Προγνωστικοί παράγοντες πνευμονικής εμβολής: ο ρόλος της διαδερμικής καταγραφής διοξειδίου του άνθρακα (CO2)

Abstract

OBJECTIVE: The pulmonary embolism (PE) is a common and potentially lethal disease, responsible for at least 8-10 million cases every year, and a disease which even in the contemporary clinical action consists a diagnostic challenge. For the majority of patients with a final diagnosis of PE the initial symptoms of the disease and the clinical signs are ambiguous, misleading the doctor to wrong diagnostic decisions. The main symptoms of the respiratory system is the hypoxaemia and hypocapnia, provoking changes at the PaCO2 values. According to the current literature there are no special references at the changes of the PaCO2 and PetCO2 values during the first hours of an PE. The purpose of the study is to study the kinetics of the PtcCO2 in non-intubated patients, during the very first 4 hours after the diagnosis of an acute PE, to search the role of PtcCO2 at the risk stratification of PE, as well as to study if the monitoring of PtcCO2 may be used as a predictive tool of six – month mortality in patients with PE. SAMPLE: Fifty three patients with PE diagnosis through CTPA were included in this study. The classification of the patients was made through clinical prediction rules, peripheral blood collection and the measuring of PtcCO2 during the very first four hours after the diagnosis of PE. METHODS: The four hour monitoring of PtcCO2 was realised through the TCM40 (SmartCal) monitoring system. For the measurement of the clinical possibility of PE were used the revised-Geneva rule, Wells rule and Wicki rule, for the risk of mortality were used Pesi score and s Pesi score, and the Charlson Comorbidity Index (CCI) was measured as well. Routine laboratory tests were realised during the admission to the hospital and during the three month follow-up, and through phone call was made a monitoring of each patient six months after the PE. The ability to predict survival was determined by analysing the ROC curve. The association of each variable with the survival was made using the univariate regression analysis, while the variables that revealed a serious correlation with the outcome of the patients were included in the model of multivariate analysis through COX proportional hazard model. The analysis was made at a SPSS 19.0 statistics. RESUTLS: Comparison of PaCO2 and PtcCO2 values showed a good correlation between them during the acute phase of a PE. As a result, the measurement of PtcCO2 may, alternatively, be used as an effective, non-invasive method for the determination of PaCO2. Decreased levels of PtcCO2 during the first hour of follow-up after the diagnosis of PE are related with a higher risk of all – cause six month mortality. Increased AUCg of PtcCO2 is related with a lower risk of mortality, while focusing at the sub-group of patients with PE who died was found that the lower level of PtcCO2 measured after the very first hour of an acute PE was a factor of prediction of a short time of survival after the incident, regardless of the gender, the age, the co-morbidity and the smoking habits of the patients. CONCLUSIONS: The measurement of PtcCO2 in the first hour after an PE can be used as a valid predictive tool of six-month mortality. Further research will lead to more reliable conclusions about mortality of patients with PE and their correlation with PtcCO2.

ΣΚΟΠΟΣ: Η ΠΕ είναι μια κοινή και δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια, ενώ ευθύνεται για τουλάχιστον 8-10 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως, αποτελώντας μια νόσο που ακόμη και στη σύγχρονη κλινική πράξη αποτελεί διαγνωστική πρόκληση. Στους περισσότερους ασθενείς με τελική διάγνωση ΠΕ, τα αρχικά συμπτώματα και κλινικά σημεία είναι διφορούμενα, παραπλανώντας τον κλινικό γιατρό σε λανθασμένες διαγνωστικές αποφάσεις. Τα κυριότερα συμπτώματα του αναπνευστικού συστήματος είναι η υποξαιμία και η υποκαπνία, προκαλώντας μεταβολές στις τιμές της PaCO2. Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία δεν υπάρχουν ιδιαίτερες αναφορές στις μεταβολές που συμβαίνουν στη PaCO2 και τη PetCO2 κατά την διάρκεια των πρώτων ωρών μιας οξείας ΠΕ. Σκοπός της μελέτης ήταν να μελετηθεί η κινητική της PtcCO2 τις πρώτες τέσσερις ώρες μετά την διάγνωση μιας οξείας ΠΕ σε μη διασωληνωμένους ασθενείς, να ερευνηθεί ο ρόλος της PtcCO2 στη διαστρωμάτωση κινδύνου της ΠΕ, καθώς και να αξιολογηθεί κατά πόσο η παρακολούθηση της PtcCO2 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την πρόβλεψή της θνητότητας στη διάρκεια έξι μηνών σε ασθενείς με ΠΕ. ΥΛΙΚΟ: Πενήντα τρείς ασθενείς με διάγνωση οξείας ΠΕ μέσω CTPA συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη. Έγινε ταξινόμηση των ασθενών μέσω κλινικών δεικτών, συλλογή περιφερικού αίματος και μέτρηση της PtcCO2 στις πρώτες τέσσερις ώρες μετά την διάγνωση της ΠΕ. ΜΕΘΟΔΟΙ: Η τετράωρη καταγραφή της PtcCO2 πραγματοποιήθηκε μέσω του συστήματος παρακολούθησης TCM40 (SmartCal). Για τον υπολογισμό της κλινικής πιθανότητας της ΠΕ χρησιμοποιήθηκαν οι κλινικοί δείκτες revised-Geneva,Wells και Wicki, για τον κίνδυνο θνητότητας χρησιμοποιήθηκε ο Pesi και ο s Pesi score, ενώ υπολογίστηκε και ο δείκτης CCI. Εργαστηριακές εξετάσεις ρουτίνας πραγματοποιήθηκαν κατά την εισαγωγή των ασθενών στο νοσοκομείο και στην τρίμηνη επανεξέταση, ενώ γινόταν καταγραφή κάθε ασθενή μετά από έξι μήνες από το συμβάν μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας. Η ικανότητα πρόβλεψής της επιβίωσης έγινε μέσω της ανάλυσης της ROC καμπύλης. Η συσχέτιση κάθε μεταβλητής με την επιβίωση έγινε μέσω μονομεταβλητής ανάλυσης παλινδρόμησης, ενώ οι μεταβλητές που έδειξαν σημαντική συσχέτιση με την έκβαση των ασθενών περιλήφθηκαν στο μοντέλο πολυμεταβλητής ανάλυσης, μέσω του μοντέλου αναλογικού κινδύνου Cox. Η ανάλυση έγινε με το στατιστικό λογισμικό SPSS 19.0. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από την σύγκριση των τιμών της PaCO2 και της PtcCO2, αποδείχθηκε ότι έχουν καλή συσχέτιση μεταξύ τους στην οξεία φάση μιας ΠΕ. Συνεπώς η μέτρηση της PtcCO2 μπορεί εναλλακτικά να χρησιμοποιηθεί ως μια αποτελεσματική, μη επεμβατική μέθοδος για τον προσδιορισμό της PaCO2. Τα μειωμένα επίπεδα της PtcCO2 στην πρώτη ώρα παρακολούθησης μετά την διάγνωση της ΠΕ, συσχετίζονταν με υψηλότερο κίνδυνο θνητότητας από κάθε αιτία στους έξι μήνες. Η αυξημένη AUCg της PtcCO2 συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνητότητας, ενώ εστιάζοντας στην υποομάδα ασθενών με ΠΕ που απεβίωσε διαπιστώθηκε ότι το χαμηλότερο επίπεδο της PtcCO2 που μετρήθηκε στην πρώτη ώρα μετά από μια οξεία ΠΕ, ήταν ένας παράγοντας πρόβλεψης για μικρότερο χρόνο επιβίωσης μετά το συμβάν ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, τις συννοσηρότητες και τις καπνιστικές συνήθειες των ασθενών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η μέτρηση της PtcCO2 στην πρώτη ώρα μετά από μια οξεία ΠΕ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα έγκυρο εργαλείο πρόβλεψης θνητότητας στους έξι μήνες. Η περαιτέρω διεξαγωγή μεγαλύτερων ερευνών, θα οδηγήσει σε πιο αξιόπιστα συμπεράσματα σχετικά με την ενδονοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή θνητότητα των ασθενών με ΠΕ και τη συσχέτιση τους με το PtcCO2.