Τραύμα κεφαλής και τραχήλου στην αρχαία Ελλάδα

Abstract

In the present study a search was conducted regarding the medical treatment of head and neck injury in Ancient Greece , aiming towards the recording , classification and validation of the findings based on the current knowledge of the subject . The first signs of medical intervention in the Hellenic region dates back to the Bronze Age ( 3000-1000 B.C ) , although the distinction of the identity of doctor from the magician-health provider seems to exist from the age of the Trojan war , with the cornerstones of modern western medicine being established during the classic period of ancient Greece . The study begins with an extended reference of the etymology of medical terms dealing with trauma , the head and the neck , following by their classification according to time periods and their provoking causes and is being completed with a detailed report of their surgical and supportive treatment . The reports in head and neck injury include cases from Mythology , the prehistoric age and the classic period . Classification of head and neck trauma identifies the following causes : the war injury , the athletic trauma , and trauma of everyday practice . Some interesting cases are referred in detail and the direct and distant consequences of these injuries are being recorded . Special attention is drawn in dysmorphies as a result of facial injuries . The search regarding the time-related therapeutic treatment of head and neck injuries conducted with respect to osseous-archaeological findings and the written monuments of the reference periods . Based on these informations an exhausted report and presentation of cranial trephination and facial skeleton injuries was done . Apart from an attempt to annotate the findings , a representation of the medical therapeutic interventions was done including 30 illustrations . The chapter of treatment is completed with a report of 42 used substances and herbs for which a more extended description will be found in the appendix of this study .

Στην παρούσα μελέτη αναζητήθηκε η ιατρική αντιμετώπιση του τραύματος κεφαλής και τραχήλου στην αρχαία Ελλάδα, με στόχο την καταγραφή, την ταξινόμηση και την αξιολόγηση των ευρημάτων με βάση τη σύγχρονη γνώση επί του θέματος. Οι ενδείξεις ιατρικής παρουσίας στον Ελλαδικό χώρο, ανάγονται στην εποχή του χαλκού (3000-1000 π.Χ.), ο διαχωρισμός του ιατρού από τον μάγο - θεραπευτή φαίνεται να υφίσταται ήδη την εποχή του Τρωικού πολέμου, με τις βάσεις της σύγχρονης ιατρικής του δυτικού κόσμου να τίθενται από τον Ιπποκράτη κατά την κλασσική περίοδο της αρχαίας Ελλάδας. Η μελέτη αρχίζει με εκτενή αναφορά στην ετυμολογία των ιατρικών όρων που αφορούν το τραύμα, την κεφαλή και τον τράχηλο, ακολουθεί η ταξινόμηση τους ανά χρονολογικές περιόδους και τις προκλητικές αιτίες των τραυμάτων αυτών και ολοκληρώνεται με την λεπτομερή αναφορά στην χειρουργική και υποστηρικτική αντιμετώπιση τους. Οι αναφορές στο τραύμα κεφαλής και τραχήλου περιλαμβάνουν περιπτώσεις από την Μυθολογία, τους προϊστορικούς χρόνους και την κλασσική περίοδο. Η ταξινόμηση του τραύματος κεφαλής και τραχήλου αναγνωρίζει ως αιτίες: το πολεμικό τραύμα, το αθλητικό τραύμα και το τραύμα της καθημερινότητας. Αναφέρονται με λεπτομέρειες ορισμένες ενδιαφέρουσες περιπτώσεις και καταγράφονται οι άμεσες και απώτερες συνέπειες των τραυμάτων αυτών. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις δυσμορφίες που προκαλούν τα τραύματα του προσώπου. Η έρευνα όσον αφορά την ισχύουσα ανά περίοδο θεραπευτική αντιμετώπιση των τραυμάτων κεφαλής και τραχήλου έγινε με βάση τις μελέτες οστεοαρχαιολογικών ευρημάτων και των γραπτών μνημείων των εποχών αναφοράς. Με βάση αυτές τις πληροφορίες έγινε εκτενής αναφορά και παρουσίαση της κρανιοανάτρησης και της αντιμετώπισης των κακώσεων του σπλαχνικού κρανίου. Επιχειρήθηκε δε όχι μόνο ο σχολιασμός των δεδομένων αλλά έγινε και αναπαράσταση των ιατρικών θεραπευτικών παρεμβάσεων η οποία περιλαμβάνει 30 απεικονίσεις. Το κεφάλαιο της αντιμετώπισης ολοκληρώνεται με την αναφορά σε 42 χρησιμοποιούμενες ουσίες και βότανα για τα οποία γίνεται εκτενέστερη αναφορά στο παράρτημα της μελέτης.