Ο Μητροπολίτης Νέων Πατρών Γερμανός και η συμβολή του στην Ψαλτική Τέχνη

Abstract

This doctoral thesis attempts to document the work and the more general offering of Germanos of New Patras, to give prominence to his contribution to Psaltic art. Specifically, it refers to this great and multifarious personality, considering the course of his life, illuminating controversial landmarks of his musical and ecclesiastical career and presenting the magnitude and value of his work, as well as the impact it had on the subsequent development and course of psaltic art. The analysis was carried out on four levels. It included: A) The biography of Germanos of New Patras, the melodist, and his musical-ecclesiastical career, B) Germanos’s ergography (compositions) in all kinds of ecclesiastical composition, C) The evaluation of Germanos’s work and its impact on the subsequent composers, D) Germanos’s contribution to composing social hymns.Travelling through the melodic formulae, and questing for anything novel and unique that such a great personality could offer us, this paper presents, in the most complete version, Germanos’s total work, in all kinds of ecclesiastical composition. All the composers, whose work has been interpreted, embellished and condensed by Germanos, are being referred to. In addition, the melodists, who studied Germanos’s work and explained, beautified and abridged its compositions, are mentioned. Furthermore, Germanos’s occupation with and contribution to the composition of social hymns is being presented as well as the papadic ecclesiastical modes in general, while Germanos’s outstanding music formulae in the process of composing social hymns appear for the first time, with detailed presentation in Byzantine notation. At last, an effort is being made to highlight Germanos’s contribution to composing the social hymns, with comparative presentations which establish the work and value of the composer. In conclusion, Germanos aspires to work on studying and renewing tradition in a new light, in order to consolidate the psaltic style of the divine worship, under the cloak of the exceptional legacy as well as the contemporary refreshing trends. His most important piece of work is the composition of the old sticherarion in a new way and according to the kalophonikon style. His zeal and love for the sacred art of music and his offering to it, class him as the second, in chronological order, greatest musician of his time, along with Panagiotes the New Chrysaphes, Balasios the Priest and nomophylax as well as Petros Bereketis the melodist.

Η παρούσα εργασία προσπαθεί καταγράφοντας το έργο και την γενικώτερη προσφορά του Γερμανού Νέων Πατρών, να αναδείξει την συμβολή του στην Ψαλτική Τέχνη. Αναφέρεται, δηλαδή στη μεγάλη και πολυσχιδή αυτή προσωπικότητα, εξετάζοντας την πορεία της ζωής του, φωτίζοντας αμφιλεγόμενους σταθμούς της μουσικής και εκκλησιαστικής του σταδιοδρομίας και παρουσιάζοντας το μέγεθος και την αξία του έργου του, καθώς και την επιρροή που άσκησε στη μετέπειτα εξέλιξη και πορεία της ψαλτικής τέχνης. Η εξέταση πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα επίπεδα. Διερευνήθηκαν: Α) Η βιογραφία του Γερμανού Νέων Πατρών, του μελωδού και η μουσικο-εκκλησιαστική σταδιοδρομία του, Β) Η εργογραφία του Γερμανού (μελοποιήσεις) σε όλα τα είδη της εκκλησιαστικής μελοποιίας, Γ) Η αποτίμηση του έργου του Γερμανού και η επιρροή που άσκησε στους μεταγενέστερους μελοποιούς, Δ) Η συμβολή του Γερμανού στη μελοποίηση των κοινωνικών ύμνων.Ταξιδεύοντας μέσα από τις μελωδικές θέσεις και αναζητώντας οτιδήποτε καινοφανές και ιδιαίτερο θα μπορούσε να μας προσφέρει μία τόσο σπουδαία προσωπικότητα, η εργασία παρουσιάζει, όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα όλα τα έργα του Γερμανού, σε όλα τα είδη της εκκλησιαστικής μελοποιίας. Αναφέρονται όλοι οι μελουργοί, των οποίων έργα εξήγησε, καλλώπισε και συνέτμησε ο Γερμανός. Επίσης, αναφέρονται οι μελοποιοί, οι οποίοι ασχολήθηκαν με το έργο του Γερμανού εξηγώντας, καλλωπίζοντας και συντέμνοντας συνθέσεις του. Επίσης, παρουσιάζεται το έργο και η προσφορά του Γερμανού στη μελοποίηση των κοινωνικών ύμνων και γενικώτερα των παπαδικών εκκλησιαστικών μελών και εμφανίζονται για πρώτη φορά οι ιδιαίτερες μουσικές θέσεις του Γερμανού στη μελοποίηση των κοινωνικών ύμνων, με αναλυτική παρουσίαση σε βυζαντινή σημειογραφία. Τέλος, γίνεται προσπάθεια ανάδειξης της συμβολής του Γερμανού στη μελοποίηση των κοινωνικών ύμνων, με συγκριτικές παρουσιάσεις που καταδεικνύουν το έργο και την αξία του μελοποιού.Συμπερασματικά ο Γερμανός αποδύεται στο έργο μελέτης και ανανέωσης της παράδοσης με μια διαφορετική ματιά, με σκοπό την σταθεροποίηση του ψαλτικού ύφους της θείας λατρείας, κάτω από τον μανδύα της σπουδαίας παρακαταθήκης αλλά και των σύγχρονων ανανεωτικών τάσεων. Το πιο σημαντικό από τα έργα του είναι η μελοποίηση κατά νέο τρόπο και κατά το καλοφωνικό είδος του παλαιού στιχηραρίου. Ο ζήλος και η αγάπη του για την ιερή τέχνη της μουσικής και η προσφορά του σ’ αυτή τον κατατάσσουν δεύτερο, κατά χρονολογική σειρά, μεγάλο μουσικό της εποχής του μαζί με τους Παναγιώτη Χρυσάφη τόν νέο, Μπαλάσιο ιερέα και νομοφύλακα και Πέτρο Μπερεκέτη τον μελωδό.