Διερεύνηση της επικινδυνότητας σε Έλληνες ψυχικά ασθενείς

Abstract

The risk of violence from psychiatric patients has been subject to investigation over the years. Furthermore, another issue that occupied the professionals was the definition of dangerousness. The main points of convergence are the following:a) The term of dangerousness has multiple aspects.b) It refers to the tendency to become violent in the future.c) Scientists of different branches such as lawyers, psychiatrists etc., have an unsimilar angle and different methods to approach it.d) A world-wide unsimilarity of the definitions and the use of the term are evident.e) Because of unclear definition and objective criteria it becomes flexible, vague, and puts serious problems in assessment.Accurate risk assessments are particularly important for psychiatric patients, because the decision to discharge a patient takes seriously into consideration a potential dangerousness to themselves and the others. The accuracy of predictions must be increased in order to define better the patients designed as “at risk” for violence and to avoid false designations.The aim of this study was to investigate the possibility of patients from several psychiatric units to become violent after their discharge and through the next three years. We also investigate the predictive validity and accuracy of the HCR-20 in relation to post- discharge outcomes.The study was conducted in two phases:1st phase: During the last week before discharge. Administration of the questionnaire for demographic, personal and family data. Administration of the scales for risk of violence, psychopathy and global functioning.2nd phase: Every six months through the following three years the questionnaire for personal and clinical data has been administrated. In case of failure of reintegration during the three years follow up, such as readmission, committed or attempted suicide or aggressive behavior, we have proceeded to a second assessment.The following instruments were used:1) A questionnaire for personal, demographic and family data.2) Historical Clinical Risk Management Assessment -20 ( HCR-20).3) Psychopathy Checklist : Screening Version ( PSL:SV).4) Global Assessment of Functioning Scale (GAF).5) A questionnaire for personal and clinical data.Our major findings were:a) Unmarried patients had a 64% high possibility of readmission. Also, 54% of single, divorced and widowed patients had high possibility to commit suicide.b) The previous violent behavior and the history of violence in the family were the most robust predictive factors for readmissions in 44% and 63% respectively.c) Progressive increase of the HCR- 20 scores was predictive of readmission ( 99,1%), of coming suicide (70%) and of aggressive behavior (89%) .d) A longer hospitalization diminished the probability of suicide or aggressive behavior.e) Patients with a diagnosis of schizophrenia/ psychotic disorder, had, at 68%, a lower probability to commit suicide.f) A higher score in GAF scale , diminished the probability of readmission at 96%, but only at the first time of assessment.g) Women patients had 87% higher probabilities to become violent, during their hospitalization ,compared to the men.The results provide strong evidence that the HCR-20 is a reliable predictor of violent behavior of patients , following their release from psychiatric wards in Greece and can be used by clinicians in every day clinical practice.Από

Η πιθανότητα εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς από ψυχικά ασθενείς αποτέλεσε αντικείμενο προβληματισμού για χρόνια. Ένα άλλο ζήτημα που απασχόλησε ιδιαίτερα τους ειδικούς , ήταν και ο προσδιορισμός της έννοιας της επικινδυνότητας. Τα σημαντικότερα σημεία σύγκλισης γύρω από την έννοια της επικινδυνότητας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής :Α) Πρόκειται για μια έννοια ιδιαίτερα πλούσια σε περιεχόμενο.Β) Αναφέρεται στην δυνατότητα έκφρασης στο μέλλον βίαιης – επικίνδυνης συμπεριφοράς.Γ) Διάφοροι επιστημονικοί κλάδοι ( νομικοί, επαγγελματίες Ψ.Υ. κα.) της προσδίδουν διαφορετική διάσταση και την προσεγγίσουν με διαφορετικές μεθόδους.Δ) Παρατηρείται διεθνώς, σημαντική ανομοιογένεια και πολυμορφία στους ορισμούς και τις χρήσεις της έννοιας.Ε) Καθίσταται ελαστική, αόριστη με σοβαρά ζητήματα που αφορούν στην εκτίμησή της, λόγω ασαφειών, έλλειψης επαρκών κριτηρίων αξιολόγησης και παρουσίας υποκειμενικών παραγόντων.Ωστόσο, ακριβείς εκτιμήσεις της βίαιης συμπεριφοράς είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους ψυχιατρικούς ασθενείς με ιστορικό βίας, καθώς στην απόφαση για το εξιτήριο τους βαραίνει κυρίως η πιθανότητα πρόκλησης βλάβης τόσο στους ίδιους όσο και σε άλλους. Επιπλέον, είναι αναγκαίες προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των ασθενών που χαρακτηρίζονται ως «επικίνδυνοι» χωρίς όμως να είναι.Η παρούσα μελέτη είχε ως σκοπό να εκτιμήσει την πιθανότητα σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε κάποιο ψυχιατρικό τμήμα γενικού ή ειδικού νοσοκομείου να εκδηλώσουν βίαιη συμπεριφορά. Ειδικότερα εξετάστηκε η προβλεπτική αξιοπιστία και εγκυρότητα της κλίμακας HCR-20 σε σχέση με την πορεία των ασθενών μετά την έκδοση εξιτηρίου .Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις :1η φάση : Μια εβδομάδα πριν το εξιτήριο έγινε η λήψη των δημογραφικών, ατομικών και οικογενειακών στοιχείων και δόθηκαν οι κλίμακες HCR-20, PCL:SV και GAF.2η φάση : Στο τέλος κάθε εξαμήνου, καθόλη τη διάρκεια των τριών χρόνων, γινόταν λήψη κλινικών στοιχείων.Πιθανή επόμενη νοσηλεία ( αποτυχημένη έκβαση) κατά τη διάρκεια της μεταπαρακολούθησης αποτέλεσε το δεύτερο χρόνο της έρευνας. Ως αποτυχημένη έκβαση θεωρήθηκε η επανεισαγωγή λόγω βίαιης συμπεριφοράς, η επίτευξη απόπειρας αυτοκτονίας και η εκδήλωση κάποιας μορφής επιθετικής συμπεριφοράς.Χρησιμοποιήθηκαν τα παρακάτω εργαλεία :1) Μια κατάσταση δημογραφικών- κοινωνικοοικονομικών και κλινικών στοιχείων του ασθενούς ( Έντυπο Α).2) Η κλίμακα εκτίμησης επικινδυνότητας Historical Clinical Risk Management Assessment -20 ( HCR-20).3) Η κλίμακα εκτίμησης ψυχοπαθητικότητας Psychopathy Checklist: Screening Version( PCL: SV).4) Η κλίμακα σφαιρικής εκτίμησης της λειτουργικότητας Global Assessment of Functioning Scale (GAF).5) Μια κατάσταση κλινικών στοιχείων σε περίπτωση αποτυχημένης αποκατάστασης του ασθενούς ( Έντυπο Β).Τα κυριότερα ευρήματα της μελέτης είναι :Α) Οι άγαμοι βρέθηκαν να έχουν 64% μεγαλύτερη πιθανότητα να επανανοσηλευτούν. Επίσης , όσοι ήταν άγαμοι, διαζευγμένοι ή χήροι/ες είχαν 54% μεγαλύτερη πιθανότητα επίτευξης επιτυχούς απόπειρας αυτοκτονίας.Β) Το ιστορικό προηγούμενης εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς και το ιστορικό ετεροκαταστροφικής συμπεριφοράς στην οικογένεια, αποτέλεσαν ισχυρούς προβλεπτικούς παράγοντες για την πιθανότητα επανανοσηλείας κατά 44% και 63% αντίστοιχα.Γ) Προοδευτική αύξηση της βαθμολογίας στην κλίμακα HCR-20 βρέθηκε να αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα επανεισαγωγής σε κάποιο τμήμα ψυχιατρικού νοσοκομείου (99,1 %) , την πιθανότητα επιτυχούς απόπειρας αυτοκτονίας ( 70%) και επιθετικής συμπεριφοράς (89 %).Δ) Όσο αυξανόταν ο χρόνος νοσηλείας τόσο μειωνόταν η πιθανότητα επιτυχούς απόπειρας ή εκδήλωσης επιθετικής συμπεριφοράς.Ε) Από τις διαγνωστικές κατηγορίες, αυτή της σχιζοφρένειας / ψυχωτικής διαταραχής κατέδειξε χαμηλότερα ποσοστά (68%) σε σχέση με την εκδήλωση οποιασδήποτε μορφή απόπειρας.ΣΤ) Οι γυναίκες βρέθηκαν να έχουν κατά 87% μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν επιθετική συμπεριφορά ενώ νοσηλεύονταν σε σχέση με τους άνδρες.Ζ) Όσο αυξανόταν η βαθμολογία στην κλίμακα της σφαιρικής λειτουργικότητας τόσο μειωνόταν η πιθανότητα επανανοσηλείας (στον πρώτο χρόνο μέτρησης).Τα αποτελέσματα της έρευνας συνάδουν με αυτά πολλών άλλων ερευνητικών εργασιών και συνηγορούν πως η κλίμακα HCR-20 μπορεί τελικά να χρησιμοποιηθεί και στη χώρα μας, ως ένα αξιόπιστο εργαλείο αξιολόγησης του κινδύνου για ψυχικά ασθενείς που νοσηλεύονται ή διαβιούν στην κοινότητα.