Μελέτη κόστους - χρησιμότητας της θεραπευτικής αντιμετώπισης των ασθενών με υπέρταση στην Ελλάδα

Abstract

Resource allocation decisions between competing alternatives within an organized health system constitute a constant and necessary process, especially within the context of the current economic status quo. Hypertension, one of the major public health issues and, also, one of the major contributors to health care expenditure, could not be an exception. In light of the above, the aim of the present dissertation was to perform an economic evaluation of one of the principal interventions to reduce the disease burden of hypertension, i.e. the pharmacological treatment. For that purpose, a cost – utility analysis of hypertension treatment versus a hypothetical no-treatment strategy, taking into account a long-term timeframe with the development of a Markov model, was used as the primary approach. Secondarily, a short term cost – effectiveness analysis that focused on clinical endpoints, as well as a cost – of – illness analysis of hypertension, were performed. The data for the analyses were derived from a prospective observational study of the management of hypertension in Greece. The results indicated that hypertension treatment represents an intervention accompanied by highly favorable incremental cost – utility ratios (3,539 – 5,485€ per QALY gained), especially for certain patient subgroups, such as men smokers. The short term cost – effectiveness analysis confirmed the clinico-economic value of treatment, specifically focusing on the impact of disease severity, on outcomes. Finally, the cost-of-illness analysis, apart from calculating the average total annual cost per patient with hypertension according to disease severity, also highlited the total economic burden, attributed to the disease. The latter is estimated at 3.6 billion Euros, annually, or 1.6% of the country’s Gross Domestic Product. The outcomes of the present study highlight the significance of hypertension as a health priority, as well as the value of treatment, as a health policy intervention. The data presented here, accompanied with similar data for the major diseases/public health problems can constitute important inputs in the decision making process for the improvement of the allocative efficiency of the system and, consequently, the improvement of the efficiency of health services in terms of health status of the population and, finally, the societal welfare.

Οι αποφάσεις κατανομής των σπάνιων υγειονομικών πόρων μεταξύ εναλλακτικών παρεμβάσεων στο πλαίσιο ενός οργανωμένου συστήματος υγείας, αποτελούν μια συνεχή και απαραίτητη διαδικασία, ιδίως υπό το πρίσμα της τρέχουσας οκονομικής συγκυρίας. Η υπέρταση, ως μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας αλλά και ως κύριος παράγοντας επιβάρυνσης των υγειονομικών προϋπολογισμών δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση από τη διαδικασία αυτή. Υπό το πρίσμα των παραπάνω διαπιστώσεων, σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η οικονομική αξιολόγηση μιας από τις κύριες παρεμβάσεις αντιμετώπισης της υπέρτασης στο μακρο-επίπεδο, ήτοι της αντιυπερτασικής αγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη στόχευσε πρωτίστως στην ανάλυση κόστους – χρησιμότητας της θεραπείας της υπέρτασης έναντι μιας υποθετικής στρατηγικής μη θεραπείας, στη βάση ενός μακροχρόνιου ορίζοντα ανάλυσης με τη βοήθεια ενός προβλεπτικού υποδείγματος (μοντέλο Markov). Δευτερευόντως, τα αποτελέσματα επεκτάθηκαν στην ανάλυση κόστους – αποτελεσματικότητας της θεραπείας σε βραχυχρόνιο ορίζοντα, καθώς και την ανάλυση κόστους της νόσου στην Ελλάδα. Βασική πηγή των πρωτογενών δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση ήταν μια προοπτική μελέτη παρατήρησης της διαχείρισης ασθενών με υπέρταση στην Ελλάδα.Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι η θεραπεία της υπέρτασης αποτελεί μια παρέμβαση, η οποία συνοδεύεται από άκρως ευνοϊκούς δείκτες κόστους – χρησιμότητας (3.539 – 5.485€ ανά κερδισμένο QALY), ιδιαίτερα για συγκεκριμένους πληθυσμούς ασθενών, όπως οι καπνιστές. Η βραχυχρόνια ανάλυση κόστους – αποτελεσματικότητας επιβεβαίωσε την αξία της θεραπείας στο κλινικο-οικονομικό επίπεδο, εστιάζοντας στην επίδραση της βαρύτητας της νόσου στα οικονομικά αποτελέσματα της παρέμβασης. Τέλος, η ανάλυση κόστους της νόσου περιέγραψε, πέραν του ετήσιου κόστους ανά ασθενή (άμεσου και έμμεσου) τη διαφοροποίηση αυτού αναλόγως της βαρύτητας της νόσου, αλλά και το συνολικό οικονομικό φορτίο λόγω της υπέρτασης στην Ελλάδα, το οποίο ανέρχεται στο δυσθεώρητο ποσό των 3,6 δισεκατομμυρίων Ευρώ ή 1,6% του ΑΕΠ της χώρας. Τα τελικά εξαγόμενα της παρούσας μελέτης αναδεικνύουν τη σημασία της υπέρτασης ως υγειονομική προτεραιότητα, καθώς και την αξία της θεραπείας ως παρέμβαση. Τα δεδομένα που παρουσιάζονται εδώ, καθώς και αντίστοιχα δεδομένα για τα υπόλοιπα μείζονα νοσήματα/προβλήματα δημόσιας υγείας, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές εισροές στη λήψη αποφάσεων με στόχο την αύξηση της κατανεμητικής αποδοτικότητας ενός συστήματος υγείας και, μέσω αυτής, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς των παρεχόμενων υπηρεσιών σε όρους επιπέδου υγείας του πληθυσμού και, εν τέλει, της κοινωνικής ευημερίας.