψυχολογικό προφίλ και τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά τους. Επιμέρους στόχοι της έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης της χρήσης φαρμάκων με: α) το κοινωνικό προφίλ, β) ψυχοπαθολογία, γ) άγχος για την καρδιακή λειτουργία, δ) αντιμετώπιση οικογενειακών κρίσων ε) παροδικό και μόνιμο άγχος και στ) Προσωπικότητα.Μέθοδος: Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Νηπιαγωγών του Παν/μίου Ιωαννίνων από τον Ιανουάριο του 2013 έως τον Απρίλιο του 2019 και καθορίστηκε το δείγμα της παρούσας μελέτης να αποτελέσουν εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και επαγγελματίες υγείας. Συνολικά δόθηκαν ερωτηματολόγια σε 400 άτομα. Τελικά, στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν εθελοντικά 313 άτομα. Πιο συγκεκριμένα, τα ερωτηματολόγια τα συμπλήρωσαν 86 (ποσοστό 48,9%) ιατροί, 90 (ποσοστό 51,1%) νοσηλευτές, 82 (ποσοστό 63,1%) παιδαγωγοί προσχολικής ηλικίας, και 48 (ποσοστό 36,9%) παιδαγωγοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: α) Το Τεστ προσωπικότητας (Eysenck Personality Questionnaire) β) Κλίμακα Μέτρησης της Κρίσης στην Οικογένεια (F-COPES) γ) η Κλίμακα Ψυχοπαθολογίας (Symtom Checklist 90-R - SCL-90), και δ) Κλίμακα Φόβου του Πόνου (FPQ), ε) το Τεστ προσανατολισμού της ζωής (LOT-R) στ) Κλίμακα μέτρησης άγχους για την καρδιακή λειτουργία (Cardiac Anxiety Questionnaire-CAQ), ζ) η Κλίμακα Βιωματικών Σχέσεων (ECRI) και ακόμη ένα ερωτηματολόγιο κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων και ερωτήσεων στάσης και αυτοαναφερόμενων στοιχείων απέναντι στα φάρμακα και τη χρήση τους.Αποτελέσματα: Μονοπαραγοντική και πολυπαραγοντική ανάλυση εφαρμόσθηκε για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων, από την οποία προέκυψε, ότι: α) οι Εκπαιδευτικοί διαφέρουν ως προς τη στάση τους απέναντι στα φάρμακα από τους Επαγγελματίες Υγείας μια και οι ταυτίσεις και επιδράσεις των τελευταίων με τις βασικές τους σπουδές είναι θετικές με τη φαρμακοχρησία. Πιο συγκεκριμένα, το 35% περίπου των επαγγελματιών υγείας θεωρεί ότι ανήκει σε εκείνους τους ανθρώπους που κάνουν μεγάλη χρήση φαρμάκων έναντι του 5% περίπου των Παιδαγωγών, και το 50% των επαγγελματιών υγείας του δείγματος θεωρούν ότι μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους για τη χρήση κάποιων φαρμάκων, σε αντίθεση με το 13,9% των εκπαιδευτικών. Ακόμη, οι 4 στους 10 περίπου από το σύνολο των επαγγελματιών υγείας θεωρούν ότι κάποια φάρμακα είναι απαραίτητα για την ποιότητα της ζωής τους και συνηθίζουν να αντιμετωπίζουν τους πόνους τους με τη χρήση παυσιπόνων, β) η στάση των Επαγγελματιών Υγείας και των φοιτητών Σχολών Υγείας του δείγματος απέναντι σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες φαρμάκων είναι ιδιαίτερα θετική. Ακόμη, ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζει η στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων στη χρήση όλων των κατηγοριών φαρμάκων εξαιρώντας εκείνα κατά της αυπνίας και της ενίσχυσης της σεξουαλικότητας στις οποίες δεν παρατηρείται στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων. Πιο συγκεκριμένα, το 50% περίπου των επαγγελματιών υγείας κάνουν συχνή χρήση παυσίπονων έναντι του 29,6% των Παιδαγωγών. Περί του 36% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση αντιβιωτικών έναντι του 4,5% των εκπαιδευτικών. Ακόμη, το 37% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση δερματολογικών φαρμάκων έναντι του 7,6% των εκπαιδευτικών, το 38,1% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση αντισταμινικών φαρμάκων έναντι του 6,2% των εκπαιδευτικών, το 32,2% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση κορτιζονούχων φαρμάκων έναντι του 6,1% των εκπαιδευτικών, το 35,4% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση οφθαλμολογικών κολλυρίων έναντι του 6,9% των εκπαιδευτικών, το 32,1% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση αντιεμετικών φαρμάκων έναντι του 1,5% των εκπαιδευτικών, το 32,9% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση αντιδιαρροικών φαρμάκων έναντι του 2,3% των εκπαιδευτικών, το 33% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση φαρμάκων κατά της δυσκοιλιότητας έναντι του 2,3% των εκπαιδευτικών, το 34,5% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση ορμονών έναντι του 2,3% των εκπαιδευτικών, το 43,5% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση βιταμινών έναντι του 10,7% των εκπαιδευτικών, το 37,5% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση συμπληρωμάτων διατροφής έναντι του 5,3% των εκπαιδευτικών, το 36,2% περίπου του συνόλου των επαγγελματιών υγείας του δείγματος κάνουν συχνή έως πάρα πολύ συχνή χρήση φυτικών φαρμάκων έναντι του 1,5% των εκπαιδευτικών. Οι δε 4 στους 10 περίπου από το σύνολο των επαγγελματιών υγείας κάνουν συχνή έως πολύ συχνή χρήση φαρμάκων για την καταρροή, οι 8 στους 10 κάνουν συχνή έως πολύ συχνή χρήση φαρμάκων για τον πονοκέφαλο έναντι των 3 στους 10 και των 6 στους 10 αντίστοιχα για το δείγμα των εκπαιδευτικών, γ) δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές σχέσεις μεταξύ της χρήσης συγκεκριμένων φαρμάκων στους φοιτητές παιδαγωγικών σχολών με τους επαγγελματίες εκπαιδευτικούς σε αντίθεση με τους φοιτητές των σχολών υγείας και τους επαγγελματίες υγείας. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης οδηγούν σε επαναπροσδιορισμό ορισμένων απόψεων αναφορικά με τη στάση των επαγγελματιών υγείας απέναντι στα φάρμακα και στη φαρμακοχρησία. Μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε παράγοντες που οδηγούν τους επαγγελματίες υγείας να κάνουν μεγάλη χρήση φαρμάκων. Παρά τους περιορισμούς της μελέτης μας, πιστεύουμε ότι υπάρχουν σημαντικές πτυχές στην παρούσα μελέτη για τους ερευνητές καθώς και τους επαγγελματίες που εργάζονται στον τομέα της πρόληψης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα παρουσίαζε η μελέτη των διαφορών της στάσης απέναντι στα φάρμακα σε συγκεκριμένες ειδικότητες της ιατρικής και της νοσηλευτικής κάτι που θα μας επέτρεπε να συσχετίσουμε τις επιπτώσεις της εκπαίδευσής τους και των επαγγελματικών τους ταυτίσεων.