Η οργανισμική φιλοσοφία του A. N. Whitehead ως ερμηνευτικό πλαίσιο του προβλήματος της συνείδησης και των εννοιολογικών προβλημάτων της κβαντικής φυσικής

Abstract

Several modern thinkers have suggested that A. N. Whitehead’s process philosophy (or philosophy of organism) is an adequate interpretational basis of the mind-body problem and of the paradoxes of quantum mechanics as well. The aim of this doctoral thesis is to present the main points of the problems of philosophy of mind and of the notional problems of quantum mechanics and, moreover, to present the main elements of process philosophy and to show that this philosophical viewpoint is possible to suggest a new interpretational context for the aforementioned problems, that means, to lead to a new “paradigm”. Specifically, an introduction to A. N. Whitehead’s process philosophy is presented, and his theoretical scheme is analytically exposed, as well as the reasons for which Whitehead proposed the specific philosophical notions and functions. Then, there is an exposition of Whitehead’s viewpoint of perception, as well as the modern scientific evidence that is in favour of this point of view. Next, the problems of consciousness are analytically exposed in their modern form and an answer to them is being undertaken, on the basis of process philosophy. In the next chapters, the problem of quantum measurement and the problem of holism and non-locality/non-separability are being exposed, in their modern scientific dimension, and then they are approached and investigated in the context of process philosophy. In the next part, the Whitehead’s combinatory theory of truth is presented. In the final chapter, revisions and modifications of the notional and interpretational context of the problems of consciousness and of the problems of quantum physics are presented, according to Whitehead’s philosophy.

Η οργανισμική φιλοσοφία ή φιλοσοφία της διαδικασίας (process philosophy) του A.N.Whitehead έχει προταθεί από διάφορους σύγχρονους στοχαστές ως μία βάση εξήγησης όχι μόνο του προβλήματος της σχέσης νου-σώματος, αλλ’ επίσης και των παραδόξων της κβαντικής μηχανικής. Ο σκοπός της διατριβής αυτής είναι αφενός να αναδείξει τα κύρια σημεία των προβλημάτων της φιλοσοφίας του νου και των εννοιολογικών προβλημάτων της κβαντικής μηχανικής και, αφετέρου, να παρουσιάσει τα βασικά στοιχεία της οργανισμικής φιλοσοφίας ή φιλοσοφίας της διαδικασίας και να δείξει ότι αυτή η φιλοσοφική θεώρηση είναι δυνατόν να αποτελέσει ένα νέο εξηγητικό πλαίσιο για τα εν λόγω προβλήματα, να οδηγήσει δηλαδή σε ένα νέο «παράδειγμα». Ειδικότερα, γίνεται μία εισαγωγή στην οργανισμική φιλοσοφία του A. N. Whitehead και εκτίθεται αναλυτικά το θεωρητικό του σχήμα, καθώς και οι λόγοι για τους οποίους επιλέχθηκαν από αυτόν οι συγκεκριμένες φιλοσοφικές έννοιες και λειτουργίες. Στη συνέχεια, εκτίθεται η θεώρηση του Whitehead για την αντίληψη, καθώς και οι σύγχρονες επιστημονικές απόψεις που συνηγορούν υπέρ αυτής της θεώρησης. Ακολούθως, εκτίθενται αναλυτικά τα προβλήματα της συνείδησης στη σύγχρονη μορφή τους και επιχειρείται απάντηση σε αυτά βάσει της οργανισμικής φιλοσοφίας. Στα επόμενα κεφάλαια αναλύονται τα προβλήματα της κβαντικής μέτρησης, του ολισμού και της μη-τοπικότητας/μη-διαχωρισιμότητας, στη σύγχρονη επιστημονική τους διάσταση και, ακολούθως, επιχειρείται η προσέγγιση των προβλημάτων αυτών στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της διαδικασίας. Στο επόμενο κεφάλαιο, παρουσιάζεται η συνδυαστική θεωρία αλήθειας του Whitehead. Ακολουθεί το τελικό και επιλογικό κεφάλαιο, όπου εκτίθενται αναθεωρήσεις του εννοιολογικού πλαισίου ερμηνείας των προβλημάτων της συνείδησης και των προβλημάτων της κβαντικής φυσικής, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Whitehead.