Ψυχοφυσιολογική και ψυχομετρική προσέγγιση εγκεφαλικής πλαγίωσης με την εφαρμογή της δοκιμασίας Hayling

Abstract

Υφιστάμενη γνώση. Η δεξιοχειρία-αριστεροχειρία συνδέεται με την οργανωσιακή δομή του εγκεφάλου, αλλά η σχέση της με γνωστικούς μηχανισμούς έχει μόνο μερικώς διερευνηθεί. Σε μια σειρά ερευνών έχει διαπιστωθεί η σύνδεση μεταξύ δεξιοχειρίας-αριστεροχειρίας και εγκεφαλικής πλαγίωσης όσον αφορά την οργάνωση του γλωσσολογικού συστήματος, με προεκτάσεις στις επιτελικές λειτουργίες του εκτελεστικού ελέγχου. Όμως, η φύση της σύνδεσης αυτής δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη. Ένα άλλο πεδίο της νευροψυχολογικής έρευνας, στο οποίο οι επιστημονικές παρατηρήσεις υποστηρίζουν τη σύνδεση του με τη διατομική διακύμανση που εμφανίζεται στα πρότυπα εγκεφαλικής οργάνωσης και λειτουργικότητας, αλλά και στη συνολικότερη λειτουργία του ατόμου, αποτελούν οι διαστάσεις προσωπικότητας, ιδιαίτερα όπως αυτές περιγράφονται από το μοντέλο του Eysenck. Σκοποί. Επειδή η δοκιμασία Stroop αξιολογεί παραμέτρους της εκτελεστικής λειτουργίας σε σχέση με λεκτικό υλικό, αποφασίσαμε να διερευνήσουμε της επίδραση της δεξιοχειρίας-αριστεροχειρίας στο διασπαστικό φαινόμενο Stroop. Επίσης, επειδή η δοκιμασία Hayling αποτελεί και αυτή λεκτική δοκιμασία εκτελεστικού ελέγχου αποφασίσαμε να διερευνήσουμε τα ηλεκτροεγκεφαλογραφικά πρότυπα που δημιουργούνται σε δεξιόχειρες και αριστερόχειρες στη συγκεκριμένη δοκιμασία κατά τη διάρκεια του προκλητού δυναμικού P50, το οποίο θεωρείται πως αντανακλά τη θαλαμοφλοιική δραστηριότητα. Επιπρόσθετα, διερευνάται και το ενδεχόμενο σύνδεσης μεταξύ των ηλεκτροεγκεφαλογραφικών προτύπων, όπως καταγράφονται από το προκλητό δυναμικό P50, κατά την εφαρμογή της δοκιμασίας Hayling και των διαστάσεων προσωπικότητας, όπως αξιολογούνται από το μοντέλο προσωπικότητας του Eysenck. Μέθοδος. Εφαρμόσαμε τη δοκιμασία Stroop σε 90 νέους ενήλικες με πανεπιστημιακή μόρφωση. Από αυτούς 47 (23 άρρενες) ήταν δεξιόχειρες και 43 (21 άρρενες) αριστερόχειρες. Η δεξιοχειρία-αριστεροχειρία των συμμετεχόντων εκτιμήθηκε με τη χρήση του ερωτηματολογίου δεξιοχειρίας-αριστεροχειρίας του Εδινβούργου (Edinburgh Handedness Inventory, EHI). Στη στατιστική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε εξαρτημένες μεταβλητές ήταν ο αριθμός των σωστών απαντήσεων στη συνθήκη ελέγχου της δοκιμασίας Stroop (SE), ο αριθμός των σωστών απαντήσεων στη πειραματική συνθήκη της δοκιμασίας Stroop (SΠ), και η σχετική ποσοστιαία μείωση μεταξύ των δύο ενοτήτων της δοκιμασίας (SM) [SM=(SE-SΠ)/SE X 100%]. Επίσης, σε 64 από τους αρχικά συμμετέχοντες στη μελέτη (31 δεξιόχειρες και 33 αριστερόχειρες, 17 άρρενες σε κάθε ομάδα) καταγράφηκαν τα προκλητά δυναμικά σε 26 ηλεκτρόδια κατά τη διάρκεια διεξαγωγής μιας τροποποιημένης μορφής της δοκιμασίας Hayling, ώστε να ικανοποιούνται τα κριτήρια που θέτει η ηλεκτροεγκεφαλογραφία. Οι διαστάσεις προσωπικότητας αξιολογήθηκαν με το ερωτηματολόγιο προσωπικότητας του Eysenck. ................