Κεραμική από την οικοδομική νησίδα του υαλουργείου της παλαιοχριστιανικής πόλης των Φιλίππων

Abstract

The city of Philippi is one of the most important, and the best preserved and extensively excavated urban contexts in northern Greece. The building occupying almost an entire insulla in the northeastern part of the city covers a large time span, from the 3rd to the 7th century. Originally built as a luxurious house, it was turned into an industrial compound, with a glasswork factory installed in it. The pottery from this context includes numerous imports from almost every important production center of this period, as well as local products. Amongst the latter one should include several glazed vessels, produced in the same workshops as the common ware, and a limited quantity of handmade ware, from the final period of this building. Numerous productions and specific types are presented that have not been identified before or have been neglected in this area, enhancing the information on local production, trade routes, connecting the area with the rest of the Mediterranean, as well as on the transformations occurring in the economy of the city from the late roman to the early byzantine period.

Η πόλη των Φιλίππων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα – και το καλύτερα διατηρημένο – ανεσκαμμένα αστικά σύνολα της ύστερης αρχαιότητας στον βορειοελλαδικό χώρο. Το κτήριο που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος μιας ολόκληρης οικοδομικής νησίδας στα βορειοανατολικά της τειχισμένης πόλης, λειτουργεί αδιάληπτα τουλάχιστον από τον 3ο αιώνα μέχρι και τον 7ο. Κατασκευάζεται αρχικά ως ένα πολυτελές οίκημα, ενώ στις επόμενες φάσεις του μετατρέπεται σε εργαστηριακό χώρο, φιλοξενώντας και ένα υαλουργείο Η κεραμική από το κτήριο αυτό αποτελείται, σε μεγάλο ποσοστό, από εισηγμένα προϊόντα όλων σχεδόν των γνωστών κέντρων παραγωγής της περιόδου αυτής, αλλά και μεγάλη ποσότητα αγγείων τα οποία θα πρέπει μάλλον να αποδοθούν σε κάποιο τοπικό κέντρο. Μεταξύ των τοπικών προϊόντων θα πρέπει να συμπεριληφθούν και αρκετά παραδείγματα εφυαλωμένης κεραμικής, που παράγεται πιθανότατα από τα ίδια εργαστήρια, αλλά και ένα μικρό ποσοστό χειροποίητων αγγείων που αντιπροσωπεύουν την πιο όψιμη φάση του χώρου. Παρουσιάζονται τύποι και παραγωγές που μέχρι τώρα δεν είχαν επισημανθεί ή είχαν ελάχιστα μελετηθεί στην περιοχή και διευρύνουν τις γνώσεις μας για την τοπική παραγωγή, για το εμπορικό δίκτυο που συνδέει την πόλη με την υπόλοιπη Μεσόγειο, αλλά και για τους μετασχηματισμούς που σημειώνονται στην οικονομική δραστηριότητά πόλης από την ύστερη ρωμαϊκή εποχή μέχρι τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους.