Διερεύνηση των κοινωνικο-οικονομικών χαρακτηριστικών των ηλικιωμένων ασθενών με άνοια στην κοινότητα και σχεδιασμός και ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος βασισμένου στην τεχνολογία των γεωγραφικών πληροφοριακών συστημάτων (GIS)

Abstract

Introduction: Dementia remains one of the biggest global public health problems facing our generation. Overall the impacts of the disease on patients, families and the wider community are tragic as it leads to progressive cognitive and functional decline, resulting in high health expenditure as an outcome of increased needs for treatment, patient care and support for caregivers. Numerous risk factors, including socioeconomic and demographics, have been implicated in their contribution to the development of dementia, but also their role in care management after disease establishment. Comprehensive care management, requires a complex network of specialized health and social care services, with the adoption of technology to be of major importance in the patient activities of daily living. Purpose: The main purpose of this study was to investigate, record and illustrate the demographic, socio-economic, and clinical characteristics of dementia patients residing in the community, in different geographical areas, and how these define important aspects of care. It was also considered important to investigate the linking of these characteristics with the frequency of use of health and social care services, as well as the adoption of Information and Communication Technologies. Method: The study was designed as a cross-sectional observational study, included 779 dementia patients who came from the external neurological clinics of public hospitals which are part of the 6th Health District. The study was carried out between September 2015 and December 2016. A structured questionnaire was used, which included a variety of socio-economic, demographic, clinical features and information on the use of health and social care services as well as the adoption of technology for patient safety. Results: The mean age of the study sample was 77.7 years, with women at higher rates. Individual income, income adequacy, gender differences, educational level,comorbidities, medication, type and severity of dementia were analyzed and correlated with the area and the place of residence, with participation in health and social care structures, but also with the use of technologies that promote safety and care management. The results regarding differences in the characteristics between the hospitals, from which the sample originated, were mapping, by using Geographic Information Systems technology. Illustration in this form will help to make visual separation easy to understand. Conclusions: The attempt to investigate characteristics and behaviors of dementia patients with regard to care management, has shown that there is a weakness of management, reduced coordination, fragmented care by health services, and moreover absence of specialized social services. The most affected are the patients residing in rural areas, but also those who are at a low socio-economic level. In addition, information and communication technologies, almost unknown in the lower socioeconomic level groups, it seems, to be accessible only to those who can search for information and pay the corresponding cost.

Εισαγωγή: Η άνοια παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια προβλήματα δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει η γενιά μας. Συνολικά οι συνέπειες της νόσου στους ασθενείς, τις οικογένειές τους και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο είναι τραγικές, καθώς οδηγεί σε προοδευτική νοητική και λειτουργική έκπτωση,προκαλώντας υψηλή υγειονομική δαπάνη, ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών για θεραπευτική αγωγή, φροντίδα του πάσχοντος και υποστήριξη των φροντιστών. Πλήθος παραγόντων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοοικονομικών και δημογραφικών, έχουν ενοχοποιηθεί για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της άνοιας, αλλά και το ρόλο τους στη διαχείριση της φροντίδας, μετά την εγκατάσταση της νόσου. Η ολοκληρωμένη διαχείριση της φροντίδας, απαιτεί ένα σύνθετο δίκτυο εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, με την υιοθέτηση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα του ασθενούς, να είναι μείζονος σημασίας. Σκοπός: Βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης, η διερεύνηση, η καταγραφή και η αποτύπωση δημογραφικών, κοινωνικο-οικονομικών και κλινικών χαρακτηριστικών ασθενών με άνοια στην κοινότητα, σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και πως αυτά καθορίζουν σημαντικές πτυχές της φροντίδας. Θεωρήθηκε επίσης σημαντικό να διερευνηθεί, η σχέση των χαρακτηριστικών αυτών με τη συχνότητα χρήσης των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, αλλά και την υιοθέτηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Μεθοδολογία: Η μελέτη σχεδιάστηκε ως συγχρονική μελέτη παρατήρησης, που περιλάμβανε 779 ασθενείς με άνοια, οι οποίοι προήλθαν από τα εξωτερικά νευρολογικά ιατρεία δημοσίων νοσοκομείων της 6ης Υγειονομικής Περιφέρειας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα από τον Σεπτέμβριο του 2015 έως τον Δεκέμβριο του 2016. Χρησιμοποιήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο, που περιλάμβανε ποικίλα κοινωνικοοικονομικά, δημογραφικά, κλινικά χαρακτηριστικά,και στοιχεία σχετικά με την χρήση των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας και την υιοθέτηση της τεχνολογίας για την ασφάλεια του ασθενούς. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία του δείγματος της μελέτης ήταν τα 77,7 έτη, με τις γυναίκες να υπερτερούν. Το εισόδημα, η εισοδηματική επάρκεια, οι διαφορές φύλου,το επίπεδο εκπαίδευσης, τα συνοδά νοσήματα, η φαρμακευτική αγωγή, ο τύπος και ο βαθμός της άνοιας, αναλύθηκαν και συσχετίστηκαν με την περιοχή και τον τόπο διαμονής, τη συμμετοχή σε δομές υγείας και κοινωνικής φροντίδας και τη χρήση των τεχνολογιών που αφορούν την ασφάλεια και τη διαχείριση της φροντίδας. Τα αποτελέσματα που αφορούσαν διαφορές στα χαρακτηριστικά μεταξύ των νοσοκομείων, από όπου προήρθε το δείγμα, αποτυπώθηκαν σε γεωγραφικούς χάρτες,υιοθετώντας την τεχνολογία των Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων. Η απεικόνιση με αυτή το μορφή θα βοηθήσει να γίνει άμεσα αντιληπτός ο διαχωρισμός οπτικά. Συμπεράσματα: Η προσπάθεια αποτύπωσης των χαρακτηριστικών και των συμπεριφορών ασθενών με άνοια, έδειξε ότι υπάρχει αδυναμία διαχείρισης της φροντίδας, μειωμένος συντονισμός, αποσπασματική φροντίδα από τις υπηρεσίες υγείας και επιπλέον απουσία εξειδικευμένων κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι ασθενείς των αγροτικών περιοχών, αλλά και αυτοί που βρίσκονται στα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Επιπλέον οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, σχεδόν άγνωστες στα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, φαίνεται ότι είναι προσιτές μόνο για όσους μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες και να πληρώσουν το ανάλογο κόστος.