Ενδείξεις και χειρουργικές τεχνικές μεταμόσχευσης κερατοειδούς - αναδρομική μελέτη 16 ετών

Abstract

Introduction: It is common to note that corneal transplantation has evolved rapidly in recent years. The development of new lamellar techniques of corneal transplantation has yielded results equivalent or superior to those of penetrating keratoplasty, with regard to postoperative visual acuity, even with reduced risk of complications.Purpose: Aim of the present study is to describe the evolution of indications and techniques of keratoplasty procedures in the largest transplantation center in Greece over a period of 16 years.Methods: All patients who underwent corneal transplantation from 2000 to 2015 in the two ophthalmology clinics of General Hospital of Athens, G. Gennimatas were retrospectively reviewed. The main data analyzed was the annual incidence of various keratoplasty indications and techniques, as well as their respective trends over time.Results: A total of 1256 keratoplasty procedures were performed by three surgeons. Mean recipient age was 62.5 ± 4.7 years. The most common indications were bullous keratopathy (38.4%), followed by regraft (18.6%), corneal scar (10.3%), keratoconus (9.6%), Fuchs’ dystrophy (9.6%). In addition, there was a decreasing tendency of keratoconus (P=0.009), whereas bullous keratopathy (P=0.003) and Fuchs' dystrophy (P=0.001) showed an increasing trend.In terms of keratoplasty techniques, penetrating keratoplasty was the only technique from 2000 to 2009 (when the first lamellar keratoplasty was performed in our hospital) and was limited to 21.4% in the last year of our study. In the same year, DSAEK was the most commonly performed keratoplasty technique (59.8%) and the corresponding percentage of DMEK was 18.8%.Conclusion: Leading indication at our center was bullous keratopathy with increasing trend over the observation period. A tremendous shift from penetrating keratoplasty to more selective techniques such as DSAEK and DMEK was observed, with both techniques having become procedures of choice in the treatment of corneal endothelial disease.

Εισαγωγή: Είναι κοινή διαπίστωση ότι η μεταμόσχευση κερατοειδούς έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Η ανάπτυξη νέων τεχνικών τμηματικής μεταμόσχευσης κερατοειδούς έχει αποφέρει αποτελέσματα ισοδύναμα ή και ανώτερα από αυτά της διαμπερούς κερατοπλαστικής, αναφορικά με τη μετεγχειρητική οπτική οξύτητα, και μάλιστα με μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών.Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να περιγράψει την εξέλιξη των ενδείξεων και τεχνικών της μεταμόσχευσης του κερατοειδούς στο μεγαλύτερο ίσως κέντρο μεταμοσχεύσεων της Ελλάδας σε διάστημα 16 ετών.Υλικό και Μέθοδος: Μελετήσαμε αναδρομικά όλους τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση κερατοειδούς από το 2000 έως το 2015 στις δύο οφθαλμολογικές κλινικές του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών, Γ. Γεννηματάς. Τα κυριότερα δεδομένα που αναλύθηκαν ήταν η ετήσια επίπτωση των διαφόρων ενδείξεων και τεχνικών κερατοπλαστικής, καθώς και οι αντίστοιχες τάσεις τους με την πάροδο του χρόνου.Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 1256 κερατοπλαστικές από τρεις χειρουργούς. Η μέση ηλικία ασθενούς ήταν 62,5 ± 4,7 έτη. Οι 5 πιο συχνές ενδείξεις ήταν η φυσαλιδώδης κερατοπάθεια (38,4%), ακολουθούμενη από την επαναληπτική μεταμόσχευση (18,6%), την ουλή του κερατοειδούς (10,3%), τον κερατόκωνο (9,6%), τη δυστροφία του Fuchs (9,6%). Επιπλέον, παρατηρήθηκε πτωτική τάση εμφάνισης του κερατοκώνου ως ένδειξη κερατοπλαστικής (P = 0.009) ενώ αντίθετα αυξητική ήταν η τάση για τη φυσαλιδώδη κερατοπάθεια (P = 0.003) και τη δυστροφία του Fuchs (P = 0.001). Όσον αφορά τις τεχνικές κερατοπλαστικής, η διαμπερής κερατοπλαστική αποτελούσε τη μοναδική τεχνική από το 2000 έως το 2009 (όταν και πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες τμηματικές κερατοπλαστικές στο νοσοκομείο μας) και περιορίστηκε στο 21,4% κατά το τελευταίο έτος της μελέτης μας. Κατά το ίδιο έτος, η DSAEK ήταν η συχνότερη πραγματοποιούμενη τεχνική κερατοπλαστικής (59,8%) και το αντίστοιχο ποσοστό της επιλεκτικής μεταμόσχευσης ενδοθηλίου DMEK ήταν 18,8%.Συμπέρασμα: Η συχνότερη ένδειξη κερατοπλαστικής στο νοσοκομείο μας ήταν η φυσαλιδώδης κερατοπάθεια με αυξανόμενη τάση κατά την περίοδο παρακολούθησης. Παρατηρήθηκε μια σημαντική αλλαγή στις τεχνικές κερατοπλαστικής, από την διαμπερή κερατοπλαστική σε πιο τμηματικές τεχνικές όπως οι DSAEK και η DMEK, με τις δύο αυτές τεχνικές να αποτελούν πλέον χειρουργικές θεραπείες εκλογής των παθήσεων του ενδοθηλίου του κερατοειδούς.