Διεπιχειρησιακές ηλεκτρονικές αγορές: διερεύνηση των παραγόντων επίδρασης στο βαθμό χρήσης των παρεχόμενων υπηρεσιών

Abstract

At the dawn of the 3rd millennium, the highly competitive and internationalized business environment dictates the use of electronic applications for the development at first, as well as, the continuation of any business activity regardless of its size and industrial sector focus. Besides, the fundamental and indispensable changes that take place in commercial procedures, due to the global penetration and sharp growth of Internet and ICT, bring about the creation of new and extremely innovative e-business models. Taking into consideration the aforementioned ascertainments, this PhD thesis focuses on the business-oriented investigation of B2B e-Marketplaces. These e-business models work as intermediaries by allowing multiple buyers and suppliers to meet on an electronic platform that rests on the Internet infrastructure in order to exchange information about products/services, conduct transactions online and adhere to other value-added e-services constituting an increasingly important application for IT. B2B e-Marketplaces have been characterized as one the most important accomplishments of the wide adoption of the Internet for entrepreneurship issues. Specifically, this PhD thesis provides an extended literature review regarding B2B e-Marketplaces. Based on this literature review, the scientific streams that have been arisen are presented, as well as, the determination of the basic conceptual approaches concerning their e-business model. However, the study of their empirical investigation revealed that the vast majority of the surveys on B2B e-Marketplaces have anchored on Roger’s diffusion of innovation theory and have limited their focus to the adoption stage of the assimilation process, where firms make the decision whether to adopt them. On the contrary, this PhD thesis aims to partly address the gap on this field by examining B2B e-Marketplaces on their post-adoption stage. As a consequence, the main scope of its empirical research is to investigate the factors that affect B2B e-Marketplaces’ level of use through a survey conducted to participants from all the active Greek B2B e-marketplaces. In particular, the examined factors cover three specific categories: a) firms’ internal environment, b) firms’ external environment and c) the specific characteristics of the B2B e-Marketplaces which they use; all of them form the related scientific hypotheses. In order to test these factors, a proposed conceptual framework is developed and a data analysis is conducted in two stages. The first step employs factor analyses using principal component analysis and orthogonal rotation in order to test the data validity and reliability, followed by discriminant analysis that confirms or rejects the formed hypotheses. Moreover, through this empirical research the current situation regarding Greek B2B e-Marketplace environment is presented. Specifically, the profile of the participants is provided by presenting their demographics, their perceived benefits from their participation, as well as, their future intention towards the use of the applied value-added e-services. The results reveal statistically significant influence of factors from the three examined categories, as well as, practical implications concerning involved firms’ B2B e-Marketplace profile.

Στην αυγή της τρίτης χιλιετίας, το εντόνως ανταγωνιστικό και άκρως διεθνοποιημένο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον επιτάσσει τη χρήση εφαρμογών Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, αφενός, για την ανάπτυξη και, αφετέρου, για τη διατήρηση οποιασδήποτε επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως τάξης μεγέθους και βιομηχανικού κλάδου επικέντρωσης. Παράλληλα, οι αναγκαίες και θεμελιώδεις διαφοροποιήσεις, οι οποίες παρατηρούνται στον τρόπο διενέργειας των εμπορικών διαδικασιών, ως απόρροια της καθολικής διείσδυσης και της ραγδαίας ανάπτυξης του διαδικτύου και των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), επέφεραν τη δημιουργία νέων και ιδιαιτέρως καινοτόμων ηλεκτρονικών επιχειρηματικών μοντέλων. Βάσει αυτών των διαπιστώσεων, η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται στην εξέταση, από επιχειρησιακής σκοπιάς (business-oriented approach), ενός εκ των κυριότερων επιτευγμάτων που προήλθαν από τη γενικευμένη υιοθέτηση του διαδικτύου ως μέσου για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας, του ηλεκτρονικού επιχειρηματικού μοντέλου των διεπιχειρησιακών (Business-to-Business - B2B) Ηλεκτρονικών Αγορών. Το συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο λειτουργεί ως μεσάζοντας μεταξύ επιχειρήσεων-αγοραστών και επιχειρήσεων-προμηθευτών, παρέχοντας, μέσω της διαδικτυακής του πλατφόρμας, προηγμένες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, τις οποίες εφαρμόζουν οι συμμετέχουσες εταιρείες για τη διεκπεραίωση των μεταξύ τους εμπορικών διαδικασιών. Ειδικότερα, στα πλαίσια της διατριβής, πραγματοποιείται μία εκτεταμένη βιβλιογραφική επισκόπηση και καθορίζονται τα σημαντικότερα πεδία έρευνας που έχουν, μέχρι σήμερα, καλυφθεί, ενώ παράλληλα καταγράφεται λεπτομερώς η εννοιολογική προσέγγιση του εξεταζόμενου Β2Β ηλεκτρονικού επιχειρηματικού μοντέλου. Ακόμη, μελετάται βάσει πρωτογενούς εμπειρικής έρευνας η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα, σχετικά με το προφίλ των ενεργά συμμετεχουσών επιχειρήσεων στις εγχώριες Β2Β Ηλεκτρονικές Αγορές, μέσω της παράθεσης των επιμέρους δημογραφικών τους χαρακτηριστικών, των αντιλαμβανόμενων πλεονεκτημάτων από τη χρήση των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς επίσης και των προθέσεών τους για τη μελλοντική αξιοποίηση των προσφερόμενων λύσεων. Λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή βιβλιογραφία, διαπιστώθηκε η ύπαρξη σημαντικού ερευνητικού κενού στο στάδιο μετά την υιοθέτηση των Β2Β Ηλεκτρονικών Αγορών (post-adoption stage), καθώς, περιορισμένος αριθμός μελετών έχουν παρουσιαστεί, οι οποίες να εξετάζουν τη μετέπειτα συμπεριφορά των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, εντός των ορίων των Β2Β Ηλεκτρονικών Αγορών. Ως εκ τούτου, ο βασικός σκοπός της εμπειρικής μελέτης έγκειται στη διερεύνηση των παραγόντων, που επιδρούν στο βαθμό χρήσης των παρεχόμενων υπηρεσιών των Β2Β Ηλεκτρονικών Αγορών, καλύπτοντας συγκεκριμένα τρεις βασικές κατηγορίες εξέτασης: α) το εσωτερικό περιβάλλον των ενεργά συμμετεχουσών επιχειρήσεων, β) το αντίστοιχο εξωτερικό τους περιβάλλον και γ) τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ίδιων των Β2Β Ηλεκτρονικών Αγορών, που υιοθετούνται. Για την κάλυψη των παραπάνω αναγκών προτείνεται, στη διατριβή αυτή, ένα πρότυπο ερευνητικό πλαίσιο επίδρασης σειράς παραγόντων στο βαθμό χρήσης των Β2Β Ηλεκτρονικών Αγορών. Οι συνιστώσες-παράγοντες που ενσωματώνονται σε αυτό μελετώνται πρωτογενώς, βάσει ερευνητικών υποθέσεων, μέσα από την εφαρμογή αρχικά Διερευνητικών Παραγοντικών Αναλύσεων (Exploratory Factor Analyses) και, στη συνέχεια, Διαχωριστικής Ανάλυσης (Discriminant Analysis). Τα στατιστικά ευρήματα καταδεικνύουν την ύπαρξη σημαντικής επιρροής προς τις συμμετέχουσες εταιρείες, από παράγοντες και των τριών εξεταζόμενων κατηγοριών.