Συστημική θεώρηση της μορφολογίας των μικρομεσαίων πόλεων

Abstract

The urban planning framework, since it demonstrates a holistic, dynamic and cooperativeapproach, it cannot be analyzed by Cartesian procedures, but rather it becomes a part of systemanalysis and especially system dynamics. Using the appropriate systemic procedures, thestructured space, the free space and the traffic network (infrastructure) are introduced. Inaddition, the conjunction between urban sustainability and morphology, leads to a first veryimportant fact which is that this particular system should always be “goal oriented”. On theother hand, without appropriate urban planning, increases the system’s “entropy” anddecreases the “convention”.The recognition of the above attributes, using system dynamic thinking, leads to the growth ofthree distinguishable (systemic) and fundamental Models which are the “Spatial IntensityModel”, the “Ecosystem Model” and the “Urbanity (new age) Model”. More specifically, theSpatial Intensity Models leads to “economic” spatial dynamic prospects, as they focus on theurban intensification (intensity), to the minimization of new urban growth (using limits) and tocomplete (ideal) exploitation of urban infrastructure. Respectively, the Ecosystem Models aresupported by the urban ecology movement, as they express a subversive logic towards shiftsthe interest in protection of the natural ecosystems and imports the significances of “naturalfaculty”, “economy of nature” and “ecological footprint”. The third Urbanity Models, isimmediately influenced by the beginning of post modern critical and also by new age thinkingabout urban planning (eg new urbanity). In this context, the Spatial Intensity models and morespecifically the compact radial morphologies, surely seem to constitute as positive examples.Accordingly, in consideration of Ecosystem Models, the Oikopolis is presented as a morecomplete morphology. Furthermore, according to Urbanity Models, the postmodernmorphologies have good perspectives, but it becomes clear that they are not stable to changesand they have variations in time and space.This new theoretical perspective, is based on a non deterministic approach, but at the sametime it uses a flexible, dynamic and adoptive methodology that tries to sketch out and also toinclude the total context of ultra-modern urban thinking. As the results have shown, theconnection between urban sustainability with the new systemic attributes and elements, conclude a new revised meaning of the “teleology”, as it was developed extensively. At thesame time, it can be received the new dimensions that arises from the debates about therelation of central position and urban sprawl, the consumption and urban footprint and theurbanity and total quality. Thus, it could include some systemic significance, as spontaneousgrowth, self-sufficiency and adaptability. This knowledge therefore, is developed based on atheoretical process that includes attributes like diversity, pluralism, flexibility, functionalismetc, in order to overcome the evolutionary restrictions of other analytical methods.

Η συγκεκριμένη διατριβή, επιχειρεί να εισάγει μια νέα κατάλληλη περιγραφή της μορφολογίας τηςμικρομεσαίας πόλης που στηρίζεται στη συστημική και σε θεωρίες συνόλων. Οδηγεί στηναναγνώριση τριών βασικών διακριτών υποσυστημάτων όπως ο δομημένος χώρος, ο ελεύθεροςχώρος και το μεταφορικό δίκτυο. Περιλαμβάνουν με τη σειρά τους, συγκεκριμένα στοιχείαανάλυσης, ως διακριτές οντότητες που δημιουργούν ένα συνολικό χαρακτήρα και συγκεκριμένεςιδιότητες. Δίνεται έτσι η δυνατότητα για εστίαση στα όρια, στην ιεραρχία και στον ορθό ορισμό(θεώρηση) των μερών που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του συγκεκριμένου συστήματος αναφοράς,καθώς και στις διαφαινόμενες συνέργειες που αναπτύσσουν μεταξύ τους. Κοινώς, επιχειρείται ηανάδειξη του λειτουργισμού (functionalism) της μορφολογίας της πόλης, ως ένα πολύ κρίσιμοχαρακτηριστικό κάθε ανάλογης χωρικής ανάλυσης, που δε γίνεται πάντα με τον καλύτερο τρόπο,όπως στο ελληνικό παράδειγμα.Η δυναμική αυτή προσέγγιση και ειδικότερα η αναζήτηση των κρίσιμων ιδιοτήτων τουσυγκεκριμένου συστήματος αναφοράς, οδηγεί στα εξελικτικά σενάρια του και ειδικότερα στιςκρίσιμες ιδιότητες που παρουσιάζει, αφενός να αυξάνει τη συνολική χωρική «εντροπία» (αταξία) τουκαι αφετέρου να μεταβάλει τις ροές του καθώς και το χαρακτήρα της κατανάλωσης (χώρου,ενέργειας κλπ), δια μέσω μιας ανοικτής ή αρρύθμιστης «μετατροπής» (σε αντιπαραβολή με τιςεπιδιώξεις της αστικής αειφορίας). Η αναγνώριση όλων των ανωτέρω, γίνεται μέσω συστημικώνδιεργασιών (system dynamics) και καταλήγει τελικά στην ανάπτυξη τριών διακριτών θεμελιωδώνπεριγραφών (φιλοσοφιών, σκέψεων), όπως τα Πρότυπα Χωρικής Έντασης (συμπαγής και συνεκτικήμορφολογία), τα Πρότυπα Οικοσυστήματος (οικολογική και χαμηλής επίπτωσης μορφολογία) και ταΠρότυπα Αστικότητας (συνδεδεμένη και ποικίλη μορφολογία).Γενικά, γίνεται σαφές ότι τα Πρότυπα Χωρικής Έντασης, ως «φορμαλιστικές» θεωρήσεις, οδηγούν σε μορφολογίες που παρουσιάζουν έντονο χαρακτήρα και σταθερότητα στις αλλαγές. Αντίστοιχα, ηθεώρηση των Προτύπων Οικοσυστήματος, ανέδειξε το γεγονός ότι η επιδίωξη του οικο-χώρου, ενπολλοίς προσεγγίζει την αστικότητα υπό το πρίσμα ενός ιδιότυπου «περιβαλλοντικούντετερμινισμού», παρά με ρεαλιστικούς όρους. Επιπλέον, τεκμηριώθηκε ότι τα ΠρότυπαΑστικότητας, στηριζόμενα κυρίως σε πολυκεντρικές μορφολογίες, δημιουργούν προστιθέμενη αξίακαι ποιότητα στο χώρο, σύμφωνα με έναν ιδιότυπο «υπερβατισμό», αλλά παράλληλαπαρουσιάζουν αμφίσημο και δύσκολα προσδιορίσημο χαρακτήραΣυνολικά, επιχειρήθηκε μια εναλλακτική και δυναμική προσέγγιση του μη πεπερασμένου (χωρικάκαι χρονικά) αστικού φαινομένου, που στηρίζεται στον ολισμό, στην πολυπλοκότητα και στηνπεριπλοκότητα, στην εξελικτική διαδικασία και στις πλουραλιστικές ιδιότητες. Κυρίως όμως,επιδιώχθηκε η ανάπτυξη νέων διαστάσεων και ερμηνειών γύρω από τη σύγχρονη και«υπερμοντέρνα» αστικότητα, καθώς εισάγονται νέες χωρικές επιδιώξεις όπως αυθόρμητη ανάπτυξη,αυτάρκεια και προσαρμοστικότητα. Συγχρόνως, επανεκτιμήθηκε το νέο περιεχόμενο που μπορεί ναλάβουν οι θεμελιώδεις χωρικές επιδιώξεις που αφορούν στην κεντρικότητα αντί της διάχυσης, στονοικολογικό εκσυγχρονισμό αντί της κατανάλωση και στη νεωτερικότητα αντί του μοντερνισμού.