Πολλαπλές μετ-εγγραφές του μύθου της Φαίδρας στην ευρωπαίκή λογοτεχνία του 20ου αιώνα: μία συγκριτική μελέτη

Abstract

This thesis constitutes a comparative dissertation that studies and peers into literary texts of seventeen European authors (Euripides, Seneca, Racine, Proveleggios, Karagatsis, Lyberaki, Ritsos, Tsvetaeva, Sackville, Harrison, Kane, Deberly, Yourcenar, Cesbron, Bailly, D’Annunzio and Bozzini) of five national literatures (Greek, Russian, English, French and Italian) that set down Phaedra’s literature myth. The analysis of literary works bases on the scouting of the myth, themes, motives, mythemes and intertexts with the archetype and with other literary works of modern and earlier times as well. Meanwhile, it refers to the literary genre that literary myth transcribes and it emphasizes the influences of the literary genre and the literary movement to each story. Also, it underlines not only the social-political, historical and cultural contexts of each period that influence each writer, but also the writer’s idiom, ideas and temperament, the elements that configure a new version of the myth. The analysis above leads to a comparative study of literary works with the prototype opus that follow and of literary texts which belong to the same national literary and to their total comparative study as well. The aim of this thesis is the prominence of the permanence, the progression and the process of its transcription to literary works of European literature of the 20th century and the certification of the configuration of a «European» mythology with ancient origins.

Η παρούσα διατριβή αποτελεί μία συγκριτική εργασία που μελετά και επεξεργάζεται λογοτεχνικά κείμενα δεκαεπτά ευρωπαίων συγγραφέων (του Ευριπίδη, του Σενέκα, του Ρακίνα, του Προβελέγγιου, του Καραγάτση, της Λυμπεράκη, του Ρίτσου, της Tsvetaeva, της Sackville, του Harrison, της Kane, του Deberly, της Yourcenar, του Cesbron, του Bailly, του D’Annunzio και του Bozzini) από πέντε εθνικές λογοτεχνίες (Ελλάδα, Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία και Ιταλία) που κατέγραψαν τον λογοτεχνικό μύθο της Φαίδρας. Η ανάλυση των έργων βασίζεται στην ανίχνευση του μύθου, των θεμάτων, των μοτίβων, των μυθημάτων και των διακειμένων με το αρχέτυπο, αλλά και με άλλα έργα της σύγχρονης ή προγενέστερης εποχής. Παράλληλα, γίνεται λόγος για το λογοτεχνικό είδος στο οποίο μετ-εγγράφεται ο λογοτεχνικός μύθος και αναδεικνύονται οι επιδράσεις του λογοτεχνικού γένους και λογοτεχνικού ρεύματος σε κάθε εκδοχή. Επίσης, τονίζονται οι κοινωνικο-πολιτικές, ιστορικές και πολιτισμικές συνθήκες κάθε εποχής που επηρεάζουν τον εκάστοτε λογοτέχνη, αλλά και το προσωπικό ύφος, οι τεχνοτροπίες, οι ιδέες και η ίδια η ιδιοσυγκρασία του καλλιτέχνη, στοιχεία που διαμορφώνουν μία νέα εκδοχή του μύθου. Η παραπάνω ανάλυση οδηγεί στη συγκριτική μελέτη των έργων με το πρότυπο που ακολουθούν, αλλά και μεταξύ των έργων που ανήκουν στην ίδια εθνική λογοτεχνία, όπως και στη συνολική τους συγκριτική θεώρηση. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η ανάδειξη της διαχρονικότητας, της εξέλιξης και της συνέχειας του μύθου της Φαίδρας μέσω της διαδικασίας μετ-εγγραφής του σε λογοτεχνικά κείμενα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, αλλά και η πιστοποίηση της διαμόρφωσης μιας «ευρωπαϊκής» μυθολογίας με αρχαίες ελληνικές καταβολές.