Φαρμακογνωστική μελέτη φυτών της οικογένειας Ranunculaceae

Abstract

Several of the plants belonging to the Ranunculaceae family have been mainly studied due to their toxicity (Babalonas & Kokkini, 2004). In this study, the anti-inflammatory and antioxidant activities of extracts from different parts of Ranunculaceae’s plants have been evaluated: Adonis cyllenea Boiss. (aerial parts), Anemone coronaria L.(inflorescence), Caltha palustris L. (leaves and inflorescence), Consolida ajacis (L.) Schur (seeds) and Helleborus odorus Waldst. & Kit subsp. cyclophyllus (A. Braun) Maire & Petitm (aerial parts and roots). The polar extracts of the aerial parts of A. cyllenea and the aerial parts and roots of H. odorus subsp. cyclophyllus were fractionated with liquid-liquid extraction (distribution) with solvents of increasing polarity. Moreover, extracts of medium polarity have been purified. So far, secondary metabolites which belong to tritrpenoids (cardiac glycosides, ecdysteroids, saponins and pregnanes) and phenolics, have been isolated, by using several chromatographic techniques (V.L.C., C.C. and HPLC), and have been identified by using spectroscopic methods (UV/Vis, NMR, and MS). In particular, from aerial parts of A. cyllenea substances that have been isolated and identified are: adonitol (20), digitoxigenin (1), strophanthidine (2), cymarine (3) and fukujusone (12). From the roots of H. odorus subsp. cyclophyllus: 2-deoxy-D-1,4-ribonolactone (22), uridine (21), 2-(3,4-dihydroxy)-phenyl-ethyl-β-D-glucopyranoside (17), degluco-hellebrin (4), hellebrin (5), 20-hydroxy-ecdyson (6), polypodine Β (7), caucasicoside Α (9) and helleboroside Β (10). Moreover, from the aerial parts of H. odorus subsp. cyclophyllus compounds isolated and identified are: 2-deoxy-D-1,4-ribonolactone (22), 2-Ο-ferouloyl L-malate (18), quercetin-3-Ο-β-D-galactoside (13), quercetin-3-O-6′′-(3-hydroxy-3-methyl-gloutaryl)-β-D-glucopyranoside (14), quercetin-3-O-diglycoside (15), quercetin 3-O-(2‴-caffeoylsophoroside) (16), 6-O-caffeoyl-1-O-p-coumaroyl-β-D-glucopyranoside (19), 20-hydroxy-ecdysone (6), polypodine Β (7) along with two new natural products: 20,22-O-(R-ethylidene)-makisterone A (8) and 3-Ο-rhamnopyranosyl-1-Ο-(6′-acetyl-glucopyranoside)-rouscogenin (11). Furthermore, with in vitro experiments, the anti-inflammatory and antioxidant activities of compounds 2-deoxy-D-1,4-ribonolactone (22), 2-Ο-ferouloyl L-malate (18), quercetin-3-Ο-β-D-galactoside (13), quercetin-3-O-6′′-(3-hydroxy-3-methyl-gloutaryl)-β-D-glucopyranoside (14) and 6-O-caffeoyl-1-O-p-coumaroyl-β-D-glucopyranoside (19), have been evaluated. In addition, for twenty of the isolated substances, by using in silico methods, the physicochemical parameters and the possibility of blood brain barrier permeability were estimated and biological actions were detected.

Αρκετά από τα φυτά της οικογένειας Ranunculaceae έχουν μελετηθεί κυρίως λόγω της τοξικότητάς τους (Μπαμπαλώνας & Κοκκίνη, 2004). Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκαν με πειράματα in vitro η αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση εκχυλισμάτων από τμήματα των φυτών Adonis cyllenea Boiss. (υπέργεια τμήματα), Anemone coronaria L. (άνθη), Caltha palustris L. (φύλλα και άνθη), Consolida ajacis (L.) Schur (σπέρματα) και Helleborus odorus Waldst. & Kit subsp. cyclophyllus (A. Braun) Maire & Petitm. (υπέργεια τμήματα και ρίζες), της οικογένειας Ranunculaceae. Τα πολικά εκχυλίσματα των υπέργειων τμημάτων του A. cyllenea καθώς επίσης των υπέργειων τμημάτων και των ριζών του φυτού H. odorus subsp. cyclophyllus κλασματοποιήθηκαν με εκχύλιση υγρού-υγρού (κατανομές) με διαλύτες αυξανόμενης πολικότητας. Περαιτέρω μελετήθηκαν ως προς τη χημική τους σύσταση τα ενδιάμεσης πολικότητας κλάσματά τους. Μέχρι στιγμής έχουν απομονωθεί, με τη χρήση χρωματογραφικών μεθόδων (V.L.C., C.C. και HPLC), και ταυτοποιηθεί, με τη χρήση φασματοσκοπικών μεθόδων (UV/Vis, NMR και MS), δευτερογενείς μεταβολίτες που ανήκουν στην κατηγορία των τριτερπενίων (καρδιακοί γλυκοσίδες, εκδυστερόνες, σαπωνίνες και πρεγνάνες) και των φαινολικών παραγώγων. Πιο συγκεκριμένα, από τα υπέργεια τμήματα που φυτού A. cyllenea έχουν απομονωθεί και ταυτοποιηθεί οι ουσίες: αδωνιτόλη (20), διγιτοξιγενίνη (1), στροφανθιδίνη (2), κυμαρίνη (3) και φουκουζουσόνη (12). Από τις ρίζες του φυτού H. odorus subsp. cyclophyllus οι ουσίες 2-δεοξυ-D-1,4-ριβονολακτόνη (22), ουριδίνη (21), 2-(3,4-διυδρoξυ)-φαινυλο-αιθυλο-β-D-γλυκοπυρανοσίδης (17), δεγλουκο-ελλεβρίνη (4), ελλεβρίνη (5), 20-υδροξυ-εκδυσόνη (6), πολυποδίνη Β (7), καυκασικοσίδης Α (9) και ελλεβοροσίδης Β (10). Ενώ από τα υπέργεια τμήματα του φυτού H. odorus subsp. cyclophyllus οι ουσίες: 2-δεοξυ-D-1,4-ριβονολακτόνη (22), L-Μηλικός εστέρας του φερουλικού οξέος (18), κερκετινο-3-Ο-β-D-γαλακτοπυρανοσίδης (13), κερκετινο-3-O-6′′-(3-υδροξυ-3-μεθυλο-γλουταρυλο)-β-D-γλυκοπυρανοσίδης (14), κερκετινο-3-O-διγλυκοσίδης (15), κερκετινο-3-O-(2‴-καφεοϋλοσοφοροσίδης) (16), 6-O-καφεοϋλο-1-O-π-κουμαροϋλο-β-D-γλυκοπυρα-νόση (19), 20-υδροξυ-εκδυσόνη (6), πολυποδίνη Β (7) καθώς και δυο νέα φυσικά προϊόντα: 20,22-O-(R-αιθυλιδενο)-μακιστερόνη Α (8) και 3-Ο-ραμνοπυρανοσυλο-1-Ο-(6′-ακετυλο-γλυκοπυρανοσυλο)-ρουσκογενίνη (11). Επιπλέον, με πειράματα in vitro αξιολογήθηκε η αντιοξειδωτική και η αντιφλεγμονώδης δράση των ουσιών: 2-δεοξυ-D-1,4-ριβονολακτόνη (22), L-Μηλικός εστέρας του φερουλικού οξέος (18), κερκετινο-3-Ο-β-D-γαλακτοπυρανοσίδης (13), κερκετινο-3-O-6′′-(3-υδροξυ-3-μεθυλο-γλουταρυλο)-β-D-γλυκοπυρανοσίδης (14) και 6-O-καφεοϋλο-1-O-π-κουμαροϋλο-β-D-γλυκοπυρανόση (19). Επίσης, για είκοσι από τις απομονωμένες ουσίες, προσδιορίστηκαν με μεθόδους in silico οι φυσικοχημικές τους παράμετροι και η ικανότητά τους να διέρχονται τον αιματεγκεφαλικό φραγμό (ΑΕΦ), ενώ επιπλέον εξετάστηκε η πιθανότητα εμφάνισης βιολογικών δράσεων.