Οικονομικές επιδράσεις των μεταβολών χρήσεων γης εξαιτίας της τουριστικής ανάπτυξης και άλλων ανθρωπίνων δραστηριοτήτων

Abstract

In accordance with international literature and research, it becomes clear that land uses are determined by a cluster of economic development factors. All these economic factors, at different degrees and scale, are interrelated and collectively exert pressures on the natural and constructed environment. Consequently, there are frequent conflicts of stakeholder interests on land uses, the prime example being the competition between industry and tourism. A primary criterion for the development of this thesis is our assessment that the collection and analysis of data and information relating to categories of land use are of great interest for a plethora of scientific, management and administration applications. The mosaic of land uses provides a great demonstration of the interactions between man and nature and equally between natural resources and economic development activities. Clearly, gathering and analyzing information about land uses can be used by politicians and administrators to implement policies to solve economic, environmental and demographic problems. Also, at a very senior level, governments always take into account the registered land use changes in legislating and implementing policies that determine the future use and exploitation of land. Furthermore, the ability to assess the impact of land use policy on the landscapes creates itself additional scientific interest. During the last few decades, several studies have elaborated on the effects of changes in land use in the natural and constructed environment due to development. However, there are only very few, if not nonexistent, studies focused on changes in land use and the economic impacts arising from the intensity of human activities and in particular tourism development. We therefore argue, through this study, that it is important to have a purely economo-centric based approach, based on a different analysis viewpoint of the concepts of land use, capital and natural resources, which play a crucial role in the decision making process at the micro and macroeconomic level. Indeed, given to the rationale articulated in this introductory section, the main objective of this thesis is to cover the gap observed in the international bibliography - to address in their totality the economic impacts that changes in land use have on income, employment, land values etc. and the microeconomic fundamentals, in the selected for this research areas - where distinct and mutual characteristics of development can be evidenced.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, καθίσταται σαφές ότι οι χρήσεις γης προσδιορίζονται μέσω ενός συμπλέγματος οικονομικών αναπτυξιακών παραγόντων. Όλοι αυτοί οι οικονομικοί παράγοντες, σε διαφορετική βέβαια κλίμακα ο καθένας από αυτούς, αλληλοσυνδέονται και στο σύνολο τους ασκούν πιέσεις στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, με αποτέλεσμα τα συχνά φαινόμενα συγκρούσεων μεταξύ των ενδιαφερομένων επί ζητημάτων χρήσεων γης, με την μεγαλύτερη βέβαια ανταγωνιστικότητα να παρατηρείται μεταξύ του πρωτογενή τομέα και του τουρισμού. Ένα αρχικό κριτήριο εκπόνησης της παρούσας διατριβής αποτελεί η εκτίμηση μας ότι η συλλογή και ανάλυση στοιχείων που αφορούν στις κατηγορίες χρήσης/κάλυψης γης παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για πληθώρα επιστημονικών, διαχειριστικών και διοικητικών εφαρμογών. Το μωσαϊκό των χρήσεων/κάλυψης γης δείχνει κατά τον καλύτερο τρόπο την αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος, μεταξύ φυσικών πόρων και οικονομικών δραστηριοτήτων. Είναι σαφές ότι η συγκέντρωση και ανάλυση πληροφοριών γύρω από ζητήματα χρήσεων/κάλυψης γης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους πολιτικούς και τους διαχειριστές για την εφαρμογή πολιτικής με σκοπό τη επίλυση οικονομικών, περιβαλλοντικών και δημογραφικών προβλημάτων. Επίσης, σε ανώτατο διοικητικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις πάντα λαμβάνουν υπόψη τα αποτελέσματα καταγραφών των χρήσεων/κάλυψης γης, για να δημιουργήσουν και να επιβάλουν νόμους σχετικά με τη μελλοντική χρήση και αξιοποίηση τους. Επιπλέον η δυνατότητα για εκτίμηση των επιπτώσεων των πολιτικών διαχείρισης (policy impact assessments) των χρήσεων/κάλυψης γης στα τοπία, δημιουργεί επιπρόσθετο επιστημονικό ενδιαφέρον. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αρκετές είναι οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί αναφορικά με το σκέλος των επιδράσεων των μεταβολών χρήσεων γης στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον εξαιτίας της ανάπτυξης. Ελάχιστες όμως, αν όχι ανύπαρκτες, είναι οι έρευνες που εστιάζονται στις μεταβολές χρήσεων γης και στις οικονομικές επιδράσεις που προκύπτουν λόγω της έντασης των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και ιδιαιτέρως της τουριστικής ανάπτυξης. Κατ’ αυτό τον τρόπο, μέσω της παρούσας μελέτης, εκτιμούμε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρξει μια καθαρά οικονομοκεντρική προσέγγιση, η οποία βασίζεται σε μια διαφορετική θεώρηση ανάλυσης των εννοιών της χρήσης γης, των αποθεμάτων κεφαλαίων και των πρώτων υλών, οι οποίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε μικρό και μακρό –οικονομικό επίπεδο. Πράγματι, πέραν των ανωτέρω, βασικός στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής, είναι κυρίως η κάλυψη του κενού που παρατηρείται στη διεθνή βιβλιογραφία, ως προς την ανάδειξη του συνόλου των οικονομικών επιδράσεων που αυτές οι μεταβολές χρήσεων γης έχουν στο εισόδημα, στην απασχόληση, στις αξίες γης κ.ά. καθώς και στα βασικά μικρο-οικονομικά μεγέθη στις επιλεγμένες, για τις ανάγκες της έρευνας, περιοχές οι οποίες παρουσιάζουν μεταξύ τους διαφορετικά ή και παράλληλα χαρακτηριστικά ανάπτυξης.