Προσδιορισμός οκαδαϊκού οξέος και παραγώγων του σε αντιπροσωπευτικά δείγματα μυδιών και εξυγίανσή τους

Abstract

An approach involving both chemical and biological methods was undertaken for the detection and quantification of the marine toxins okadaic acid (OA), dinophysistoxin-1 (DTX-1) and their respective esters in mussels from different sampling sites in Greece during the period 2006–2007. Samples were analyzed by means of a) high performance liquid chromatography with fluorometric detection (HPLC-FLD), using 9-athryldiazomethane (ADAM), as a pre-column derivatization reagent, b) liquid chromatography coupled with tandem mass spectrometry (LC-MS/MS) and c) the mouse bioassay. Free OA and DTX-1 were determined by both HPLC-FLD and LC-MS/MS, while their respective esters were determined only by LC-MS/MS after alkaline hydrolysis of the samples. The detection limit (L.O.D.) and quantification limit (L.O.Q.) of the HPLC-FLD method were 0.015 μg/g HP and 0.050 μg/g HP, respectively, for OA. The detection limit (L.O.D.) and quantification limit (L.O.Q.) of the LC-MS/MS method were 0.045 μg/g HP and 0.135 μg/g HP, respectively, for OA. Comparison of results between the two analytical methods showed excellent agreement (100%), while both HPLC-FLD and LC-MS/MS methods showed an agreement of 97.1% compared to the mouse bioassay. In the present study, both ozonation (15 mg kg-1 for 6 h) and -irradiation (6 kGy) have been utilized in order to reduce toxin content of contaminated shucked mussels, collected during the DSP episodes of 2007 and 2009 in Greece. DSP toxicity was detected using the mouse bioassay (MBA) while determination of toxin content of the okadaic acid (OA) group (both free and esterified forms) was conducted by LC/MS/MS analysis. Toxin reduction using -irradiation was in the range of 12-36%, 8-53% and 10-41% for free OA, OA esters and total OA respectively. Appearance and texture of irradiated mussels deteriorated, pointing to a low potential for commercial use of this method. Ozonation of mussels resulted in toxin reduction in the range of 6-100%, 25-83% and 21-66% for free OA, OA esters and total OA, respectively. Reduction of OA content was substantially higher in homogenized mussel tissue, compared to that of whole shucked mussels. In addition, differences detected with regard to quality parameters (TBA, sensory attributes) between ozonated and control mussels were not considerable. Present results indicate that upon optimization, ozonation may have the potential for post-harvest commercial DSP detoxification purposes in shucked mussels.

Στη παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε α) ο προσδιορισμός των τοξινών της ομάδας του οκαδαϊκού οξέος (ΟΑ) σε μύδια από τον Ελλαδικό χώρο, τα οποία επιλέχθηκαν με κριτήριο το θετικό αποτέλεσμα στη βιολογική δοκιμή στα τοξικά επεισόδια της περιόδου 2006-2007, με υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης με φθορισμομετρικό ανιχνευτή (HPLC-FLD), με υγρή χρωματογραφία-φασματογραφία μαζών (LC-MS/MS) και πραγματοποιήθηκε η σύγκριση αυτών με την μέθοδο αναφοράς, τη βιολογική δοκιμή (ΜΒΑ) και β) προσπάθεια εξυγίανσης των επιβαρυμένων οστρακοειδών με τις τεχνικές της ακτινοβόλησης και του οζονισμού. Το ελεύθερο ΟΑ και DTX-1 προσδιορίστηκαν με HPLC-FLD και LC-MS/MS, ενώ οι εστέρες τους προσδιορίστηκαν με LC-MS/MS μετά την αλκαλική υδρόλυση των δειγμάτων. Το όριο ανίχνευσης και ποσοτικοποίησης ήταν 0.015 μg/g ηπατοπαγκέατος (ΗP) και 0.050 μg/g HP αντίστοιχα για την HPLC-FLD και 0.045 μg/g HP και 0.135 μg/g ΗP αντίστοιχα για την LC-MS/MS. Η σύγκριση μεταξύ των δύο αναλυτικών τεχνικών έδειξε άριστη αυμφωνία (100%), ενώ η σύγκριση και των δύο με τη βιολογική δοκιμή έδειξε συμφωνία 97.1%. Με την ακτινοβόληση παρατηρήθηκε μείωση 12-36% για το ελεύθερο ΟΑ, 8-53% για τους εστέρες του ΟΑ και 10-41% για το συνολικό ΟΑ. Με τον οζονισμό παρατηρήθηκε μείωση 6-100% για το ελεύθερο ΟΑ, 25-83% για τους εστέρες του ΟΑ και 21-66% για το συνολικό ΟΑ. Μεγαλύτερη μείωση του ΟΑ παρατηρήθηκε στον ομογενοποιημένο ιστό μυδιού σε σχέση με τα ολόκληρα αποκελυφωμένα μύδια. Σημαντικές διαφορές δεν παρατηρήθηκαν μεταξύ οζονισμένων και μη οζονισμένων μυδιών τόσο οργανοληπτικά όσο και στο ΤΒΑ.