Λογιστικά πρότυπα και ποιότητα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης: λογιστική και ελεγκτική προσέγγιση

Abstract

During the last years an effort is made, at a European and global level in order to introduce financial reporting standards which are similar across different countries, so as to enhance the quality of financial statements and publish reports which can be comparable and useful for all stakeholders. Under this framework, the EU Directive 34/2013/EU was developed, so as to create a complete accounting framework which will serve the need for transparency, reliability and comparability of financial statements and generally of the financial information for all corporations in the EU. In Greece, following the above mentioned EU Directive, in 2015 the new Greek Accounting Standards were developed and are adopted by entities, according to the Law 4308/2014 which incorporates the Directive 34/2013/EU. The present study uses the published financial reports of a sample of 123 Greek companies and investigates first of all the financial reporting quality before and after the adoption of the new Greek accounting standards. The quality of financial information is measured indirectly, by focusing on the quality characteristics (relevance, faithful representation, understandability, comparability and timeliness) of the information provided. Secondly, the relationship among the quality of financial reporting and firm-specific characteristics (firm size, audit firm size, leverage, profitability, liquidity) is investigated. According to results, the quality is ameliorated in terms of relevance, faithful representation, understandability and compliance. On the other hand, timeliness was negatively affected. As far as the second aim of the study is concerned, before the adoption of the New Greek Accounting Standards, the quality of reporting is correlated in a statistically significant way with the size of the firm (positive correlation), the size of the audit firm (positive correlation) and the geographical distribution (positive correlation). As far as the period after the adoption of the new standards is concerned, the quality of reporting is correlated in a statistically significant way with the size of the firm (positive correlation), the size of the audit firm (positive correlation), the geographical distribution (positive correlation) and profitability (negative correlation).The present research is one of the few researches concerning the adoption of the new Greek Accounting Standards, while the stratification and selection process used in order to select the sample was novel regarding existing research on the subject. As a consequence, a representative sample is used, in terms of geography and size, and this enhances the quality of the research results. In addition, the use of the variable “geographical distribution” (distinction among the firms that are located in Attica and in the rest of the country) is novel as far as the investigation of the factors that affect the quality of financial reporting after the adoption of the New Greek Accounting Standards.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, ώστε να υιοθετηθούν πρότυπα χρηματοοικονομικής αναφοράς τα οποία να είναι παρόμοια μεταξύ των χωρών, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των χρηματοοικονομικών αναφορών και να δημοσιεύονται αναφορές οι οποίες να είναι συγκρίσιμες, αξιόπιστες και χρήσιμες στα ενδιαφερόμενα μέρη. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ 34/2013/EU που έχει στόχο τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου λογιστικού πλαισίου, που να υπηρετεί την ανάγκη για διαφάνεια, αξιοπιστία και συγκρισιμότητα των οικονομικών καταστάσεων και γενικότερα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στο σύνολο των επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα, ως συνέπεια της ανωτέρω οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναπτύχθηκαν και υιοθετήθηκαν από το έτος 2015 νέα λογιστικά πρότυπα, σύμφωνα με το Ν. 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις», τα οποία ονομάζονται «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα» (ΕΛΠ) και τα οποία είναι αποτέλεσμα της ενσωμάτωσης στο εσωτερικό δίκαιο των λογιστικών διατάξεων της ανωτέρω Οδηγίας 34/2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Η παρούσα μελέτη χρησιμοποιεί τις δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές αναφορές για δείγμα 123 Ελληνικών επιχειρήσεων και διερευνά πρώτον, την ποιότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης πριν και μετά την υιοθέτηση των νέων Ελληνικών λογιστικών προτύπων. Η ποιότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης μετράται έμμεσα, εστιάζοντας την προσοχή στα ποιοτικά χαρακτηριστικά (συνάφεια, ακριβοδίκαιη παρουσίαση, κατανόησιμότητα, συγκρισιμότητα και επικαιρότητα) των πληροφοριών των χρηματοοικονομικών αναφορών. Δεύτερον, μελετάτε η σχέση μεταξύ της ποιότητας των χρηματοοικονομικών αναφορών και επιμέρους χαρακτηριστικών των επιχειρήσεων (μέγεθος επιχείρησης, μέγεθος ελεγκτικής εταιρείας, μόχλευση, κερδοφορία, ρευστότητα, γεωγραφική κατανομή). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η ποιότητα των χρηματοοικονομικών αναφορών, μετά την υιοθέτηση των νέων Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, βελτιώθηκε όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της συνάφειας, της ακριβοδίκαιης απεικόνισης, της κατανοησιμότητας και της συγκρισιμότητας, ενώ το ποιοτικό χαρακτηριστικό της επικαιρότητας επηρεάστηκε αρνητικά. Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της ανάλυσης, προέκυψε ότι η ποιότητα των αναφορών, πριν την υιοθέτηση των Νέων Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, συσχετίζεται στατιστικά σημαντικά με το μέγεθος της επιχείρησης (θετική συσχέτιση), το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας (θετική συσχέτιση) και την γεωγραφική κατανομή (θετική συσχέτιση). Για την περίοδο μετά την υιοθέτηση των Νέων Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων η ποιότητα των αναφορών, συσχετίζεται στατιστικά σημαντικά με το μέγεθος της επιχείρησης (θετική συσχέτιση), το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας (θετική συσχέτιση), τη γεωγραφική κατανομή (θετική συσχέτιση) και την κερδοφορία (αρνητική συσχέτιση).Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία από τις λίγες έρευνες που αφορούν την διερεύνηση της ποιότητας της Χρηματοοικονομικής πληροφόρησης των Νέων Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, ενώ η στρωματοποίηση του δείγματος και η διαδικασία επιλογής είναι καινοτόμες, καθώς χρησιμοποιείται ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα, όσον αφορά τη γεωγραφική κάλυψη, την δραστηριότητα και το μέγεθος τους, και αυτό βελτιώνει ακόμη περισσότερο την ποιότητα των αποτελεσμάτων. Επίσης, η χρήση της μεταβλητής «γεωγραφική κατανομή» όπου γίνεται διάκριση των επιχειρήσεων μεταξύ αυτών που έχουν έδρα (κέντρο αποφάσεων) την Αττική και αυτών που είναι εκτός Αττικής) είναι καινοτόμα όσον αφορά τη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ποιότητα των χρηματοοικονομικών αναφορών, ύστερα από την υιοθέτηση των Νέων Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων.