Antonin Proust et son voyage en Grèce

Abstract

Cette thèse de doctorat vise à observer l'échange culturel entre la France et la Grèce à travers les voyageurs français qui ont entrepris le voyage vers l'Est. Plus précisément, elle accompagne les pas d'Antonin Proust (1832-1902), né à Niort à Deux-Sèvres, qui a visité la Grèce en 1857-1858 pour voir la ville d'Athènes et les monastères du Mont Athos, mais surtout pour connaître les gens et leur culture. Ce voyage en Grèce de Proust, futur ministre des Arts, est devenu plus tard l'objet de nombreuses observations importantes écrites par lui sur le pays, les monuments, la population, l'économie, le folklore, etc., en corrigeant l'image négative donnée pour la Grèce par des prédécesseurs. En outre, son long séjour au Mont Athos sera pour lui l'occasion de connaître et d'apprécier l'art byzantin et le monachisme. L'enquête a également cherché à approfondir les raisons d'un voyage en Grèce au 19e siècle tant pour hommes que pour femmes, ainsi que de mettre en évidence le rôle important que l'art de la photographie a jouée en conjonction avec les dessins des paysages et des personnes que Proust a faits, tout au long de ce voyage. Son amitié intime avec le peintre Manet est examinée et commentée dans le cadre de l'action de Proust comme ministre des Arts sous Gambetta. Enfin, la carrière politique de Proust et son implication dans le scandale de Panama qui l'a conduit au suicide sont de même examinées. En conclusion, il est souligné qu' Antonin Proust a laissé derrière lui une oeuvre de grand esthète et des traces dans l'histoire et la culture de la France.

Η διδακτορική διατριβή έχει ως στόχο την παρατήρηση της πολιτιστικής ανταλλαγής μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας μέσω των Γάλλων ταξιδιωτών που επιχείρησαν το ταξίδι προς την Ανατολή. Ειδικότερα, ακολουθεί τα βήματα του Αντονέν Προυστ (1832-1902), ο οποίος γεννήθηκε στην Deux-Sèvres της Νιόρ και επισκέφτηκε την Ελλάδα το 1857-1858 για να δει την Αθήνα και τα μοναστήρια του Αγίου Όρους, αλλά κυρίως για να γνωρίσει τους ανθρώπους και τον πολιτισμό τους. Αυτό το ταξίδι στην Ελλάδα του Προυστ, μελλοντικού Υπουργού των Τεχνών, έγινε μετέπειτα αντικείμενο πολλών και σημαντικών σχολίων που κατέγραψε ο ίδιος στα δημοσιεύματα του για τη χώρα, τα μνημεία της, τον πληθυσμό, την οικονομία, την λαογραφία κλπ. διορθώνοντας την αρνητική εικόνα για την Ελλάδα που είχε δοθεί από προκατόχους του. Εξάλλου, η μακρά παραμονή του στο Άγιο Όρος θα γίνει η αφορμή γνωρίσει και να εκτιμήσει την βυζαντινή τέχνη και τον μοναχισμό. Η έρευνα επεδίωξε παράλληλα να εμβαθύνει στους λόγους ενός ταξιδιού στην Ελλάδα στα μέσα του 19ου αιώνα τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες, καθώς επίσης και να επισημάνει το σημαντικό ρόλο που έπαιξε κατά τη συγκεκριμένη περίοδο η τέχνης της φωτογραφίας, σε συσχετισμό και με τα σχέδια τοπίων και προσώπων που εκπόνησε ο Προυστ σε αυτό το ταξίδι του. Η στενή φιλία του με τον ζωγράφο Μανέ εξετάζεται και σχολιάζεται στο πλαίσιο της δράσης του Προυστ ως υπουργού των Τεχνών επί κυβερνήσεως Γαμβέτα. Τέλος, θίγεται η πολιτική καριέρα και η συμμετοχή του Προυστ στο σκάνδαλο του Παναμά, που τον οδήγησε εντέλει στην αυτοκτονία. Συμπερασματικά τονίζεται ότι ο Αντονέν Προυστ άφησε πίσω του το έργο ενός λάτρη της τέχνης και τα ίχνη του στην Ιστορία και τον Πολιτισμό της Γαλλίας.