H παρουσία του θανάτου και της βιαιότητας ως αναπαράσταση και ως σύμβολο στην τέχνη του Michelangelo Merisi da Caravaggio

Abstract

The subject of this thesis is the study of the presence of violence and death in the life and the art of Michelangelo Merisi da Caravaggio and the research of the possible relation between them. For this aim, were selected his paintings which are representing or symbolizing death and they were described and analyzed. In particular, the research focuses on artworks with elements of memento mori, vanitas and still life in which death appears as a symbol and in those with the subjects of decapitation and martyrdom of saints in which violence and death are appearing as a representation. With regard to the violence in the painter’s life, his criminality, as evidenced by the police records, is presented in detail and judged compared to the violence of the society in which he lived. Furthermore, the artistic context of his time and the rules of the Counter-Reformation on art are presented. In conclusion, it was ascertained that the subjects of violence and death are present in the overwhelming majority of Merisi’s paintings and that his life was characterized by violent and fatal events, but it is inappropriate to associate the violence in his art with that of his character because a significant number of his paintings were patrons’ orders and his artistic production was influenced by the Counter-Reformation that required artworks with slaughter and martyrdom.

Το αντικείμενο της διατριβής είναι η μελέτη της παρουσίας της βιαιότητας και του θανάτου στη ζωή και στην τέχνη του Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο και η έρευνα της ενδεχόμενης σχέσης μεταξύ τους. Για τον σκοπό αυτό επιλέχθηκαν οι πίνακές του που αναπαριστούν ή συμβολίζουν τον θάνατο και έγινε η περιγραφή και η ανάλυσή τους. Συγκεκριμένα, η έρευνα εστιάζει σε έργα με στοιχεία memento mori, vanitas και νεκρών φύσεων στα οποία ο θάνατος υποδηλώνεται συμβολικά και σε εκείνα με θέματα τον αποκεφαλισμό και τα μαρτύρια αγίων στα οποία η βία και ο θάνατος αποδίδονται ως αναπαράσταση. Σχετικά με τη βία στη ζωή του ζωγράφου, παρουσιάστηκε αναλυτικά η εγκληματικότητά του, όπως αυτή προκύπτει από τα αστυνομικά αρχεία και κρίθηκε σε σχέση με τη βιαιότητα που επικρατούσε στην κοινωνία στην οποία έζησε. Επίσης παρουσιάστηκαν το καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής του και οι προσταγές της Αντιμεταρρύθμισης σχετικά με την τέχνη. Τέλος, διαπιστώθηκε πως τα θέματα της βίας και του θανάτου εμφανίζονται στη συντριπτική πλειοψηφία των πινάκων του Μερίζι και πως η ζωή του σημαδεύτηκε από βίαια και μοιραία γεγονότα, ωστόσο δεν είναι σκόπιμη η συσχέτιση της βίας που παρατηρείται στην τέχνη του με εκείνη του χαρακτήρα του, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός έργων του ήταν παραγγελίες πατρόνων και η καλλιτεχνική του παραγωγή επηρεάστηκε από το κλίμα της Αντιμεταρρύθμισης που απαιτούσε έργα σφαγών και μαρτυρίων.