Προσλαμβανόμενες διεργασίες επιπολιτισμοποίησης μεταναστών και γηγενών: συμβολή στην υπόθεση της πολιτισμικής σύγκλισης

Abstract

The present thesis aimed to investigate the acculturation processes from the immigrants’ and host society members’ perspective, within the context of cultural fit hypothesis. The theoretical background combined current models of Cross-Cultural and Social Psychology for the study of intergroup relations. A mixed (quantitative and qualitative) methodology was adopted. Initially, a pilot self-report study of 127 Greek natives was conducted to investigate perceive¬d cultural distance of 16 immigration groups. The results showed negative correlation between cultural distance and integration degree of immigrants. Then, five focus groups with participants from Albania, India, Pakistan, Morocco and countries in sub-Saharan Africa were conducted in order to explore the acculturation processes and their sociocultural adaptation. The results of the thematic analysis from the immigrants’ perspective showed that perceived cultural distance is related positively with perceived discrimination and negatively with intergroup relations and the sociocultural adaptation of immigrants. Finally, a quantitative study with 225 Albanian and 221 Greek participants examined perceived acculturation processes and the convergence of the two ethnocultural groups, with respect to intergroup relations, perceived cultural distance, perceived discrimination and social axioms. This study reported discordance between immigrants’ and host society members’ perspectives regarding acculturation processes. Integration was related to higher intergroup contact and lower perceived cultural distance. The interaction of social-psychological variables with cultural origin predicted cultural maintenance and cultural adoption differently. Overall, the findings highlight the role of perceived cultural distance in the mutual formation of intercultural relations.

Η παρούσα διατριβή μελέτησε τις διεργασίες επιπολιτισμοποίησης από τη σκοπιά των μεταναστών και των γηγενών, στο πλαίσιο της υπόθεσης της πολιτισμικής σύγκλισης. Το θεωρητικό υπόβαθρο συνδύασε μοντέλα της Διαπολιτισμικής και της Κοινωνικής Ψυχολογίας για τις διομαδικές σχέσεις. Υιοθετήθηκε μεικτή (ποσοτική και ποιοτική) μεθοδολογία. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε πιλοτική έρευνα με ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σε 127 Έλληνες γηγενείς για τη διερεύνηση της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης 16 εθνοπολιτισμικών ομάδων. Τα αποτελέσματα έδειξαν αρνητική συσχέτιση της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης με το βαθμό ένταξης των μεταναστών. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν πέντε ομάδες εστίασης με συμμετέχοντες από Αλβανία, Ινδία, Πακιστάν, Μαρόκο και χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, με σκοπό τη διερεύνηση των διεργασιών επιπολιτισμοποίησης και της κοινωνικοπολιτισμικής προσαρμογής τους. Βρέθηκε ότι η προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση συσχετίστηκε θετικά με τις προσλαμβανόμενες διακρίσεις και αρνητικά με τις διομαδικές σχέσεις μεταναστών-γηγενών δυσχεραίνοντας την κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή. Τέλος, διενεργήθηκε ποσοτική έρευνα σε 225 Αλβανούς και 221 Έλληνες, η οποία μελέτησε τις προσλαμβανόμενες διεργασίες επιπολιτισμοποίησης και τη μεταξύ τους σύγκλιση, σε συνάρτηση με τις διομαδικές σχέσεις, την προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση, την προσλαμβανόμενη διάκριση και τα κοινωνικά αξιώματα. Η έρευνα αυτή κατέγραψε ασυμφωνία στις αντιλήψεις μεταναστών-γηγενών. Η εναρμόνιση συνδέθηκε με συχνότερη διομαδική επαφή, μεγαλύτερη τάση διομαδικής προσέγγισης και σχετικά μικρή προσλαμβανόμενη πολιτισμική απόσταση. Η αλληλεπίδραση κοινωνικο¬ψυχολογικών μεταβλητών με την εθνοπολιτισμική καταγωγή διαφοροποίησε τη στατιστική πρόβλεψη της πολιτισμικής διατήρησης και της πολιτισμικής υιοθέτησης. Συνολικά, τα ευρήματα υπογραμμίζουν το ρόλο της προσλαμβανόμενης πολιτισμικής απόστασης στην αμοιβαία διαμόρφωση των διαπολιτισμικών σχέσεων.