Αποτίμηση της επίδρασης της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση σχετιζόμενη με κυκλοφορία οχημάτων στη θνησιμότητα απο αναπνευστικά αίτια, με χρήση μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (ΓΣΠ) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος "ESCAPE"

Abstract

Prospective cohort studies, especially from the United States and a few single-countrystudies in Europe, have provided sufficient evidence that chronic exposure to traffic-related air pollution, as reflected in particulate matter and nitrogen oxides concentrations, is associated with all cause and cardiovascular mortality. However, the evidence for long-term exposure effects on nonmalignant respiratory mortality is less studied, and the results reported are less consistent. We have investigated the relationship of long-term exposure to air pollution and nonmalignant respiratory mortality in 16 cohorts with individual level data within the multicenter European Study of Cohorts for Air Pollution Effects (ESCAPE). Data from 16 ongoing cohort studies from Europe were used. The total number of subjects was 307,553. There were 1,559 respiratory deaths during follow-up. Within the ESCAPE project it was possible to develop land use regression models that explained a large fraction of the spatial variance in measured annual average nitrogen oxides (NO2 and NOx) and particulate matter (PM2.5, PM2.5 absorbance, PM10 and PMcoarse) concentrations. Air pollution exposure was estimated by land use regression models at the baseline residential addresses of study participants and traffic-proximity variables were derived from geographical databases following a standardized procedure. Cohort-specific hazard ratios obtained by Cox proportional hazard models from standardized individual cohort analyses were combined using metaanalyses. We found no significant associations between air pollution exposure and nonmalignant respiratory mortality. Most hazard ratios were slightly below unity, with the exception of the traffic-proximity indicators. This is the largest European study bringing together data from 16 European cohorts. Exposure assessment and the analysis were conducted by standardized and state-of-the-art methods. In the middle of inadequate and inconsistent evidence, this powerful and well conducted study points to a non significant association between air pollution exposure and nonmalignant respiratory mortality.

Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έχουν εκτιμήσει τις επιδράσεις της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση στην ολική και ανά αιτία θνησιμότητα. Ως δείκτες έκθεσης χρησιμοποίησαν τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων (ΡΜ, με διάμετρο 10 και 2,5 μικρόμετρα), του μαύρου καπνού και των οξειδίων του αζώτου (ΝΟx) που προέρχονται από την κυκλοφορία οχημάτων. Οι επιδημιολογικές μελέτες που διερευνούν τις μακροχρόνιες επιδράσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια είναι λίγες. Γενικά τα ευρήματα παρουσίαζαν ετερογένεια, με αποτελέσματα συχνά στατιστικά μη σημαντικά. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η αποτίμηση της επίδρασης της εξατομικευμένης έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους που συνδέονται με τον φόρτο κυκλοφορίας οχημάτων, στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια, σε 16 προοπτικές επιδημιολογικές έρευνες, με χρήση μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πολυκεντρικού ερευνητικού προγράμματος με τίτλο "European Study of Cohorts for Air Pollution Effects" (ESCAPE). Ο συνολικός υπό μελέτη πληθυσμός, ήταν 307,553 άτομα και σημειώθηκαν 1,559 περιστατικά θανάτου από αναπνευστικά αίτια (εκτός του καρκίνου του πνεύμονα). Η εκτίμηση της εξατομικευμένης έκθεσης στις συγκεντρώσεις του NO2 και NOx και των PM2.5, PM2.5 absorbance, PM10 και PM2.5-10, έγινε από τα μοντέλα χρήσης γης που αναπτύχθηκαν υπό κοινό πρωτόκολλο και αφορούσε τη διεύθυνση κατοικίας των ατόμων που συμμετέχουν. Η ανάλυση των μακροχρόνιων επιδράσεων της έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια, πραγματοποιήθηκε σε κάθε επιδημιολογική προοπτική μελέτη χωριστά. Έγινε ανάλυση επιβίωσης με την εφαρμογή μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox, λαμβάνοντας υπόψη και συγχυτικούς παράγοντες. Τα αποτελέσματα της κάθε περιοχής μελέτης στάλθηκαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών που ήταν υπεύθυνο για την αντίστοιχη ανάλυση. Για την συγκριτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε μετα-ανάλυση των επιμέρους εκτιμήσεων. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στα επίπεδα των οξειδίων του αζώτου και των αιωρούμενων σωματιδίων στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια. Επιβαρυντική επίδραση στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια είχε η έκθεση σε αυξημένο φόρτο κυκλοφορίας οχημάτων, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι στατιστικά σημαντικό. Η παρούσα διατριβή αποτελεί τη μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή μελέτη. Ο σχεδιασμός της μελέτης υπερβαίνει τους περιορισμούς των προηγούμενων μελετών, εξαιτίας του μεγάλου μεγέθους δείγματος ατόμων, της κάλυψης σε μεγάλη γεωγραφική κλίμακα και εξαιτίας της προσαρμογής για πλήθος πιθανών συγχυτικών παραγόντων.