Από τις κοινωνικές υπηρεσίες στις κοινωνικές επιχειρήσεις: ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη κοινωνικών επιχειρήσεων με σκοπό την ένταξη στην αγορά εργασίας και την κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών κοινωνικών ομάδων

Abstract

This dissertation aims at discussing the role of Local Government in the development of Work Integration Social Enterprises (W.I.S.E.s).Part I elaborates on the key principles of Social Economy and W.I.S.E.s while investigating the connection between the former and Local Government. Moreover, organizations describe as Social Enterprises in Greece are listed and those that are active in the field of work inclusion are analyzed. Eventually, it is concluded upon that Koispe and Koinsep are the per excellence vehicles of work integration in our country.Qualitative interviews are conducted in ten W.I.S.E.s.. First, the main features of Koispe and Koinsep are pointed out, then the objectives, the setup and the financing are analyzed and, last, by capitalizing on the aforementioned, we examine the extent to which Local Government agencies are supportive of them as well as cooperation fields, relations and connection between and amongst them, influences, roles, involvement and participation in the management thereof, policy-making and economic support.It turns out that those work inclusion organizations taking part in our study fulfill, to a significant degree, EMES criteria; they are multi-structure organizations, have multiple roles and secure funds via mix of recourses. There is lack of strategic planning support on the part of Local Government and the same goes for helping rather W.I.S.E.s grow and develop. Although there are certain cases where municipalities provide W.I.S.E.s with fixed assets, infrastructure and/or consulting services, this is nonetheless fragmentary and no way is it part of a fully-fletched plan drafted by either Municipalities, Regional authorities or the State. Local Government is not involved, be it directly or otherwise, in employing the beneficiaries of W.I.S.E.s.

Ο στόχος της παρούσας διατριβής είναι να αποτυπώσει τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξή των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Εργασιακής Ένταξης (Κ.Ε.Ε.Ε). Στο πρώτο μέρος αποσαφηνίζονται κεντρικής σημασίας έννοιες που αφορούν στην Κοινωνική Οικονομία και τις Κ.Ε.Ε.Ε. ενώ διερευνάται η σχέση μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Κοινωνικής Οικονομίας. Επισημαίνουμε τους φορείς που χαρακτηρίζονται ως Κοινωνικές Επιχειρήσεις στην Ελλάδα και κινούμενοι αφαιρετικά εντοπίζουμε εκείνους που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ένταξης. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) αποτελούν τις κατεξοχήν δομές εργασιακής ένταξης στη χώρα μας. Διενεργούμε ποιοτικές συνεντεύξεις σε δέκα Κ.Ε.Ε.Ε. στην περιφέρεια Αττικής. Οι Κοι.Σ.Π.Ε. και οι Κοιν.Σ.Επ. αναλύονται αρχικά ως προς τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους ενώ παράλληλα εξετάζονται οι στόχοι, η δομή και η χρηματοδότησή τους. Τέλος, αξιοποιώντας την προηγηθείσα ανάλυση προχωράμε ένα βήμα παραπέρα στην εξέταση του βαθμού στήριξης των φορέων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους τομείς συνεργασίας, την αξιολόγηση των σχέσεων, την επιρροή, τον ρόλο, τη συμμετοχή στη διοίκηση, τη χάραξη πολιτικής και την οικονομική στήριξη. Διαπιστώνεται ότι οι φορείς ένταξης που έλαβαν μέρος στην έρευνα πληρούν σε σημαντικό ποσοστό τα κριτήρια του EMES ενώ αποτελούν πολύ-συμμετοχικά σχήματα, διαθέτουν πολλαπλούς στόχους και εξασφαλίζουν τη χρηματοδότησή τους μέσω ενός μίγματος πόρων. Επισημάνθηκε η απουσία –από πλευράς Τοπικής Αυτοδιοίκησης- στρατηγικού σχεδιασμού στήριξης, ενίσχυσης και ανάπτυξης των Κ.Ε.Ε.Ε. Αν και διαπιστώθηκαν περιπτώσεις όπου Δήμοι προσφέρουν δημοτικούς χώρους, υλικοτεχνική υποδομή ή και συμβουλευτική υποστήριξη προς τις Κ.Ε.Ε.Ε., αυτές κρίνονται ως αποσπασματικές και σε καμία περίπτωση δεν εντάσσονται σε έναν γενικότερο σχεδιασμό από την πλευρά του Δήμου, της Περιφέρειας ή του Κράτους. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δε συμμετέχει –έμμεσα ή άμεσα- στην απορρόφηση/απασχόληση των ωφελουμένων των φορέων.