Συστημική προσέγγιση των γεωδυναμικών φαινομένων στη διδασκαλία των γεωεπιστημών

Abstract

The aim of the study is to investigate whether a systemic approach and textbooks have an im-pact on the conceptual change of students in geodynamic phenomena. Within this framework, we developed a systemic approach named GeoCause – PaP – CoRe, which emphasized on core ideas such as cause, system, process, correlation, result. This ap-proach intended to cultivate students’ system thinking in order to facilitate their conceptual change. It also consisted the basement for the development of an experimental curriculum, an experimental module and an experimental textbook. Their effectiveness was tested by the use of an open-ended questionnaire and a cognitional control table. The latter is especially designed for this study in order to attempt a first step precodification of open-ended questions, to guar-antee data validity and to certify whether students’ answers are systematic or not.

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να αξιολογήσει εάν α) η χρήση του σχολικού βιβλίου ως συνοδευτικό εργαλείο της διδασκαλίας και β) η εισαγωγή της συστημικής προσέγγισης στην διδασκαλία των γεωεπιστημών συμβάλλουν στην εννοιολογική αλλαγή των μαθητών της Α΄ τάξης του Γυμνασίου όσον αφορά στα γεωδυναμικά φαινόμενα. Για το λόγο αυτό σχεδιάστη-καν ένα παρεμβατικό ΑΠΣ, μια παρεμβατική διδασκαλία, ένα πειραματικό εγχειρίδιο και ένα ερωτηματολόγιο, ο σχεδιασμός των οποίων βασίστηκε στην ανάπτυξη της συστημικής σκέψης. Η εισαγωγή της συστημικής σκέψης πραγματοποιήθηκε με την καινοτόμο προσέγγιση Geo-Cause – PaP – CoRe, η οποία εστιάζει στις έννοιες Γεωσύστημα - Geosystem, Αιτία - Cause, Πα-ράμετροι - Parameters, Διαδικασίες - Processes, Συσχέτιση - Correlation, Αποτελέσματα - Re-sults. Οι στόχοι της συστημικής προσέγγισης είναι να ωθήσει τους μαθητές: 1) να αναζητούν την αιτία των γεωδυναμικών φαινομένων, τις παραμέτρους που τα επηρεάζουν, τις διαδικασί-ες που τα διέπουν, τη συσχέτιση μεταξύ των φαινομένων και τη συσχέτιση μεταξύ αιτίας – α-ποτελέσματος, καθώς και τα αποτελέσματα των φαινομένων εντός του γήινου συστήματος, 2) να μην αντιμετωπίζουν τα γεωδυναμικά φαινόμενα ως μεμονωμένα και ασύνδετα γεγονότα μεταξύ τους αλλά να τα εντάσσουν στο γήινο σύστημα, 3) να συσχετίζουν την εκδήλωση των σεισμών και των ηφαιστείων στην επιφάνεια της Γης με τις διαδικασίες στο εσωτερικό της και 4) να αναπτύξουν συστημική σκέψη.