Η κληρονομιά του πολέμου: η ποινική δίωξη των εγκληματιών πολέμου και οι αποζημιώσεις στη μεταπολεμική Ελλάδα

Abstract

Subject of his doctoral thesis is the so-called "legacy" of war and in particular two of the most important and at the same time somehow uncomfortable issues, those of reparations - compensation and the prosecution of war criminals, which continue even today, almost 70 years after the end of the World War II to employ public debate. This thesis attempts for the first time a comprehensive study of these issues and also a comparative approach of the policy followed by the Greek State against each of the three occupying powers, in order to ascertain whether there was a single way to handle the above mentioned issues or if ultimately the specific weight of each country, the international associations and political and economic interests influenced the way in which Greek governments over the years have faced these difficult issues. The thesis is based on primary sources from Greece and abroad. The result shows very clearly that Greece has not implemented a single policy. The international climate and political, social and economic needs decisively determined the attitude of the Greek state, which inevitably threw the brunt of the effort for material and moral satisfaction in Germany, while it closed the open issues with Italy and to a lesser extent with Bulgaria quickly and quietly.

Θέμα της διδακτορικής διατριβής αποτελεί η λεγόμενη «κληρονομιά» του πολέμου και ειδικότερα δύο από τα πιο σημαντικά και ταυτόχρονα κατά κάποιο τρόπο άβολα ζητήματα, αυτά των επανορθώσεων – αποζημιώσεων και τις ποινικής δίωξης των Εγκληματιών Πολέμου, που συνεχίζουν ακόμα και σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια από τη λήξη του πολέμου να απασχολούν το δημόσιο διάλογο. Με τη συγκεκριμένη διατριβή επιχειρείται αφενός για πρώτη φορά μια συνολική έρευνα των παραπάνω ζητημάτων και αφετέρου μια συγκριτική προσέγγιση της πολιτικής που ακολούθησε το ελληνικό κράτος απέναντι κάθε μια από τις 3 δυνάμεις κατοχής, με σκοπό να διακριβωθεί αν ο τρόπος χειρισμού υπήρξε ενιαίος ή αν τελικά το ειδικό βάρος κάθε χώρας, οι διεθνείς συσχετισμοί, τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα επηρέασαν τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές κυβερνήσεις διαχρονικά αντιμετώπισαν τα δύσκολα αυτά ζητήματα. Η διδακτορική διατριβή βασίζεται κατά κύριο λόγο σε πρωτογενείς πηγές από την Ελλάδα και το Εξωτερικό. Το αποτέλεσμα καταδεικνύει με απόλυτη σαφήνεια πως η Ελλάδα δεν εφάρμοσε μια ενιαία πολιτική. Αντίθετα το διεθνές κλίμα και οι πολιτικές – κοινωνικές – οικονομικές ανάγκες της χώρας καθόρισαν αποφασιστικά τη στάση της ελληνικής πολιτείας, που έριξε αναπόφευκτα το μεγαλύτερο βάρος της προσπάθειας για υλική και ηθική ικανοποίηση στην Γερμανία, ενώ αντίθετα φρόντισε να κλείσει τα ανοιχτά ζητήματα με την Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό με τη Βουλγαρία γρήγορα και αθόρυβα.