Antigone’s Tragic ‘Sisters’ in Sylvia Plath’s The Bell Jar and H.D.’S Her

Abstract

This Ph.D. dissertation examines Sylvia Plath’s The Bell Jar and Hilda Doolittle’s Her, by setting them against Sophocles’ Antigone. Like Antigone, who is condemned to die, buried alive outside the polis, Thebes, for having defied Creon’s decree to leave Polyneices’ body unburied, Esther and Hermione, the heroines, are both ‘punished’ for defying patriarchal hegemony in their own allegorical polis. Punishment takes the form of criminalization, in the case of Antigone, and medicalization, in the case of Esther and Hermione. Esther Greenwood’s resistance surfaces as a physical symptom, ‘madness’, precisely because hegemony is internalized by her, as subject, while it is, at the same time, fought against. Hermione Gart’s anti-gender stance also surfaces as a physical symptom, “dementia” as she calls it, on this account, too, even if, till the very end of the novel, it is combated. Their attempts to express dissent and engraft it into a narrative of resistance to gender ideology through their writing and sexuality afford us the ‘tools’ to explore resistant female subjectivities in the two romans-à-clef in connection with how their acting dissident, or dissident ‘prattein’, is finally neutralized and co-opted into the narrative of patriarchal hegemony mainly because hegemony is internalized by the heroines, which reflects real life, too. Both Plath and H.D. are seen to embrace difference and fight for recognition of their right to dialectize away the pariahdom/femaleness duality through an effort “to speak as conscious pariahs, as rebellious ones,” and in so doing to “escape from their predetermination” (Didier 348). It seems true, however, that, as Antigone teaches us, any attempt to undermine the dominant ‘narrative’ seems ineffective since resistance subjects the resisters to ‘othering’, with Esther’s and Hermione’s dissent being medicalized and co-opted by their allegorical polis. To this effect, the allegorical polis becomes the conceptual space afforded to the two heroines, who, along with most women, have little, if any at all, choice in the eyes of the hegemonic patriarchal culture.

Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή εξετάζει το μυθιστόρημα της Sylvia Plath, The Bell Jar και εκείνο της Hilda Doolittle, Her, αντιπαραβάλλοντάς τα με την τραγωδία του Σοφοκλέους, Αντιγόνη. Όπως η ομώνυμη ηρωίδα του έργου, η οποία καταδικάζεται να πεθάνει θαπτόμενη, ενώ είναι ουσιαστικά εν ζωή, εκτός των τειχών της αρχαίας πόλης της Θήβας, λόγω της παράβασης της επισύρουσας ποινή θανάτου διαταγής του Κρέοντα, σύμφωνα με την οποία το νεκρό σώμα του Πολυνείκη πρέπει να μείνει άταφο, ως τιμωρία για την προδοσία του εναντίον της πατρίδας του, ομοίως και οι ηρωίδες, Esther και Hermione, «τιμωρούνται» εξ αιτίας της απόφασής τους να αψηφήσουν τον πατριαρχικό ηγεμονισμό στις αλληγορικές τους πόλεις.Η «τιμωρία» τους, αφ’ ενός, λαμβάνει την μορφή εγκληματικοποίησης της πράξης της, στην περίπτωση της Αντιγόνης, και, αφ’ ετέρου, την μορφή της ιατρικοποίησης των πράξεων τους, στις περιπτώσεις της Esther και της Hermione. Όσον αφορά στην αντίσταση που προβάλλει η Esther Greenwood, αυτή ερμηνεύεται ως σωματικό σύμπτωμα, ως «τρέλα», ακριβώς επειδή η Esther, ως υποκείμενο, έχει εσωτερικεύει τους ηγεμονικούς μηχανισμούς του πατριαρχικού συστήματος, ενώ ταυτοχρόνως μάχεται εναντίον τους. Επίσης, η στάση της Hermione εναντίον του κοινωνικού φύλου, ως κοινωνικής κατασκευής της ανδροκρατούμενης πατριαρχικής κοινωνίας η οποία υποσημασιοδοτεί τον ρόλο της γυναίκας, δομώντας αυτόν ως υποδεέστερο εντός αυτής της κοινωνίας, ερμηνεύεται ως σωματικό σύμπτωμα, «παράνοια», όπως το ονομάζει η ίδια η ηρωίδα στο μυθιστόρημα, ακριβώς επειδή και η Hermione, ως υποκείμενο, έχει εσωτερικεύσει τους ίδιους ηγεμονικούς μηχανισμούς του πατριαρχικού συστήματος, τους οποίους έχει εσωτερικεύσει και η Esther, ενώ ταυτοχρόνως, και αυτή, αντιτάσσεται εναντίον τους σθεναρά έως το τέλος του μυθιστορήματος.Οι απόπειρές τους να εκφράσουν τη διαφωνία τους και να την εγχαράξουν στο «αφήγημα» αντίστασής τους στην ιδεολογία φύλου μέσω της συγγραφής, όπως επίσης και της σεξουαλικότητάς τους, μας παρέχει τα «εργαλεία» ώστε να ερευνήσουμε την αντιστασιακή δράση των γυναικείων αυτών υποκειμενικοτήτων στα δύο μυθιστορήματα σε συνάρτηση με τον τρόπο με τον οποίο η πραξιακή διάσταση της αντιφρονούσας σκέψης τους, δηλαδή το «πράττειν» ως αντιφρονούσες, εν τέλει εξουδετερώνεται και ενσωματώνεται στο «αφήγημα» του πατριαρχικού ηγεμονισμού, λόγω των μηχανισμών του πατριαρχικού συστήματος που ωθούν το υποκείμενο αναντίρρητα να εσωτερικεύει, κάτι το οποίο, πέρα από το πώς αποτυπώνεται στα δύο αυτά λογοτεχνικά έργα, αντανακλά και την πραγματικότητα.Οι δύο συγγραφείς ουσιαστικά εναγκαλίζονται τη διαφορετικότητα παλεύοντας να αποδομήσουν το διαλεκτικό συμπαγές στη δυαδικότητα του κοινωνικά υποδεέστερου «παρία»/ έμφυλης κατηγοριοποίησης του θηλυκού, διαμέσου της προσπάθειάς τους να μιλήσουν ως παρίες με αυτεπίγνωση και να δραπετεύσουν από την προκαθορισμένη έμφυλη ταυτότητά τους. Όμως, όπως μας διδάσκει η Αντιγόνη, κάθε απόπειρα να υπονομευθεί το ηγεμονικό «αφήγημα» φαίνεται αναποτελεσματική, αφού οποιαδήποτε πράξη αντίστασης υποβάλλει τους αντιστασιακούς σε «ετεροποίηση», με την αντίσταση της Esther και της Hermione να ιατρικοποιούνται ούτως ώστε να ενσωματωθούν στο ηγεμονικό «αφήγημα» της αλληγορικής τους πόλης και να καταστούν ακίνδυνες. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η αλληγορική τους πόλη καθίσταται ο εννοιολογικός χώρος που παρέχεται στις δύο ηρωίδες, οι οποίες, όπως και πολλές άλλες καθημερινές ηρωίδες, στο παρόν και στο παρελθόν, δεν δύνανται να τον εργαλειοποιήσουν για να μεταβάλουν τον πατριαρχικό ηγεμονικό πολιτισμό παρά μόνο με την υιοθέτηση μιας πιο μαζικοποιημένης σθεναρής αντίστασης