Επίδραση διαφορετικών προγραμμάτων άσκησης στην οστική λειτουργία και τη φυσική κατάσταση γυναικών μετά την εμμηνόπαυση

Abstract

The purpose of the present study was to compare the effects of a specific six-month vibration program with exercise-training on bone mass density (BMD), body composition, muscular strength and flexibility in healthy and osteoporotic postmenopausal women. Forty seven, inactive postmenopausal women (age: 46-67 years) were randomly divided into five groups: exercise group of healthy women (n=10), vibration group of healthy women (n=13), control group of healthy women (n=9), exercise group of osteoporotic women (n=7) and vibration group of osteoporotic women (n=8). As osteoporotic postmenopausal women were considered those whose BMD value of L2-L4 vertebrae was more than 2.5 standards deviation (T-score≥2.5SD) of the mean of young healthy women and as healthy ones, those whose BMD value of L2-L4 vertebrae was below the standard deviation (T-score≤1SD). The exercise groups participated in a supervised program [2 days/week of strength training, 70% of one repetition maximum (1-RM), and 1 day/week of aerobic–stepping exercise, 70–85% of HRmax] for a period of six months. The vibration groups were trained three times a week for six months, the frequency of the vertical vibration was 35-40 Hz, the displacement was 1.5 mm and the duration was 7-12 min. At the end of the study, an increase in the BMD of lumbar spine L2-L4 was observed in the healthy exercise group (p<.05), as well as a positive trend in the osteoporotic exercise group, maintenance in the vibration groups, and decrease in the control group (p<.05). Muscular strength of leg-extension and leg-curl exercise improved (p<.01) both in the exercise groups and in the healthy vibration group. Flexibility revealed better results only in the exercise group (p<0.05). The sum of skin folds of the exercise groups decreased significantly after the intervention (healthy exercise group p<.01 and osteoporotic healthy group p<.05), but there were no significant differences in vibration groups. The above results indicated that conventional training contributed to the prevention of osteoporosis, reduced the sum of skin folds and induced positive adaptations to muscular strength and flexibility, while the vibration program helped to maintain BMD and improve muscle strength in healthy and osteoporotic postmenopausal women.

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να εξετάσει και να συγκρίνει την επίδραση ενός εξειδικευμένου προγράμματος άσκησης συνδυασμού δύναμης και αερόβιας μορφής και ενός προγράμματος μηχανικής δόνησης στα μορφολογικά χαρακτηριστικά, την οστική πυκνότητα (ΟΠ), τον οστικό μεταβολισμό και τη μυϊκή απόδοση υγιών και οστεοπορωτικών μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν σαράντα επτά μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες: άσκησης υγιών γυναικών (n=10), δόνησης υγιών γυναικών (n=13), ελέγχου υγιών γυναικών (n=9), άσκησης οστεοπορωτικών γυναικών (n=7) και δόνησης οστεοπορωτικών γυναικών (n=8). Οστεοπορωτικές χαρακτηρίστηκαν οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστική απώλεια μεγαλύτερης των 2.5 σταθερών αποκλίσεων από τη μέση τιμή νέων υγιών γυναικών (T-score≥2.5SD), ενώ υγιείς ορίστηκαν εκείνες με φυσιολογική οστική απώλεια (T-score≤1SD). Οι ομάδες άσκησης συμμετείχαν σε ένα εξάμηνο πρόγραμμα, τρεις φορές εβδομαδιαίως, όπου η μία ομάδα εκτελούσε συνδυασμό άσκησης με βάρη (δύο φορές εβδομαδιαίως, έντασης 70% της μίας μέγιστης επανάληψης) και αερόβια άσκηση (μία προπόνηση εβδομαδιαίως, με ασκήσεις σε βαθμίδες, έντασης 70-85% της μέγιστης ΚΣ) και η άλλη ομάδα γυμνάστηκε με μηχανικές δονήσεις, συχνότητας 35-40Hz, μετατόπισης 1.5mm και διάρκειας 7-12min. Στη λήξη του προγράμματος, εμφανίστηκε σημαντική αύξηση στην ΟΠ της οσφυϊκής μοίρας στην ομάδα άσκησης των υγιών μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών (p<.05), τάση αύξησης στην ομάδα των οστεοπορωτικών, διατήρηση της ΟΠ στις αντίστοιχες ομάδες δόνησης και μείωση στην ομάδα ελέγχου (p<.05). Σημαντική βελτίωση της μέγιστης δύναμης στις εκτάσεις και τις κάμψεις γόνατος παρατηρήθηκε στις ομάδες άσκησης των υγιών και οστεοπορωτικών γυναικών και στην ομάδα δόνησης των υγιών γυναικών. Ως προς την αξιολόγηση της ευλυγισίας, σημειώθηκε αύξηση (p<.05) στην ομάδα άσκησης των υγιών γυναικών μετά το τέλος του προγράμματος. Επίσης, στις ομάδες άσκησης παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του υποδόριου λίπους στις υγιείς (p<.01) και τις οστεοπορωτικές (p<.05), ενώ στις ομάδες δόνησης δεν παρουσιάστηκε καμία σημαντική προσαρμογή στη σύσταση σώματος στη λήξη του προγράμματος. Συμπεραίνεται ότι ο συνδυασμός δύναμης και αερόβιας άσκησης μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, στη μείωση του υποδόριου λίπους, στη βελτίωση της ευκαμψίας και της μυϊκής δύναμης σε υγιείς και οστεοπορωτικές γυναίκες, ενώ το πρόγραμμα με δονήσεις μπορεί να διατηρήσει την ΟΠ και να αυξήσει τη μυϊκή δύναμη αντίστοιχων ομάδων.