Αξιολόγηση μεθόδων αστικού σχεδιασμού με στόχο την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και τη διαχείριση κινδύνων στο πλαίσιο των αναδυόμενων εξυπνων πόλεων

Abstract

Considering that the majority of the human population worldwide (54%) lives in urban areas and the trend for urbanization is increasing continuously (WHO, 2014), the future of cities and the challenges, that urban areas have to adress to survive, are in the center of the scientific interest. The response of cities to current challenges is a demanding, complex and multidimensional issue, as the future of cities is no longer based on hierarchies, formalities or mathematical equations, but it functions as a dynamic system, including global relations, local forces and emerging operating trends (e.g. Smart Cities) (Schmitt, 2015). In addition, in European cities, risk management is directly related to climate change (Climate Change Phenomenon), while the need for resilience and development is reflected in the development of Smart Cities Strategies and in the cities’ digital transformation actions (Digital Europe Program 2021-2027, Green Deal 2019).The PhD thesis, following the principles of dynamic system analysis, proposes the approach of public urban space as a dynamic system that is subject to supply and demand conditions and relationships. Decision-makers for urban areas are required to monitor, analyze and study these principles to achieve urban resilience and sustainable development. Public/outdoor urban spaces are vital parts of cities, defining the citizens’ quality of life and the efectiveness of cities to respond to urban challenges and risks. In this context, main objective of the doctoral dissertation is to support the decision-making process for designing, shaping and managing public/outdoor urban spaces by using measurable and multidisciplinary indicators and performance models to evaluate alternative designing and regeneration plans of urban areas. The doctoral thesis is developed based on an innovative and interdisciplinary methodological approach of the complex scientific issue of urban planning by combining different research areas, such as environmental science, system dynamics, transportation planning, urban planning, risk management, decision-making process.

Με το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού (54%) παγκοσμίως να ζει σε αστικές περιοχές και με την τάση για αστικοποίηση να είναι αυξητική στο εγγύς μέλλον (WHO, 2014), το μέλλον των πόλεων και οι προκλήσεις, που οι αστικές περιοχές καλούνται να διαχειριστούν για να επιβιώσουν, αποτελούν αντικείμενο έρευνας πρωτεύουσας σημασίας. Ο βαθμός ανταπόκρισης των πόλεων στις σύγχρονες προκλήσεις είναι ένα απαιτητικό, σύνθετο και πολυδιάστατο ζήτημα καθώς το μέλλον των πόλεων δεν βασίζεται πλέον στις ιεραρχίες, τους φορμαλισμούς ή τις μαθηματικές εξισώσεις, αλλά προέρχεται από ένα δυναμικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων σχέσεων, των τοπικών δυνάμεων και των αναδυόμενων τάσεων λειτουργίας των πόλεων (πχ. έξυπνες πόλεις) (Schmitt, 2015). Παράλληλα, στις Ευρωπαϊκές πόλεις, η διαχείριση κινδύνων (risk management) σχετίζεται άμεσα με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής (climate change phenomenon), ενώ η ανάγκη για ανθεκτικότητα και ανάπτυξη αντικατοπτρίζεται στην ανάπτυξη στρατηγικών Έξυπνων πόλεων (Smart Cities) και σε δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού τους (digital transformation) (Digital Europe programme 2021-2027, Green Deal 2019). Η διδακτορική διατριβή, ακολουθώντας τις αρχές της ανάλυσης δυναμικών συστημάτων, προτείνει τη προσέγγιση του δημόσιου αστικού χώρου ως ένα δυναμικό σύστημα που υπόκειται στους όρους της προσφοράς και της ζήτησης, αρχές τις οποίες οι αρμόδιοι λήψης αποφάσεων για τους αστικούς χώρους προτείνεται να παρακολουθούν, να αναλύουν και να μελετούν για να επιτύχουν την αστική ανθεκτικότητα και ανάπτυξη. Οι δημόσιοι/υπαίθριοι αστικοί χώροι αποτελούν ζωτικής σημασίας τμήματα των πόλεων, τα οποία καθορίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών αλλά και τη δυνατότητα των πόλεων να ανταποκριθούν στις αστικές προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, βασική επιδίωξη της διδακτορικής διατριβής αποτελεί η υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τη διαμόρφωση, τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των δημόσιων/υπαίθριων αστικών χώρων, με μετρήσιμους και πολυτομεακούς δείκτες και μοντέλα για την αξιολόγηση των προτεινόμενων σχεδίων/προτάσεων διαμόρφωσης και ανάπλασης των αστικών χώρων. Η διδακτορική διατριβή ακολουθεί μια καινοτόμο και διεπιστημονική μεθοδολογική προσέγγιση του σύνθετου επιστημονικού ζητήματος του αστικού σχεδιασμού συνδυάζοντας διαφορετικούς ερευνητικούς τομείς, όπως η περιβαλλοντική επιστήμη, η δυναμική των συστήματων, ο σχεδιασμός των μεταφορών, ο πολεοδομικός/αστικός σχεδιασμός, η διαχείριση κινδύνων, η διαδικασία λήψης αποφάσεων.