Διαφοροποίηση των δεικτών αρτηριακής σκληρίας σε ασθενείς με πρωτοπαθή αρτηριακή υπέρταση και μεταβολικό σύνδρομο ανάλογα με την εκτροπή του μεταβολισμού του σακχάρου

Abstract

Introduction. Metabolic syndrome (MS) is associated with adverse cardiovascular events, although its prognostic significance over and beyond the clustering risk factors is controversial. Moreover, there are no data on the possible differentiation of target organ damage among patients with MS according to the grade of its distinct components. Methods. We studied 500 hypertensive patients with MS and we assessed vascular damage, according to glucose metabolic status (1. normal glucose metabolism, 2. IFG, 3. IGT and 4. DM II). Macrovascular damage was assessed with arterial stiffness, by measuring carotid-femoral pulse wave velocity (PWV). Wave reflections were also evaluated by measuring the augmentation index (AIx75). Microvascular damage was assessed with albumin excretion, by estimating the albumin-creatinine ratio (ACR). Results. There was a significant progressive increase in PWV from group 1 to group 4 (from 7.97 to 8.83 to 8.94 to 10.27 m/s, respectively) which remained statistically significant even after adjustment for several confounders (P<0.001). Similar trends were also observed for ACR (from 27.44 to 29.94 to 36.26 to 73.07 mg/g, P<0.001). AIx75 was increased from patients with NG to DMII, but without statistically significant difference between NG and IFG patients (from 25.38±10.54 to 25.95±9.22 to 28.09±7.83 to 30.83±7.08 %, p<0.05). In multiple regression analysis, both PWV and ACR were independently related to glucose metabolic status (P=0.001 and P<0.001, respectively) but such a relationship was not established for AIx75 (p=NS).Conclusions. Vascular alterations among patients with MS differ according to the grade of glucose dysregulation. Considering the adverse prognostic role of arterial stiffness and microalbuminuria, it might be argued that the cardiovascular risk is not homogenously spread among patients with MS, but, it is largely determined by the glucose metabolic status.

Εισαγωγή. Το μεταβολικό σύνδρομο συσχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο αν και η προβλεπτική του αξία, πέρα και πάνω από τους παράγοντες κινδύνου που περικλείει, έχει αμφισβητηθεί. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την πιθανή διαφοροποίηση της αγγειακής δυσλειτουργίας (εκτιμώμενη με την αρτηριακή σκληρία, τα ανακλώμενα κύματα και την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία) μεταξύ ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο ανάλογα με το φορτίο των συστατικών του, και συγκεκριμένα τα επίπεδα του σακχάρου.Μέθοδος. Μελετήθηκαν 500 πρωτοδιαγνωσθέντες υπερτασικοί ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο. Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε 4 ομάδες ανάλογα με τα επίπεδα σακχάρου νηστείας και τα αποτελέσματα μετά από φόρτιση με 75 γρ. γλυκόζης: 1. ασθενείς με φυσιολογικό μεταβολισμό σακχάρου (NG, N=154), 2. ασθενείς με διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG, N=135), 3. ασθενείς με διαταραγμένη ανοχή στην γλυκόζη (IGT, N=132) και 4. ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (ΣΔ ΙΙ, Ν=79). Η αρτηριακή σκληρία εκτιμήθηκε αναίμακτα με την καρωτιδο-μηριαία ταχύτητα σφυγμικού κύματος (PWV) ενώ η εκτίμηση των ανακλώμενων κυμάτων έγινε με τον προσδιορισμό του δείκτη ενίσχυσης του αορτικού σφυγμικού κύματος (AIx75). H ενδοθηλιακή λειτουργία εκτιμήθηκε έμμεσα με την απέκκριση της αλβουμίνης στα ούρα 24ώρου και τον υπολογισμό του λόγου αλβουμίνης/κρεατινίνης (ACR). Αποτελέσματα. Διαπιστώθηκε σημαντική, προοδευτική αύξηση της PWV από τους ασθενείς με NG στους ασθενείς με IFG, IGT και ΣΔ ΙΙ (από 7.97±1.37 σε 8.83±1.68, 8.94±1.26 και 10.27±2.09 m/s αντίστοιχα, p<0.001). Ο AIx75 παρουσίασε σταδιακή αύξηση από τους ευγλυκαιμικούς ασθενείς στους ασθενείς με ΣΔ II, χωρίς όμως στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων ΝG και ΙFG (από 25.38±10.54 σε 25.95±9.22 σε 28.09±7.83 σε 30.83±7.08 %, p<0.05). Aντίστοιχα, προοδευτική αύξηση παρουσίασαν τα επίπεδα ACR με στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ όλων των ομάδων (από 27.44±31.92 σε 29.94±26.35, 36.26±34.34 και 73.07±70.15 mg/g, p<0.001). Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, τόσο η PWV όσο και το ΑCR συσχετίστηκαν ανεξάρτητα με το μεταβολικό στάδιο της γλυκόζης (p=0.001 και p<0.001 αντίστοιχα) μετά από προσαρμογή ως προς την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, τον δείκτη μάζας σώματος (BMI), την μέση αρτηριακή πίεση, την ολική χοληστερόλη, την hsCRP και την ομοκυστεΐνη. Αντίθετα, δεν επιβεβαιώθηκε η ανεξάρτητη συσχέτιση του AIx75 με το στάδιο εκτροπής του μεταβολισμού της γλυκόζης (p=NS).Συμπεράσματα. Η αρτηριακή σκληρία και η μικρολευκωματουρία διαφέρουν μεταξύ ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο ανάλογα με το στάδιο του μεταβολισμού της γλυκόζης. Δεδομένου ότι και οι δύο δείκτες αγγειακής δυσλειτουργίας αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το μεταβολικό σύνδρομο δεν είναι ομοιογενές και ότι ο καρδιαγγειακός κίνδυνος δεν κατανέμεται εξίσου σε όλους τους ασθενείς αλλά αντίθετα, επηρεάζεται από το φορτίο των επιμέρους συστατικών του, όπως είναι ο μεταβολισμός της γλυκόζης.