Τα επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό του αίματος και η μυϊκή ισχύς σε περιπατητικούς ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες, καθώς και σε ασθενείς με κατάγματα ισχίου, στην Κρήτη

Abstract

The importance of vitamin D in calcium and phosphate homeostasis and in bone metabolism and also the harmful effects of its deficiency in skeletal health in infancy (rickets) as well as in adult life (osteomalacia – osteoporosis) is well known. Less known is the role of vitamin D in the function of the muscles and the effect of its deficiency on muscle strength and falling which often results in hip fracture. Epidemiologic studies have shown that vitamin D deficiency is common among the elderly especially in home bound or institutionalized subjects and also in patients with hip fractures. It has been referred that great and chronic vitamin D deficiency cause muscle weakness due to a direct effect through vitamin D receptors on the maturation and functioning of the muscle cells resulting in increased incidence of falls and hip fractures. Studies in European countries have also shown that cervical hip fractures occur more often than trochanteric ones in countries of northern Europe whereas the opposite is true in southern Europe and Mediterranean countries where were also found the lowest in Europe 25 (OH) D serum levels among the elderly. Aims of this study were to investigate 1) the 25 (OH) D serum levels in ambulatory community dwelling elderly Cretan men and women 2) the possible correlation between serum 25 (OH) D levels and quadriceps muscle strength in the same population and 3) the possible correlation of 25 (OH) D serum levels with the type of hip fracture between elderly patients with cervical and trochanteric hip fractures In the first part of this study, were measured the serum values of 25 (OH) D in 101 ambulatory community dwelling subjects, 70 women and 31 men, 65 years of age or over recruited from centers of open care for the aged of the Municipality of Heraklion-Crete following strict inclusion criteria. Body mass index (BMI), kg/m2, grade of mobility, type of daily diet used, number of falls during the preceding year, type of clothing used and time of exposure to sunlight were recorded. The serum values of 25 (OH) D were measured using the OCTEIA 25 (OH) D kit. Ref. values 44-144 nmol/l and of parathormone (PTH) using the immunoradiometric assay ELSA-PTH CIS Bio-international. Ref. values 15-65 pg/ml. Serum creatinine, calcium and phosphate serum levels were measured using standard methods, from fasting blood samples. 1) The mean serum 25 (OH) D level was found to be 51,46 ± 27,32 nmol/l in women and 71,7 ± 28,65 in men. 2) A percentage of 35,4 of the men and 53,6% of the women had 25 (OH) D serum levels < 50 nmol/l, whereas 10% of the men and 30% of the women had 25 (OH) D levels ? 30 nmol/l. 3) The mean parathormone serum level was 59,77 ± 28,92 pg/ml in women and 63,91 ± 24,82 in men. 4) No significant statistically difference of the levels of PTH was found between the women with mean 25 (OH) D serum value of <30 nmol/l and those with mean 25 (OH) D value > 30 nmol/l. The high proportion of the study participants with vitamin D deficiency should be attributed to: 1) the limited exposure of the study subjects to sunlight due to local clothing habits 2) the limited time spent in outdoors physical activity and 3) to the fact that they did not consume foods fortified with vitamin D. ...............

Είναι γνωστός ο ρόλος της βιταμίνης D στην ομοιόσταση του ασβεστίου και του φωσφόρου, καθώς και οι συνέπειες της ανεπάρκειάς της στον οργανισμό του ανθρώπου και ιδιαίτερα στον σκελετό των παιδιών (ραχίτις), αλλά και των ενηλίκων (οστεομαλακία- οστεοπόρωση). Λιγότερο γνωστή είναι η σημασία της βιταμίνης D στην λειτουργία του μυϊκού συστήματος και η σχέση της ανεπάρκειάς της με την ελάττωση της μυϊκής ισχύος και τις πτώσεις, οι οποίες συχνά προκαλούν κατάγματα ισχίου στους ηλικιωμένους. Επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι συχνή στους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα σε αυτούς που μένουν μόνιμα μέσα στο σπίτι ή σε ιδρύματα, καθώς και στους ασθενείς με κάταγμα ισχίου. Έχει διαπιστωθεί ότι η έντονη και χρόνια ανεπάρκεια της βιταμίνης D οδηγεί σε ελάττωση της μυϊκής ισχύος, λόγω επηρεασμού της ωρίμανσης και λειτουργίας των μυϊκών κυττάρων με αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας των πτώσεων και των καταγμάτων - ιδιαίτερα του ισχίου – που προκαλούνται από αυτές. Έρευνες σε ευρωπαϊκές χώρες έχουν δείξει επίσης ότι τα αυχενικά κατάγματα του ισχίου είναι συχνότερα από τα διατροχαντήρια στις χώρες της βόρειας Ευρώπης, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στις χώρες της νότιας Ευρώπης και της Μεσογείου, όπου έχουν επίσης βρεθεί τα χαμηλότερα επίπεδα 25 (ΟΗ) D στον ορό μεταξύ των ηλικιωμένων κατοίκων των χωρών της Ευρώπης. Σκοποί αυτής της εργασίας ήταν η διερεύνηση των επιπέδων της 25 (ΟΗ) D στον ορό ηλικιωμένων περιπατητικών κατοίκων της Κρήτης, της σχέσης των επιπέδων αυτών με την ισχύ του τετρακέφαλου μυός καθώς και της πιθανής τους σχέσης με τον τύπο του κατάγματος ισχίου ( αυχενικό vs διατροχαντήριο κάταγμα ισχίου ) Στο πρώτο τμήμα της έρευνας, μετρήθηκαν τα επίπεδα της 25 (ΟΗ) D στον ορό σε 101 περιπατητικά άτομα, 70 γυναίκες και 31 άντρες, ηλικίας 65 ετών και άνω, οι οποίοι επιλέχθηκαν από τα ΚΑΠΗ Ηρακλείου Κρήτης, με αυστηρά κριτήρια συμμετοχής. Μετρήθηκαν ο δείκτης σωματικής μάζας (ΒΜΙ, kg/m2), ο βαθμός κινητικότητας, ο τύπος της καθημερινής δίαιτας, ο αριθμός των πτώσεων το προηγούμενο έτος, ο τύπος των ενδυμάτων και ο χρόνος έκθεσης στο ηλιακό φως. Μετρήθηκαν επίσης οι τιμές της 25 (ΟΗ) D στον ορό με τη χρήση της μεθόδου OCTEIA 25 (OH) D με τιμές αναφοράς 48-144 nmol/l και της παραθορμόνης (PTH) με τη χρήση της ανοσοραδιομετρικής μεθόδου ELSA PTH, με τιμές αναφοράς 15-65 pg/ml. 1. Η μέση τιμή της 25 (ΟΗ) D στον ορό ήταν 51,46 ± 27,32 nmol/l στις γυναίκες και 71,7 ± 28,65 στους άνδρες. 2. Το 35,4% των ανδρών και το 51,4% των γυναικών είχαν 25 (ΟΗ) D στον ορό < 50 nmol/l, ενώ το 10% των ανδρών και το 30% των γυναικών είχαν 25 (ΟΗ) D στον ορό ? 30 nmol/l. 3. Η μέση τιμή της PTH στον ορό ήταν 59,77 ± 28,92 pg/ml στις γυναίκες και 63,91± 24,82 στους άνδρες. 4. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά των επιπέδων της PTH μεταξύ των γυναικών με μέση τιμή 25 (ΟΗ) D στον ορό <30 nmol/l και εκείνων με μέση τιμή της 25 (ΟΗ) D στον ορό > 30 nmol/l. Το υψηλό ποσοστό των συμμετεχόντων στην έρευνα, ιδιαίτερα των γυναικών, με ανεπάρκεια βιταμίνης D θα πρέπει να αποδοθεί 1) στην περιορισμένη έκθεση στο ηλιακό φως, λόγω της χρήσης ενδυμάτων που κάλυπταν όλο το σώμα εκτός του προσώπου, από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάιο 2) στη διάθεση περιορισμένου χρόνου για την εκτός οικίας φυσική δραστηριότητα και 3) στη μη χρήση τροφίμων εμπλουτισμένων με βιταμίνη D. .........................