Περί βασανιστηρίων και απάνθρωπης συμπεριφοράς ή εξευτελιστικής μεταχείρισης στην εποχή της ασφάλειας και της αντιτρομοκρατικής πάλης: προσεγγίσεις από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου

Abstract

Given the developments in the post September 11 era and the pressure exerted on human rights, in an effort to “be protected from the ongoing terrorist threat”, this study analyses the use of torture and similar practices in the above mentioned context. The study deals with the question of whether the effort of creating a “legal vacuum”, regarding the protections and guarantees those arrested during the “war against terrorism” are (not) entitle to and the attempt to justify the use of techniques –which may amount even to torture- denote a “gap” in the existing legal framework, which was not identified and was revealed, as a result of the “new threat of international terrorism” and the challenges of combating it or do they constitute an attempt to undermine and distort the legal and institutional framework of the prohibition on the use of torture and similar practices, as it stood at least until the early 20th century? What does it mean in practice for this framework, the use of specific practices and policies after the 9/11? Besides the attempted answer to those questions, the added value of this dissertation is the study of the memoranda, on which the Bush administration was based, in order to develop the policies and practices that led to torture and mistreatment of many people.

Δεδομένων των εξελίξεων στη μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχή και της πίεσης που ασκήθηκε σε επιμέρους δικαιώματα του ανθρώπου, σε μια προσπάθεια προστασίας από τη συνεχιζόμενη τρομοκρατική απειλή, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να εξετάσει τη χρήση βασανιστηρίων και ανάλογων πρακτικών στο προαναφερθέν πλαίσιο. Επιχειρείται να δοθεί απάντηση στο αν η προσπάθεια, αφενός δημιουργίας ενός νομικού κενού αναφορικά με τις προστασίες και εγγυήσεις που (δε) δικαιούνται οι συλληφθέντες στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» και αφετέρου ανάπτυξης δικαιολογητικών βάσεων αναφορικά με την προσφυγή σε ανακριτικές τεχνικές που ενδέχεται να συνιστούν ακόμα και βασανιστήρια, μαρτυρούν, ένα υπαρκτό κενό στα μέχρι πρότινος ισχύοντα, το οποίο δεν είχε εντοπιστεί και αποκαλύφθηκε, με αφορμή τη «νέα» απειλή της διεθνούς τρομοκρατίας και τις προκλήσεις αντιμετώπισής της ή συνιστούν ξεκάθαρη προσπάθεια υπονόμευσης και διαστρέβλωσης του νομικού και θεσμικού πλαισίου, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί; Εξετάζεται, επίσης, τί σημαίνει στην πράξη για το νομικό και θεσμικό πλαίσιο της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και ανάλογων πρακτικών, όπως αυτό ίσχυε τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, η ανάπτυξη συγκεκριμένων πρακτικών και πολιτικών στη μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχή. Εκτός από την επιχειρούμενη απάντηση στα ως άνω διατυπωθέντα ερωτήματα, η επιδιωκόμενη προστιθέμενη αξία της παρούσας εργασίας, έγκειται στη μελέτη των memoranda πάνω στα οποία βασίστηκε η τότε κυβέρνηση Bush, προκειμένου να αναπτύξει πολιτικές και πρακτικές, οι οποίες οδήγησαν στο βασανισμό και στην κακομεταχείριση πλήθους ατόμων.