Οικονομική αποτίμηση της υποβάθμισης υπογείων υδάτων

Abstract

Τhe doctoral thesis at hand aims for two parallel and complementary objectives. On the one hand, it attempts to assess the economic value of the specific environmental good and to develop a more effective approach of its social dimensions, using environmental economics. On the other hand, it wishes to contribute to the field of environmental economics itself, through a comparative and complementary examination of primary methods, and a multitude of applications of secondary methods.The methodological approach that was followed includes the following methods:i.real market methods (remediation cost - replacement cost – avoidance cost)ii.Contingent Valuation method on a representative sample of the directly affected population. iii.Contingent Valuation method on a representative sample of Attica households. iv.Choice Experiment method on a representative sample of the directly affected population. v.Value Transfer methods and Meta-analysis The abovementioned surveys constitute either alternative or complementary approaches to estimate use and non-use values of ground water. They also provide important comparative information about the viewpoints of various categories of citizens (both users and non-users), residents of rural or urban areas, according to the severity of the environmental problem and to the level of awareness.The restoration and future protection of the aquifer in the light of a cost - benefit analysis (CBA), based on the local population only, would not be considered socially acceptable, as it would raise a benefit to cost ratio of less than one. Conversely, if WTP of the residents of Attica is included in the assessment, the benefit to Asopos ground water would be more than the estimated cost of restoration and protection, and therefore the rehabilitation program would be considered acceptable. As long as ground water includes non-use values at the regional or supra-regional level, any restoration would be a step into a positive economically and socially acceptable direction.

Η διδακτορική διατριβή έχει δύο παράλληλους και αλληλοσυμπληρούμενους στόχους. Αφ΄ ενός μεν να συμβάλει στην εκτίμηση της οικονομικής αξίας του υπογείου νερού ως περιβαλλοντικού αγαθού και στην ουσιαστικότερη προσέγγιση της κοινωνικής διάστασής του, χρησιμοποιώντας μεθόδους περιβαλλοντικής οικονομίας. Αφ΄ ετέρου δε να συμβάλει στο πεδίο της ίδιας της περιβαλλοντικής οικονομίας, μέσα από τη συγκριτική και συμπληρωματική εξέταση πρωτογενών μεθόδων, αλλά και τις ποικίλες εφαρμογές δευτερογενών μεθόδων αποτίμησης.Ως βασική μελέτη περίπτωσης της διατριβής χρησιμοποιήθηκε ο υδροφορέας του μέσου και κάτω ρου του ποταμού Ασωπού, ο οποίος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Περιφέρειας Αττικής και στο νότιο της Περιφέρειας Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ο υδροφορέας αυτός εύλογα μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει υποστεί καθολική ζημία, με συνολική απώλεια της δυνατότητας παροχής υπηρεσιών στον άνθρωπο και το οικοσύστημα. Η μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε περιλαμβάνει εκτίμηση της οικονομικής αξίας του υπογείου νερού του Ασωπού με μεθόδους:i.Πραγματικής αγοράς (κόστος αποκατάστασης - κόστος υποκατάστασης – κόστος αποτροπής)ii.Υποθετικής Αξιολόγησης σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του θιγόμενου πληθυσμού της περιοχής. iii.Υποθετικής Αξιολόγησης σε αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών του λεκανοπεδίου της Αττικής. iv.Πειραμάτων Επιλογής σε δείγμα του θιγόμενου πληθυσμού της περιοχής. v.Μεταφοράς Αξίας και Μεταανάλυσης Οι παραπάνω έρευνες αποτελούν είτε εναλλακτικές, είτε αλληλοσυμπληρούμενες προσεγγίσεις των αξιών χρήσης και μη-χρήσης του υπογείου νερού. Επίσης παρέχουν σημαντικές συγκριτικές πληροφορίες για την άποψη που έχουν για το αγαθό αυτό διάφορες κατηγορίες πολιτών στις οποίες ανήκουν χρήστες και μη-χρήστες, κάτοικοι αστικών και αγροτικών περιοχών, ανάλογα με την ένταση του προβλήματος και με το βαθμό ενημέρωσής τους για το πρόβλημα.Η αποκατάσταση και μελλοντική προστασία του υδροφορέα υπό το πρίσμα μιας Ανάλυσης Κόστους – Οφέλους (CBA), με βάση αποκλειστικά και μόνο τον πληθυσμό της περιοχής, δεν θα θεωρείτο κοινωνικά αποδεκτή, καθώς θα είχε λόγο οφέλους προς κόστος μικρότερο της μονάδας. Αντιθέτως, εάν συνεκτιμηθεί και η WTP των κατοίκων της Αττικής, το όφελος που προκύπτει για το υπόγειο νερό του Ασωπού είναι μεγαλύτερο από το εκτιμώμενο κόστος αποκατάστασης και προστασίας και συνεπώς το πρόγραμμα αποκατάστασης θεωρείται αποδεκτό. Εφ΄ όσον ο εν λόγω υδροφορέας ενέχει αξίες μη-χρήσης σε περιφερειακό επίπεδο, τυχόν αποκατάστασή του αποτελεί βήμα με θετικό οικονομικά και αποδεκτό κοινωνικά αποτέλεσμα.