Συστήματα διαχείρισης της διαθεματικότητας στην ελληνική υποχρεωτική εκπαίδευση

Abstract

The analytical programmes of study for various subjects offer the basic knowledge for science, following the classification of the academic community for the organisation of scientific knowledge, without connecting the separate subjects. Following the cross-thematic approach, a subject is studied from various angles taking into account contributions from many sciences, whilst also examining how each piece of knowledge can be practically utilised in everyday life. Subject distinctions are removed and knowledge is seen as a single unit. The analytical programme is organised in such a way, so as to enable students to acquire and use knowledge and dexterities relating to one topic, as contributed by different subjects. The challenge faced by this paper is to answer two basic questions in relation to Cross-Thematic: 1) How to enable teachers to deliver Cross-Thematic by achieving a shift from current separate subject tuition to unifying knowledge. 2) How to design Cross-Thematic tests in High School and how collect "best practice" scenarios in cross-thematic teaching. In the proposed Cross-Thematic Electronic Management System a methodology for creating a cross-thematic concepts database was developed, in which concepts from various sciences are recorded. These represent the horizontal interconnection of the various compulsory subjects in education and the usefulness of these concepts can be evaluated. As such, an aid is created offering information to teachers for the recommended steps to take in order to present a concept to the students. It also enriches the cross-thematic knowledge of teachers and their understanding of how it can deliver improved results in teaching. In terms of evaluating students, a necessary process applied to all levels of education, software was designed enabling the multifaceted evaluation of knowledge around a topic. It also increased the use of this software among teachers in secondary education. Moreover, a teaching framework-guide is proposed for the recording of lesson plans or teaching scenarios that are interlinked via teaching materials, sources of information, work sheets, assessment sheets and scenario evaluation sheet.

Τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών των διαφόρων μαθημάτων προσφέρουν τις βασικές γνώσεις των επιστημών, ακολουθώντας την κατάταξη της ακαδημαϊκής κοινότητας για την οργάνωση της επιστημονικής γνώσης, χωρίς να συνδέουν τα επιμέρους μαθήματα μεταξύ τους. Σε μια διαθεματική προσέγγιση, ένα θέμα μελετάται πολύπλευρα με τη συμβολή πολλών επιστημών, αλλά παράλληλα εξετάζεται πώς η κάθε γνώση μπορεί να αξιοποιηθεί πρακτικά στη ζωή. Τα μαθήματα καταργούνται και η γνώση αντιμετωπίζεται ως ενιαία ολότητα. Το αναλυτικό πρόγραμμα οργανώνεται με τρόπο που οι μαθητές να είναι σε θέση να αποκτούν και να χρησιμοποιούν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που τους παρέχουν ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα σχετικά με ένα θέμα. Η πρόκληση που αντιμετωπίζεται στην παρούσα διατριβή, είναι η απάντηση σε δύο βασικά ερωτήματα για τη διαθεματικότητα: πως από τα διακριτά μαθήματα που αποτελούν το χώρο άντλησης της σχολικής γνώσης θα οδηγηθούν οι εκπαιδευτικοί ειδικότητας στη διαθεματικότητα, στη ενιαιοποίηση δηλαδή της γνώσης, πώς θα σχεδιάζονται διαθεματικά διαγωνίσματα στο Γυμνάσιο, και θα συγκεντρώνονται καλές πρακτικές διδασκαλίας. Στο προτεινόμενο Σύστημα Διαχείρισης της Διαθεματικότητας αναπτύχθηκε μια μεθοδολογία δημιουργίας μιας βάσης διαθεματικών εννοιών, στην οποία καταγράφονται έννοιες από διάφορες επιστήμες που αποτελούν την οριζόντια διασύνδεση των μαθημάτων της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, η χρηστικότητα των οποίων αξιολογείται στη συνέχεια. Έτσι δημιουργείται ένα βοήθημα που παρέχει πληροφορίες στον εκπαιδευτικό για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κατά την παρουσίαση μιας έννοιας. Επίσης, διερευνήθηκε η γνώμη των εκπαιδευτικών για τα θετικά αποτελέσματα της διαθεματικής διδασκαλίας στους μαθητές. Για την αξιολόγηση των μαθητών, που είναι μια αναγκαία διαδικασία που εφαρμόζεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, σχεδιάστηκε ένα λογισμικό που επιτρέπει την πολύπλευρη εξέταση του βαθμού γνώσης μιας έννοιας. Επίσης ερευνήθηκε, με θετικά αποτελέσματα, η χρησιμότητα του λογισμικού σε εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στη συνέχεια, προτείνεται ένα διαδικτυακό πλαίσιο-οδηγός για την καταγραφή σεναρίων διδασκαλίας μαθήματος ή σχεδίων εργασίας που συνοδεύονται από διδακτικά μέσα, πηγές πληροφόρησης, φύλλα εργασίας για την αξιολόγηση των μαθητών, και φύλλο αξιολόγησης του σεναρίου.