Κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση πράσινων επενδύσεων και πράσινων προϊόντων

Abstract

Ιn our times, there is a strong tendency to limit the use of fossil fuels, mainly because of the recognition of their negative effects on climate change. The shift to green investment is seen as imperative, as the Kyoto Protocol and the Paris Agreement require their integration into national politics. Social acceptance of green investments is monitored at both national and local levels as it has been observed that citizens' attitudes towards them may vary not only between countries but also between regional entities in the same country. In the above context, the purpose of this thesis is to assess the social and economic dimensions of green investments and products, focusing on the renewable energy sector. In this dissertation, particular emphasis has been placed on the psychographic characteristics of respondents. The concepts of emotional intelligence and eco-consciousness are for the first time related to the social acceptance of green investments. Research objectives include: a) exploring the desire to join green investments; b) exploring the desire to pay for green energy and c) exploring the socio-economic acceptance of green investments. In the theoretical part of the study an extensive bibliographic review is being carried out to investigate the relationship between RES and economic growth and, in addition, to present the social and economic dimensions of green investments, specifically in the field of solar and wind energy, biomass and hydroelectricity. Through the questionnaire survey and the statistical analysis that followed, the social and economic dimension of green investments in the prefecture of Evia, a region with high wind and solar potential, which is the country's first place in wind energy investments, is being examined. The research section noted that people have a high level of information on wind and photovoltaic investments, while there is little information on biomass and hydropower. The most important advantages were the protection of the environment, the strengthening of energy independence and green "sustainable" development. People living in rural and urban areas are generally more inclined to invest in RES than residents in the semi-urban areas of the sample. There has also been a correlation between green investment acceptance and occupation, education, area of residence and gender. Farmers and entrepreneurs are showing greater interest in the economic dimensions of green investments, while women seem to be more sensitive than men. In addition, a correlation of the desire for additional payment with high income and emotional intelligence was identified, while a relationship between the eco-consciousness index, the benefits of green investments and the desire for additional payment was identified. In a logit model of identifying the desire to join green investments, the statistical analysis revealed as most important variables those of "emotional intelligence" as well as "economic and environmental benefits”. Indeed, the installation and operation of any green investment requires social acceptance and communication with the local community to reconcile conflicting interests. Our country maintains an abundant range of renewable energy sources that promise to meet the energy demand of both continental, coastal and offshore regions.

Στην εποχή μας, υπάρχει μια έντονη τάση για τον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων, κυρίως λόγω της αναγνώρισης των αρνητικών τους επιπτώσεων στην κλιματική αλλαγή. Η στροφή στις πράσινες επενδύσεις θεωρείται επιτακτική καθώς το Πρωτόκολλο του Κιότο και η Συμφωνία των Παρισίων, επιβάλουν την ενσωμάτωση αυτών των επενδύσεων στην εθνική πολιτική. Η κοινωνική αποδοχή των πράσινων επενδύσεων παρακολουθείται τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι η στάση των πολιτών έναντι τους μπορεί να διαφέρει όχι μόνο μεταξύ χωρών, αλλά και μεταξύ περιφερειακών ενοτήτων της ίδιας χώρας. Στο παραπάνω πλαίσιο, σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η αξιολόγηση της κοινωνικής και οικονομικής διάστασης των πράσινων επενδύσεων και προϊόντων, με εστίαση στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στην παρούσα διατριβή έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην αποτύπωση των ψυχογραφικών χαρακτηριστικών των ερωτώμενων. Οι έννοιες της συναισθηματικής νοημοσύνης και οικολογικής συνείδησης, για πρώτη φορά σχετίζονται με την κοινωνική αποδοχή των πράσινων επενδύσεων. Ως ερευνητικοί στόχοι τίθενται: α) η διερεύνηση της επιθυμίας προσχώρησης σε πράσινες επενδύσεις, β) η διερεύνηση της προθυμίας πληρωμής για πράσινη ενέργεια και γ) η διερεύνηση της κοινωνικοοικονομικής αποδοχής των πράσινων επενδύσεων. Στο θεωρητικό τμήμα της μελέτης πραγματοποιείται εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση, με σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης των ΑΠΕ με την οικονομική ανάπτυξη και επιπρόσθετα την παρουσίαση της κοινωνικής και οικονομικής διάστασης των πράσινων επενδύσεων, αναλυτικά στους τομείς της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, της βιομάζας και της υδροηλεκτρικής ενέργειας. Μέσω πραγματοποίησης έρευνας ερωτηματολογίου και της ακολουθούμενης στατιστικής ανάλυσης, εξετάζεται η κοινωνική και οικονομική διάσταση των πράσινων επενδύσεων στο νομό Ευβοίας, μία περιοχή με υψηλό αιολικό αλλά και ηλιακό δυναμικό, η οποία κατέχει την πρώτη θέση σε επίπεδο χώρας στις επενδύσεις αιολικής ενέργειας. Από το ερευνητικό τμήμα διαπιστώνεται ότι τα άτομα έχουν υψηλό επίπεδο ενημέρωσης για τις πράσινες επενδύσεις σε αιολικά και φ/β, ενώ υπάρχει χαμηλή ενημέρωση για τα ΜΥΗΣ και τη βιομάζα. Ως σημαντικότερα πλεονεκτήματα εντοπίστηκαν η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και η πράσινη «αειφόρος» ανάπτυξη. Τα άτομα που κατοικούν σε αγροτικές και αστικές περιοχές είναι γενικά περισσότερο διατεθειμένα να επενδύσουν σε ΑΠΕ σε σχέση με τους κατοίκους των ημιαστικών περιοχών του δείγματος. Παρατηρήθηκε επίσης συσχέτιση της αποδοχής των πράσινων επενδύσεων με το επάγγελμα, την εκπαίδευση, την περιοχή κατοικίας και το φύλο. Γεωργοί και βιοτέχνες δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την οικονομική διάσταση των πράσινων επενδύσεων, ενώ οι γυναίκες φαίνονται περισσότερο ευαισθητοποιημένες από τους άνδρες. Επιπλέον, εντοπίστηκε συσχέτιση της προθυμίας για επιπρόσθετη πληρωμή με το υψηλό εισόδημα και με το δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης, ενώ εντοπίστηκε σχέση μεταξύ του δείκτη οικολογικής συνείδησης, των πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από τις πράσινες επενδύσεις και της επιθυμίας για επιπρόσθετη πληρωμή. Σε μοντέλο logit προσδιορισμού της επιθυμίας για προσχώρηση σε πράσινες επενδύσεις, ως σημαντικότερες μεταβλητές, από τη στατιστική ανάλυση αποδείχθηκε ότι είναι η «συναισθηματική νοημοσύνη», καθώς και τα «οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Πράγματι, η εγκατάσταση και η λειτουργία οποιασδήποτε πράσινης επένδυσης απαιτεί κοινωνική αποδοχή και επικοινωνία με την τοπική κοινωνία ώστε να συμφιλιωθούν τα αντικρουόμενα συμφέροντα. Η χώρα μας διατηρεί άφθονο φάσμα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι οποίες υπόσχονται να καλύψουν την ενεργειακή ζήτηση τόσο των ηπειρωτικών όσο και των παράκτιων και υπεράκτιων περιοχών.