Μυοπάθεια και νευροπάθεια στη μονάδα εντατικής θεραπείας: παράγοντες κινδύνου και επιπτώσεις της διαταραχής

Abstract

This doctorate thesis has two goals: first, to study the risk factors which lead to the development of polyneuromyopathy of the ICU and, second, the effects on patients from its development. 211 patients were admitted and analyzed, among whom 136 were men and 75 women. A necessary condition was their stay in the ICU for at least 7 consecutive days. The disorder was diagnosed by performing an electroneuromyography as well as by clinical examination on the patient. From the 211 patients initially admitted, 48 developed the disorder, 16 of whom were men and 32 women. The risk factors that were examined were the prognostic indexes APACHE II and SOFA, the age and sex, the development of sepsis, electrolyte disorders of the potassium, sodium and calcium ions, the administered pharmaceutical products, the hourly systolic blood pressure, the values of CPK and the levels of blood glucose. The initial statistic analysis with the use of the t-test for the constant variables and Pearson’s chi-square for the categorical ones showed that the female sex, the administration of aminoglycosides and neuromuscular blockers, the development of sepsis, the duration of respiratory support and electrolyte disorders of calcium ions are highly and statistically connected with the development of the disorder. Afterwards, performing binomial logistic regression showed the participation of five factors; female sex, severe sepsis, prognostic factor APACHE II and prolonged hyper- and hypocalcemia as independent factors for the development of CIPNM. From the 110 patients recorded, 102 were admitted in the analysis at a first stage, of whom only 49 survived and were released from the ICU, 40 of which were patients of the test group and 9 with CIPNM. In those patients, it was estimated the quality of life using the EQ-5D scale and the VAS per-cent scale. Patients were evaluated 4 times in total. Statistic analysis of the data showed that upon their release from the ICU, patients with muscular disease had much lower quality of life in relation with the test-group patients. After a 6-month period, the quality of life of the patients with muscular disease improved considerably and exceeded that of the rest of the patients, while, at the end of this period, only 4 patients with CIPNM survived and 23 of the test group. In conclusion, from the data analysis in this study, it resulted the following: a) the disorders of the concentration of iCa in the plasma are prior to polyneuromyopathy and possibly play some kind of role in its development, b) the development of the CIPNM leads to an increase in the time of respiratory support and consequently in the total time of stay in the ICU, c) the development of severe sepsis, female sex and the seriousness of the situation of the patient’s health appear to be independent factors of the CIPNM development, d) the mortality of patients with CIPNM, both within the ICU and after it is much higher than in other patients and e) patients with CIPNM upon their discharge from the ICU have much lower score than the control group in the evaluation scale concerning the quality of life with a difference that exceeds 50% calculated with the EQ-5D scale and 32% calculated using the Vas scale.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή είχε δύο στόχους. Αφ΄ ενός τη μελέτη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν στην ανάπτυξη της πολυνευρομυοπάθειας της ΜΕΘ και αφετέρου των επιπτώσεων που επέρχονται στους ασθενείς από την ανάπτυξή της. Συνολικά εισήχθησαν και αναλύθηκαν 211 ασθενείς, από τους οποίους 136 ήταν άνδρες και 75 γυναίκες. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η παραμονή τους στη ΜΕΘ για 7 τουλάχιστον συνεχόμενες ημέρες. Η διάγνωση της διαταραχής γινόταν με τη διενέργεια ηλεκτρονευρομυογραφήματος όπως και με την κλινική εξέταση του ασθενή. Από τους 211 ασθενείς που αρχικά εισήχθησαν οι 48 ανέπτυξαν τη διαταραχή, 16 εκ των οποίων ήταν άνδρες και 32 γυναίκες. Οι παράγοντες κινδύνου που εξετάστηκαν ήταν οι προγνωστικοί δείκτες APACHE II και SOFA, η ηλικία και το φύλο, η ανάπτυξη σήψης, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές των K+, Na+ και Ca2+ τα χορηγούμενα φαρμακευτικά σκευάσματα, η ωριαία αρτηριακή πίεση, οι τιμές της CPK και τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος. Η αρχική στατιστική ανάλυση με τη χρήση του t-test για τις συνεχείς μεταβλητές και του Pearson’s chi-square test για τις κατηγορικές ανέδειξε ότι το γυναικείο φύλο, η χορήγηση αμινογλυκοσιδών και νευρομυϊκών αποκλειστών, η ανάπτυξη σήψης, η διάρκεια αναπνευστικής υποστήριξης και οι διαταραχές του iCa συνδέονται στατιστικά σημαντικά με την ανάπτυξη της διαταραχής. Στη συνέχεια, η διενέργεια της διωνυμικής λογιστικής παλινδρόμησης ανέδειξε τη συμμετοχή πέντε παραγόντων˙ του γυναικείου φύλου, της σοβαρής σήψης, του προγνωστικού δείκτη APACHE II και της παρατεταμένης υπέρ- και υπασβεστιαιμίας, ως ανεξάρτητων παραγόντων για την ανάπτυξη CIPNM. Από τους 110 ασθενείς που κατεγράφησαν, στην ανάλυση εισήλθαν 102 σε πρώτη φάση από τους οποίους επιβίωσαν και εξήλθαν της ΜΕΘ μόνο οι 49, εκ των οποίων 40 ήταν ασθενείς της ομάδας ελέγχου και 9 μυοπαθείς. Σε αυτούς εκτιμήθηκε η ποιότητα ζωής με τη χρήση της κλίμακας EQ-5D και της εκατοστιαίας κλίμακας VAS. Οι ασθενείς αξιολογούνταν συνολικά 4 φορές. H στατιστική ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε ότι κατά την έξοδό τους από τη ΜΕΘ οι μυοπαθείς ασθενείς είχαν πολύ χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σχέση με τους ασθενείς της ομάδας ελέγχου. Με την πάροδο 6 μηνών η ποιότητα ζωής των μυοπαθών ασθενών βελτιώθηκε σημαντικά και ξεπέρασε των υπόλοιπων ασθενών ενώ στο τέλος αυτού του διαστήματος είχαν επιβιώσει μόνο 4 ασθενείς με CIPNM και 23 της ομάδας ελέγχου. Συμπερασματικά από την ανάλυση των δεδομένων της μελέτης προέκυψαν τα εξής: α) οι διαταραχές στη συγκέντρωση του iCa του πλάσματος προηγούνται της πολυνευρομυοπάθειας και πιθανώς συνδέονται με την ανάπτυξή της, β) η ανάπτυξη της CIPNM οδηγεί σε αύξηση του χρόνου αναπνευστικής υποστήριξης και επομένως και του συνολικού χρόνου παραμονής του ασθενή στη ΜΕΘ, γ) η ανάπτυξη σοβαρής σήψης, το γυναικείο φύλο και η βαρύτητα της κατάστασης της υγείας του ασθενή φαίνεται πως αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες ανάπτυξης της CIPNM, δ) η θνησιμότητα των ασθενών με CIPNM τόσο εντός της ΜΕΘ όσο και μετά από αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη από των υπολοίπων ασθενών και ε) οι μυοπαθείς κατά την έξοδό τους από τη ΜΕΘ έχουν πολύ χαμηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα αξιολόγησης της ποιότητας ζωής με διαφορά που ξεπερνάει το 50% μετρημένη με την κλίμακα EQ-5D και το 32% μετρημένη με την κλίμακα VAS.