Η στάθμιση του ερωτηματολογίου Verona Service Satisfaction Scale-54 (VSSS-54) στην Ελλάδα

Abstract

The assessment of clients’ satisfaction adds an important ‘consumer’ perspective to evaluations of mental health services. Client satisfaction evaluations can be viewed as an opportunity to ‘consult’ with patients about their experiences with the services (WHO, 2000). As part of the effort to enhance treatment outcomes, user satisfaction with services has become one of the most frequently used criteria for evaluating programs or treatment outcomes (Siponen et al 2003). In service evaluation, satisfaction may be viewed both as a measure of outcome and quality and as a factor in the process of care (Ruggeri, 2000). Patients’ satisfaction with mental health treatment has been studied empirically for several decades. Satisfaction has achieved greater prominence for mental health professionals with growing view of patients as consumers. This viewpoint is particularly pertinent in the case of patients who remained in treatment for long periods of time as they are the highest users of services. Additionally, satisfaction warrants consideration as an important indicator of the quality of the health care, as satisfied patients tend to adhere more conscientiously to therapeutic and rehabilitative regimens (Fontana et al 2003). Satisfaction ratings capture personal evaluation of medical care, providers and services. These ratings can be distinguished from consumers’ reports about their providers and care. Ratings are intentionally more subjective and reflect – both experiences and personal evaluations that cannot be known to an outside observer - while reports are intentionally more factual and more easily confirmed. In the mental health field few validated instruments for the measurement of satisfaction are currently available. The most commonly used scale for the measurement of satisfaction with community based psychiatric services in Europe, is the Verona Service Satisfaction Scale (VSSS-54), a validated, multi-dimensional scale, comprising seven dimensions (Ruggeri, 1995, 2000, 2006). The Italian version of VSSS-54 was adapted and validated in five European countries (Denmark, Holland, Spain, England, Italy) in the VSSS- EU version for the Epsilon Study of Schizophrenia (Ruggeri, 2000). Despite the international scientific interest in users’ satisfaction with mental health services, there are no validated instruments for measuring satisfaction in Greece. Therefore, there is a need to establish an appropriate instrument assessing satisfaction of the community –based mental health services. The aim of this study is to develop a valid and reliable version of the VSSS-54 in Greece. ...........................

Τις τελευταίες δεκαετίες, διεθνώς, η ικανοποίηση των χρηστών από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, αποτέλεσε κεντρική μέτρηση στην έρευνα για την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Οι περισσότερες σύγχρονες μετρήσεις έκβασης (outcome measures), περιλαμβάνουν την μέτρηση δεικτών, που εκτός από την εκτίμηση παραγόντων όπως η ψυχοπαθολογία, η λειτουργικότητα κτλ, εκτιμούν και άλλους τομείς της φροντίδας όπως η ικανοποίηση, οι ανάγκες, η ποιότητα ζωής και το κόστος (Ruggeri, 2001). Το κοινό σημείο της μέτρησης αυτών των εννοιών, είναι ότι οι ίδιοι οι χρήστες δίνουν πληροφορίες για τη φροντίδα που έχουν λάβει. Αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κέρδος, καθώς η πληροφόρηση που εξασφαλίζεται από τέτοιου είδους μετρήσεις είναι μεγάλης πρακτικής αξίας για τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Επίσης, μ’ αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η ενεργητική συμμετοχή των ίδιων των χρηστών και η κατάργηση του παθητικού τους ρόλου, που τους καθιστά αποδέκτες θεραπειών και παρεμβάσεων των επαγγελματιών και των διοικητών των μονάδων υγείας. Οι χρήστες των υπηρεσιών είναι δικαιωματικοί κριτές της ποιότητας των υπηρεσιών και ίσως οι μόνοι κατάλληλοι να δώσουν πληροφορίες γι’ αυτό. Η μέτρηση αυτών των δεικτών απαιτεί την ύπαρξη εργαλείων έγκυρων και αξιόπιστων, καθώς και τον μεθοδολογικό σχεδιασμό των ερευνών. Μια έννοια είναι πολύ δύσκολο να «ποσοτικοποιηθεί» και για τους συμμετέχοντες είναι επίσης δύσκολο να εκφράσουν σε μια κλίμακα διαθέσιμων απαντήσεων αυτό που πραγματικά σκέφτονται. Οι εγγενείς αδυναμίες και οι μεθοδολογικοί περιορισμοί των εργαλείων μέτρησης δεν μπορούν σε απόλυτο βαθμό να παρακαμφτούν, όμως η ύπαρξη και η τήρηση μεθοδολογικών κριτηρίων παρέχει μια πολύ μεγάλη διασφάλιση. Μέχρι πρόσφατα, διεθνώς, η έρευνα στον τομέα της ικανοποίησης είχε σοβαρές ελ- λείψεις. Για την εκτίμησή της, συνήθως χρησιμοποιούνταν μη σταθμισμένα εργαλεία, διαφο- ρετικά από κάθε ερευνητή, χωρίς να είναι εφικτή η μεταξύ τους σύγκριση, ενώ πολλά από αυτά δεν είχαν στοιχεία αξιοπιστίας και εγκυρότητας και εξυπηρετούσαν τους ιδιαίτερους σκοπούς κάθε έρευνας. Επίσης, η επικέντρωσή τους σε επιμέρους τομείς, αφαιρούσε τη δυ- νατότητα ανάλυσης της συνολικής ικανοποίησης από το εκάστοτε σύστημα ψυχικής υγείας, αλλά και της αναζήτησης των αιτίων της ελλιπούς ικανοποίησης (Sheppard 1993, Ruggeri M., 1993). ....................................