Εκτίμηση της συμβολής των θαλάσσιων υδατοκαλλιεργειών στην βιώσιμη ανάπτυξη του νησιωτικού χώρου

Abstract

Purpose of this work is to examine whether or not aquaculture, and especially marine fish farming, contributes to the sustainable development of the islands where they are installed, rather than examining the viability of the industry. Main questions are if there is a contribution to the local economy, and with which variables will be approached quantitatively the performance of the activity in all three dimensions of the sustainability (economic, social, environmental), with a clear distinction between activity’s performance factors and factors of activity’s influence in the region. There is a significant gap in world level, regarding the factors affecting the viability of an area when the activity is based on aquatic production systems, and lack of reliable criteria (biological, economic, social) that allow to propose policies, on which the decisions will be taken for the establishment or the expansion of marine fish farms.The purpose of the review is to present the principles of sustainable development, the problems raised by the particular characteristics of the islands, the current role of aquaculture in global and domestic food production, and the research carried out so far worldwide for all of the above, to investigate whether the development of aquaculture in the islands is consistent with general theories of sustainable development, in particular whether their development is consistent with the effort for sustainable development of island regions. The purpose of the research that follows is not to consider the prospect of sustainability of the industry (that is usually the research aim), but the development of a methodology and the proposal of an exclusive set of indicators to assess the contribution of marine aquaculture to the sustainable development of the islands where they are installed, through the implementation of two different kinds of measurements, the performance and impact of marine fish farming, and the factors that affect the performance and impact.With proper assessment of the contribution of each activity we can propose the policy on which we must continue to examine the possibility of establishing new farms, or expanding the existing, with a way which will support the sustainable development of the islands through productive activities of the primary sector, while preserving the unique identity of each island (their 'insularity').

Σκοπός είναι να εξεταστεί κατά πόσο οι υδατοκαλλιέργειες, και ειδικότερα οι θαλάσσιες ιχθυοκαλλιέργειες, συνεισφέρουν ή όχι στη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών που εγκαθίστανται, και όχι η εξέταση της προοπτικής βιωσιμότητας του κλάδου. Κύρια ερωτήματα είναι εάν υπάρχει συμβολή τους στην τοπική οικονομία, καθώς και με ποιες μεταβλητές θα προσεγγισθεί ποσοτικά η απόδοση της δραστηριότητας στις τρεις διαστάσεις της βιωσιμότητας (οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική), με σαφή διαχωρισμό μεταξύ παραγόντων απόδοσης της δραστηριότητας και παραγόντων επίδρασης της δραστηριότητας στην περιοχή. Παρουσιάζεται σημαντικό κενό, σε παγκόσμιο επίπεδο, όσον αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν την βιωσιμότητα μίας περιοχής όταν η δραστηριότητα αφορά υδάτινα παραγωγικά συστήματα, κι ανυπαρξία αξιόπιστων κριτηρίων (βιολογικά, οικονομικά, κοινωνικά) που να επιτρέπουν να προταθούν πολιτικές με βάση τις οποίες θα λαμβάνονται οι αποφάσεις ίδρυσης ή επέκταση των πλωτών μονάδων.Σκοπός της ανασκόπησης είναι η παρουσίαση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, των προβλημάτων που εγείρονται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών, του σημερινού ρόλου της υδατοκαλλιέργειας στην παγκόσμια και εγχώρια παραγωγή τροφίμων, καθώς και της έρευνας που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα παγκοσμίως για όλα τα ανωτέρω, ώστε να διερευνηθεί κατά πόσο η ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών στα νησιά είναι σύμφωνη με τις γενικές θεωρίες για την βιώσιμη ανάπτυξη, και ειδικότερα με το αν συμβαδίζει η ανάπτυξη τους με την προσπάθεια για βιώσιμη ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών. Σκοπός της έρευνας που την ακολούθησε δεν ήταν να εξεταστεί η προοπτική της βιωσιμότητας του κλάδου (που συνήθως ερευνάται), αλλά η ανάπτυξη μεθοδολογίας και η δημιουργία εξειδικευμένου σετ δεικτών προκειμένου να εκτιμηθεί η συμβολή των θαλάσσιων ιχθυοκαλλιεργειών στη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών στα οποία αυτές εγκαθίστανται, μέσα από την πραγματοποίηση δύο διαφορετικού είδους μετρήσεων, της απόδοσης και των επιπτώσεων των θαλάσσιων ιχθυοκαλλιεργειών, καθώς και των παραγόντων που επηρεάζουν την απόδοση και τις επιπτώσεις.Με την ορθή εκτίμηση της συμβολής κάθε δραστηριότητας μπορεί να προταθεί η πολιτική πάνω στην οποία θα πρέπει να συνεχίσει να κινείται η δυνατότητα ίδρυσης νέων μονάδων ή η επέκταση υφιστάμενων εγκαταστάσεων, ώστε να υποστηριχτεί η βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών μέσα από παραγωγικές δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα, και παράλληλα να προστατευθεί η ιδιαιτερότητα τους ως νησιών (η «νησιωτικότητα» τους).