Μοριακή επιδημιολογία πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων

Abstract

The increasing antibiotic-resistant Streptococcus pneumoniae attracts particular scientific interest. The subject matter of the present study is to examine at length the epidemiology of this particular microbe to children, a population particularly sensitive to pneumococci infections.Our study recorded a 26% resistance to penicillin together with a gradual increase of the highly penicillin-resistant strains during the three years of its duration. By inference, we can admit that the resistance to penicillin presents slight differentiations in relation to respective studies that have been carried out throughout Greece. On the other hand, these differences stem from the composition of the population under review (children - adults) and from the method with which the resistance (B-K- MIC) was studied. The gradual increase of the highly penicillin-resistant strains is probably owed to the phenomenon of metamorphosis and transmission of conjunctive transposons that is reported to be taking place frequently in the microorganism in question. At the same time, the resistance to other antibiotics was studied and the strains presented the following rates of resistance: erythromycin 17%, tetracycline 11%, chloramphenicol 9%, trimethoprim-sulfamethoxazole 22% while resistance to vancomycin, rifampicin and third generation cephalosporins was not observed. The resistance to non-penicillin antibiotics presents differentiations from study to study and from country to country. The fact that resistance to third generation cephalosporins has still not developed, give to clinical doctors the ability to use them in the confrontation of diseases such as children meningitis.The serotyping of the strains identified twelve serotypes, with more frequent 14, 9V and 19F. The serotypes that are the focal point of our study constitute the most frequently presented in respective studies in Greece and abroad with slight differences concerning the frequency of their appearance each time.The pulsed-field gel electrophoresis (PFGE) indicated eight different strain- groups with similar electrophoretic type that presented a 58-93% identity. Most penicillin-resistant strains belong to serotype 23F and presented resemblances to the Spanish clone 23F. The same applied to the strain-group in which serotype 9V dominated and its strains presented resemblances to the Spanish/French clone 9V. On the contrary, the strain-group that in the majority belongs to serotype 6B did not present any resemblance to the Islandic clone 6B. With the PFGE method, the perception of clonal pneumococci strains distribution is confirmed throughout the world.The majority of erythromycin-resistant strains belonged to serotype 14 and presented resemblances to electrophoretic type (PFGE), with English penetration strains of the same serotype. The Polymerase Chain Reaction (PCR) method indicated sequences homologous to the ermAM gene in two out of eleven erythromycin resistant strains that belonged to serotype 19F and 6 and presented CR (Constitutive Resistance) resistance (high erythromycin-resistant and resistance to clindamycin).

Η αυξανόμενη αντοχή του Streptococcus pneumoniae στα αντιβιοτικά συγκεντρώνει το επιστημονικό ενδιαφέρον των ερευνητών. Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκε διεξοδικά η επιδημιολογία του εν λόγω μικροοργανισμού σε παιδιά, πληθυσμό ιδιαίτερα ευαίσθητο στις πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις.Κατά τη διάρκεια της μελέτης μας, αναδείχθηκε αντοχή στην πενικιλλίνη σε ποσοστό 26% με σταδιακή αύξηση των υψηλώς ανθεκτικών στελεχών. Η αντοχή στην πενικιλλίνη παρουσιάζει μικρές διαφοροποιήσεις, σε σχέση με αντίστοιχες μελέτες που διεξήχθησαν ανά την Ελλάδα, διαφορές που οφείλονται τόσο στην σύνθεση του υπό εξέταση πληθυσμού (παιδιά - ενήλικες) όσο και στη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της αντοχής (B-K-MIC). Η σταδιακή αύξηση των υψηλώς ανθεκτικών στελεχών μπορεί να οφείλεται είτε στο φαινόμενο της μεταμόρφωσης είτε στη μεταφορά συζευκτικών τρανσποζονίων. Η αντοχή του Streptococcus pneumoniae σε άλλα εκτός της πενικιλλίνης αντιβιοτικά παρουσίασε τα εξής ποσοστά: ερυθρομυκίνη 17%, τετρακυκλίνη 11%, χλωραμφαινικόλη 9%, τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη 22% ενώ δεν παρατηρήθηκε αντοχή στην βανκομυκίνη, ριφαμπικίνη και στις κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς. Τα ποσοστά αντοχής στα ανωτέρω αντιβιοτικά ποικίλλουν από μελέτη σε μελέτη και από χώρα σε χώρα. Το γεγονός ότι δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα αντοχή στις κεφαλοσπορίνες τρίτης γενεάς δίνει τη δυνατότητα στους κλινικούς ιατρούς να τις χρησιμοποιήσουν στην αντιμετώπιση ασθενειών όπως η μηνιγγίτιδα στα παιδιά.Από την ομοτυπία των στελεχών αναδείχθηκαν δώδεκα (12) ομότυποι με πιο συχνούς τους 14, 9V και 19F. Οι κυρίαρχοι στη μελέτη μας ομότυποι αποτελούν τους πιο συχνά εμφανιζόμενους σε αντίστοιχες μελέτες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με μικρές διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης κάθε φορά.Με τη μέθοδο της ηλεκτροφόρησης σε παλλόμενο ηλεκτρικό πεδίο (PFGE) αναδείχθηκαν οκτώ διαφορετικές ομάδες στελεχών, με παρόμοιο ηλεκτροφορητικό τύπο που παρουσίαζαν ομοιότητα 58-93%. Τα περισσότερα ανθεκτικά στην πενικιλλίνη στελέχη ανήκαν στον ορότυπο 23F και παρουσίαζαν ομοιότητες με τον Ισπανικό κλώνο 23F. Το ίδιο συνέβη με την ομάδα των στελεχών που κυριαρχούσε ο ορότυπος 9V, τα στελέχη της οποίας παρουσίαζαν ομοιότητες με τον Ισπανικό/Γαλλικό κλώνο 9V. Αντίθετα τα στελέχη της ομάδας που στην πλειοψηφία τους ανήκαν στον ορότυπο 6Β δεν παρουσίαζαν ομοιότητες με τον Ισλανδικό κλώνο 6Β. Με τα εξαγόμενα από τη χρήση της μεθόδου PFGE αποτελέσματα, επιβεβαιώνεται η αντίληψη της κλωνικής διασποράς στελεχών πνευμονιοκόκκου ανά τον κόσμο.Η πλειοψηφία των ερυθρομυκίνη ανθεκτικών στελεχών ανήκαν στον ορότυπο 14 και παρουσίαζαν ομοιότητες, στον ηλεκτροφορητικό τύπο (PFGE), με Αγγλικά διεισδυτικά στελέχη του ίδιου οροτύπου. Η μέθοδος της αλυσωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) ανέδειξε αλληλουχίες ομόλογες με το γονίδιο ermAM σε δύο από τα ένδεκα (11) ερυθρομυκίνη ανθεκτικά στελέχη, που ανήκαν στους ομότυπους 19F και 6, και εμφάνιζαν αντοχή τύπου CR (υψηλή αντοχή στην ερυθρομυκίνη και αντοχή στην κλινδαμυκίνη).