Μελέτη του οξειδωτικού στρες σε πάσχοντες από χρόνιες εκφυλιστικές αρθρίτιδες: επίδραση της θεραπευτικής αγωγής

Abstract

During the past decades the consumption of dietary supplements and micronutrients have increase rapidly, possibly due to their potential beneficial activity against various chronic diseases.The purpose of this doctorate thesis was to investigate the effects of vitamin C and E supplementation in the remission of the symptoms from chronic degenerative arthritis of the knee and to examine any possible associations with the regulation of oxidative stress in the synovial fluid of the joint.Forty six patients diagnosed with osteoarthritis (OA) in one or both knees (30 women and 16 men, aged 62 ± 13 years) were enrolled in this study. For each patient a detailed medical history was taken in order to exclude any confounding factors.Patients were randomly assigned to two different treatment groups and were either supplemented with vitamin C (ascorbic acid) 1gr x 2 daily per os together with vitamin E (alpha-tocopheryl acetate) 100mg x 3 daily per os or they were treated with no steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs): Meloxicam tabs 15mg x 1 daily per os. The treatment lasted for 20 days and the patients’ status was evaluated every 10 days. The following parameters were recorded: A. Clinical markers: functionality of the knee (WOMAC index), pain (using a pain visual analogue scale) and the deficit in knee flexion and extension B. Laboratory markers: total antioxidant capacity (TAC) and concentration of malondialdehyde (MDA) in the synovial fluid and blood serum.The results of the present study indicate that administration of antioxidants (in the form of vitamin C and E) have a similar effect in the treatment of the symptoms of the OA in the knee, comparable to that of the treatment with meloxicam (NSAIDs) but without the possible side effects that are well known in the scientific community. Total antioxidant capacity, as well as MDA concentration, (as markers of the knee oxidative stress) in the synovial fluid is correlated with markers of knee functionality (WOMAC index and PVAS); although they are insufficient as biological markers, to identify the severity the knee osteoarthritis.

Τις τελευταίες δεκαετίες η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής και μικροδιατροφικών στοιχείων αυξάνεται συνεχώς, λόγω πιθανών ωφελειών τους σε διάφορα χρόνια νοσήματα. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της χορήγησης των αντιοξειδωτικών βιταμινών (βιταμίνη C και E) στην ύφεση των συμπτωμάτων των χρόνιων εκφυλιστικών αρθριτίδων (γόνατος) και να συσχετισθεί αυτή με την ρύθμιση του οξειδωτικού στρες.Στη παρούσα μελέτη συμμετείχαν 46 ασθενείς στους οποίες πραγματοποιήθηκε διάγνωση ΟΑ στο ένα ή και στα δύο γόνατα (30 γυναίκες και 16 άνδρες, ηλικίας 62±13 ετών). Για τον κάθε ασθενή λήφθηκε λεπτομερές ιατρικό ιστορικό ώστε να αποκλεισθούν παθήσεις που θα επηρρέαζαν την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων. Οι ασθενείς κατανεμήθηκαν τυχαία σε 2 ομάδες θεραπείας, οι οποίες έλαβαν είτε εμπορικά διαθέσιμη μορφή της Βιταμίνης C (ascorbic acid) 1gr x 2 ΗΜ per os μαζί με Βιταμίνη E (alpha-tocopheryl acetate) 100mg x 3 ΗΜ per os είτε θεραπεία με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ): Μελοξικάμη tabs 15mg x 1 ΗΜ per os. Η παρακολούθηση των ασθενών και η καταγραφή του αποτελέσματος της θεραπείας διήρκησε 20 τουλάχιστον ημέρες με επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ανά 10-14 ημέρες. Μετρήθηκαν: Α. Κλινικοί δείκτες: ο δείκτης λειτουργικότητας του γόνατος WOMAC, ο πόνος (με τη χρήση μιας pain visual analogue scale), το έλλειμμα κάμψης και έκτασης και Β. Εργαστηριακοί δείκτες: η ολική αντιοξειδωτική ικανότητα (TAC) και τα επίπεδα μαλονικής διαλδεϋδης (MDA) του εκπλύματος του αρθρικού υγρού και του πλάσματος του αίματος σε ορισμένες περιπτώσεις.Τα αποτελέσματα της παρούσας διδακτορικής διατριβής έδειξαν ότι η χορήγηση των αντιοξειδωτικών (με τη μορφή βιταμίνης C και Ε) έχει θέση στην θεραπεία των συμπτωμάτων της ΟΑ του γόνατος εφάμιλλη με αυτή των ΜΣΑΦ χωρίς όμως τις πιθανές παρενέργειές τους οι οποίες είναι γνωστές στην επιστημονική κοινότητα. Η αποτελεσματικότητα της χρήσης των αντιοξειδωτικών είναι ανάλογη αυτής των ΜΣΑΦ σε γόνατα από ήπια ως και πολύ σοβαρής μορφής ΟΑ. Τόσο η TAC όσο και η συγκέντρωση της MDA στο έκπλυμα του αρθρικού υγρού του γόνατος ως βιοχημικών δεικτών μελέτης του οξειδωτικού στρες συσχετίζονται σημαντικά με τους δείκτες λειτουργικότητας και πόνου των γονάτων όπως το WOMAC index και το PVAS.