Μελέτη του ρεπερτορίου των γονιδίων της β΄αλυσίδας του υποδοχέα των CD8⁺ T-λεμφοκυττάρων σε ασθενείς με χρόνια ιδιοπαθή ουδετεροπενία

Abstract

Chronic idiopathic neutropenia (CIN) is an acquired disorder of granulopoiesis characterized by female predominance and mostly uncomplicated course. Crucial to CIN pathophysiology is the presence of activated T lymphocytes with myelosuppressive properties in both peripheral blood (PB) and bone marrow (BM). Preliminary evidence indicates that oligoclonal/monoclonal T-cell expansions may be detected, mainly within the CD8⁺ cells, in both the PB and BM of CIN patients. Here we systematically profiled the T-cell receptor beta chain (TRB) gene repertoire in CD8⁺ cells of 34 CIN patients through subcloning/Sanger sequencing analysis of TRBV-TRBD-TRBJ gene rearrangements. Remarkable repertoire skewing and oligoclonality were observed. Shared (“stereotyped”) clonotypes were found between different patients, indicating selection by common antigenic elements. Cross-comparison of our TRB sequence dataset with public TRB sequence databases indicated that CIN may rarely share common immunogenetic features with other entities. However, the CIN TRB repertoire was largely disease-biased, suggesting that CIN may be driven by longterm exposure to a restricted set of specific CIN-associated antigens. Overall, the present study offers conclusive evidence that the TRB repertoire in CIN is skewed. The finding of oligoclonal T-cell expansions and public clonotypes strongly indicates that antigen-driven immune responses are likely implicated in the pathogenesis of CIN.

Η χρόνια ιδιοπαθής ουδετεροπενία (Chronic Idiopathic Neutropenia, CIN) είναι διαταραχή της κοκκιώδους σειράς που χαρακτηρίζεται από χαμηλό αριθμό ουδετεροφιλων, κυριαρχεί κυρίως στις γυναίκες και συνήθως έχει καλοήθη πορεία χωρίς επιπλοκές. Σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία της νόσου έχει η παρουσία των ενεργοποιημένων Τ λεμφοκυττάρων με μυελοκατασταλτικές ιδιότητες τόσο στο αίμα όσο στο μυελό των οστών. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει αυξημένο αριθμό ολιγο-/μονο-κλωνικών Τ κυτταρικών υποπληθυσμών, κυρίως των CD8⁺, στο αίμα αλλά και στο μυελό των οστών ασθενών με CIN. Στην παρούσα μελέτη χαρακτηρίστηκε συστηματικά το ρεπερτόριο του γονιδίου της β αλυσίδας του Τ κυτταρικού υποδοχέα (TRB) στα CD8⁺ κύτταρα σε 34 ασθενείς με CIN με την μέθοδο υποκλωνοποίησης και αλληλούχιση κατά Sanger των γονιδιακών αναδιατάξεων TRBV-TRBD-TRBJ. Παρατηρήθηκε έντονη επιλεκτικότητα και ολιγοκλωνικότητα. Βρέθηκαν κοινοί κλωνότυποι σε διαφορετικούς ασθενείς, υποδεικνύοντας επιλογή από κοινό αντιγόνο. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων από την αλληλούχιση των TRB αναδιατάξεων με δημόσιες βάσεις δεδομένων για TRB αλληλουχίες δείχνουν ότι η CIN σπάνια εμφανίζει κοινά ανοσογενετικά χαρακτηριστικά με άλλες νοσολογικές οντότητες. Με βάση τα συγκεκριμένα ευρήματα υποστηρίζεται η άποψη ότι η νόσος πιθανόν αναπτύσσεται μετά από μακροπρόθεσμη έκθεση σε περιορισμένο σύνολο ειδικών αντιγόνων που σχετίζονται με CIN. Συνολικά, η παρούσα μελέτη προσφέρει τεκμηριωμένες ενδείξεις ότι το ρεπερτόριο TRB στο CIN είναι έντονα επιλεκτικό. Το εύρημα των εκπτύξεων ολιγοκλωνικών Τ-κυττάρων και των «δημόσιων» κλωνοτύπων υποδηλώνει ότι άνοσες αποκρίσεις που υποκινούνται από αντιγόνο εμπλέκονται στην παθογένεση της CIN.