Graphic design and modernisation in Greece, 1945-1970

Abstract

The primary aim of this work is to give voice to the silent history of graphic design in Greece, long uncharted and undocumented in both the international forum and the local design community. This study focuses on the professional modernisation of graphic design and its role in providing the means for change in Greek society. The research is supported by interdisciplinary analysis of commercial advertisements, posters, leaflets and magazines, as well as other supporting documentation, in the historical and cultural context of Athens, Greece from 1945 to 1970. The time examined was a transitional and vociferous period in the history of Greece, one of intense and rapid economic modernisation during the post-Second World War decades from the mid-1940s to 1970. This was a time when, along with broader changes in the social, economic and political life of Greece, important developments in design education, print technology, and professional organisation marked a new age for graphic design, as a profession emerging from the broader ‘graphic arts’ field (inclusive of both technological and creative processes) and claiming autonomy over the more established fine arts sector. All four chapters deal with modernisation in relation to the assumed divisions of traditional/modern, continuity/change, centre/periphery. Main areas of investigation are: trade organisation, graphic design education, advertising and urbanisation, electricity and tourism promotion. This research offers a view of the ways the ‘modern’ and the condition of modernity were experienced in the case of Greece through certain applications of graphic design and its agents of influence: graphic designers, artists, managers, publishers, the state and private entrepreneurs. The research benefited significantly from a number of interviews with design professionals and related individuals. The present endeavour has a modest aim: to enable understanding of how and why Greek graphic design at the time came to be, and to stress the validity of the visual as a means of historical documentation.

Ο πρωταρχικός σκοπός αυτής της εργασίας είναι να δώσει φωνή στη σιωπηλή ιστορία της γραφιστικής στην Ελλάδα, άτυπη και μη καταγεγραμμένη τόσο στο διεθνές φόρουμ όσο και στην τοπική κοινότητα σχεδιασμού. Η μελέτη εστιάζεται στον επαγγελματικό εκσυγχρονισμό της γραφιστικής και στον ρόλο που διαδραμάτισε στην αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας κατά την διάρκεια του εκσυγχρονισμού της. Η έρευνα υποστηρίζεται από διεπιστημονική ανάλυση εμπορικών διαφημίσεων, αφισών, φυλλαδίων και περιοδικών, καθώς και άλλου πρωτογενούς υλικού, στο ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο της Αθήνας από το 1945 έως το 1970. Ο χρόνος που εξετάστηκε ήταν μια μεταβατική περίοδος στην ιστορία της Ελλάδας, με έντονα στοιχεία οικονομικού εκσυγχρονισμού μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν μια εποχή που, μαζί με τις ευρύτερες αλλαγές στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Ελλάδας, η τεχνολογία εκτύπωσης και η επαγγελματική οργάνωση σηματοδότησαν μια νέα εποχή γραφικού σχεδιασμού, ως επαγγέλματος που διαχωρίζεται από τον ευρύτερο τομέα των «γραφικών τεχνών» και διεκδικεί την αυτονομία του στον πιο εδραιωμένο τομέα των καλών τεχνών. Τα τέσσερα κεφάλαια της διατριβής αφορούν τον εκσυγχρονισμό σε σχέση με τις υποτιθέμενες αντιθετικές έννοιες, όπως παραδοσιακό / σύγχρονο, συνέχεια / αλλαγή, κέντρο / περιφέρεια. Κύριοι τομείς έρευνας είναι: η οργάνωση του χώρου της γραφιστικής σε φορείς και ενώσεις, η γραφιστική εκπαίδευση, η διαφήμιση, καθώς επίσης και η αστικοποίηση, η ηλεκτροδότηση και η προώθηση του τουρισμού. Η παρούσα έρευνα προσφέρει μια άποψη για τους τρόπους με τους οποίους το «μοντέρνο» και η διαδικασία της νεωτερικότητας εκφράζονται στην Ελλάδα μέσω ορισμένων εφαρμογών γραφικού σχεδιασμού και των παραγόντων επιρροής της: γραφίστες, καλλιτέχνες, διαχειριστές, εκδότες, κρατικοί φορείς και ιδιωτικούς επιχειρηματίες . Η έρευνα επωφελήθηκε σημαντικά από αρκετές συνεντεύξεις με τους σχεδιαστές και τα σχετικά (με τον χώρο του σχεδιασμού) άτομα. Η παρούσα προσπάθεια έχει ένα ταπεινό στόχο: να καταστήσει δυνατή την κατανόηση της ελληνικής γραφιστικής την περίοδο που εξετάζεται, και να τονίσει την εγκυρότητα του οπτικού μέσου ως μέσο ιστορικής τεκμηρίωσης.