Διατροφικές συνήθειες των παιδιών των μεταναστών από την Αλβανία που ζουν στην Ήπειρο

Abstract

In Greece the reception and settlement of immigrants is a recent phenomenon. The majority of them are Albanians in origin and Ioannina prefecture is a preferable area because it is located next to Albania. Their children constist a new and growing segment of the child population in our country. There is a limited knowledge about the eating habits, the growth, the health status and the living conditions of the children of Albanian immigrants. The AIM of the study was the investigation of dietary habits and the estimation of growth of the Albanian schoolchildren who lived with their families at the Ioannina prefecture and the comparison with a sample of Greek schoolchildren living in the same area. Additional parameters that were examined were: dental health and care, parental knowledge on nutrition, leisure activities and living conditions of the study population. Children of immigrants were also evaluated the influence of time they stayed in Greece might have in the study parameters. POPULATION and METHODS. The study population consisted of a) the Albanian immigrants? children who attended primary schools at Ioannina prefecture during 1996-97: group A, 283 children (149 males and 134 females) and b) a representative sample of Greek children (systematic sampling method) from the same primary schools: group E, 629 children (332 males and 297 females). The investigator visited primary schools (23 of which were located at Ioannina city and 13 were from outside villages) and a) she examined the children of the study: she measured body weight and height and evaluated the prevelance of dental caries and b) she handed out questionnaire for examine their dietary habits and additional parameters. The questionnaire was filled anonymously by the parents, returned to school and collected by the investigator. The Food Frequency Questionnaire method was used to study the dietary habits. The questionnaire consisted of 171 questions divided into 6 units: a) dietary habits, b) parental knowledge on nutrition, c) child health, d) leisure time-physical activity, e) living conditions and f) family. The evaluation of the duration of living in Greece in the study parametrs, was made by comparing Albanian children stayed ?2 years (group A1, n=57 children) with those who stayed >2 years (group A2, n=198 children) in Greece. RESULTS. The response rate to the questionnaire was 93.6% for the children of Albanian immigrants and 97.3% for the sample of Greek children. The mean age (SD) was 9.5 (1.8) years for group A and 9.3 (1.7) for group E. I. Comparison between children of Albanian immigrants (group A) and controls Greek children (group E). Growth parameters. Multiple regression analysis showed that group A children had lower mean body weight (p<0.001), height (p<0.001) and body mass index (BMI) (p=0.003) according to their age and sex compared to group E children. Body weight <10th percentile had 17% (males 16.8%, females 17.2%) of group A children vs 11.3% (males 12.3%, females 10.1%) of group E (p=0.018), and height <10th percentile had 19.1% (males 20.8%, females 17.2%) vs 9.2% (males 10.2%, females 8.1%) respectively, (p<0.0001). Overweight children were 21.6% (males 19.6%, females 23.9%) in group E vs 10.2% (males 8%, females 12.7%) in A (p<0.0001), but obesity rate was similar in the two groups (5.1% and 2.5% respectively). Food habits. The 77.8% of group A children and 76.7% of group E had breakfast everyday that usually included milk (92%). Group A children preferred more often eggs (23.6% vs 12.4%, p<0.0001) and butter (16% vs 11%, p<0.05) and group E cereals (17.9% vs 8.4%, p<0.001) for breakfast. The 82.1% of group A children and the 85.6% of group E had everyday a light meal at school; 2 out of 3 children bought their meal from the school canteen. Immigrant#s? children preferred more often snacks and soft- drinks during school time compared to Greek children (23.2% vs 14.7% and 18.6% vs 11.8% respectively, p<0.01). The same group (group A) had less healthy food habits, like more frequent mean weekly consumption (times/week) of sausages (2 vs 1.5, p<0.001), soft drinks (3.1 vs 2.4, p<0.001) and snacks (2.5 vs 2.1, p<0.02), but they also ate more frequently vegetables (4.4 vs 3.9 times/week, p<0.02) and fruits (6.1 vs 5.5 times/week p<0.0001) compared to Greek children who drank more milk (1.9 vs 1.5 cups/day, p<0.0001). Immigrants? children also ate more bread (3.7 vs 2.7 slides/day, p<0.0001) and eggs (3.4 vs 2.7 eggs/week, p<0.0001) than Greek children. The consumption of frozen meat was higher in group A children (p<0.0001).

Στην Ελλάδα η υποδοχή και εγκατάσταση μεταναστών αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο. Οι μετανάστες από την Αλβανία είναι η πλειοψηφούσα εθνικότητα μεταναστών και ο νομός Ιωαννίνων αποτέλεσε πόλο έλξης λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης. Τα παιδιά τους συνιστούν ένα καινούριο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμητικά παιδικό πληθυσμό της χώρας μας, για τον οποίο οι γνώσεις μας σχετικά με τη διατροφή, την ανάπτυξη, το επίπεδο υγείας, τον τρόπο ζωής και τις συνθήκες διαβίωσής του είναι ελλιπείς. ΣΚΟΠΟΣ της έρευνας ήταν η διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και η εκτίμηση της ανάπτυξης των παιδιών σχολικής ηλικίας των μεταναστών από την Αλβανία που ζούσαν με την οικογένειά τους στο νομό Ιωαννίνων και η σύγκρισή τους με αντιπροσωπευτικό δείγμα Ελληνοπαίδων. Επιμέρους παράμετροι που εξετάστηκαν ήταν: η οδοντική υγεία και φροντίδα, οι απόψεις των γονέων για τη διατροφή, ο ελεύθερος χρόνος-σωματική άσκηση και οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών. Στα παιδιά των μεταναστών εκτιμήθηκε επίσης η επίδραση του χρόνου παραμονής τους στην Ελλάδα για τον εντοπισμό πιθανών μεταβολών στις εξεταζόμενες παραμέτρους. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ και ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ. Στη μελέτη περιλήφθησαν: α) τα παιδιά των μεταναστών από την Αλβανία που φοιτούσαν στα δημοτικά σχολεία (ΔΣ) του νομού Ιωαννίνων το σχολικό έτος 1996-97: ομάδα Α, 283 παιδιά (149 αγόρια και 134 κορίτσια) και β) αντιπροσωπευτικό δείγμα Ελληνοπαίδων (μέθοδος συστηματικής δειγματοληψίας) που φοιτούσαν στα ίδια ΔΣ με τα παιδιά από την Αλβανία: ομάδα Ε, 629 παιδιά (332 αγόρια και 297 κορίτσια). Η έρευνα διεξήχθη με επισκέψεις του ερευνητή στα ΔΣ (23 ΔΣ των Ιωαννίνων και 13 των χωριών του νομού) όπου: α) εξέτασε τα παιδιά της μελέτης: μέτρησε το σωματικό βάρος και ύψος και εκτίμησε τον επιπολασμό της τερηδόνας και β) έδωσε ερωτηματολόγια για τη διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και των επιμέρους παραμέτρων. Τα ερωτηματολόγια ήταν ανώνυμα, συμπληρώθηκαν από τους γονείς στο σπίτι, επιστράφηκαν στα σχολεία και συλλέχθηκαν από τον ερευνητή. Η καταγραφή των διατροφικών συνηθειών έγινε με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου συχνότητας πρόσληψης τροφών. Το θεματολόγιο του ερωτηματολογίου αποτελούνταν από 171 ερωτήσεις χωρισμένες σε 6 ενότητες: α) οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού, β) οι απόψεις των γονέων για τη διατροφή γ) η υγεία του παιδιού, δ) ο ελεύθερος χρόνος- σωματική άσκηση, ε) οι συνθήκες διαβίωσης και στ) η οικογένεια. Η εκτίμηση του χρόνου παραμονής στην Ελλάδα στις εξεταζόμενες παραμέτρους, έγινε συγκρίνοντας τα παιδιά των μεταναστών που διέμεναν ?2 έτη (ομάδα Α1, n=57 παιδιά) με εκείνα που διέμεναν >2 έτη (ομάδα Α2, n=198 παιδιά) στη χώρα μας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. Η ανταπόκριση στο ερωτηματολόγιο ήταν 93.6% στα παιδιά των μεταναστών και 97.3% στο δείγμα των Ελληνόπουλων. Η μέση ηλικία (SD) ήταν 9.5 (1.8) έτη στην ομάδα Α και 9.3 (1.7) στην Ε. I. Σύγκριση μεταξύ των παιδιών των μεταναστών από την Αλβανία (ομάδα Α) και του δείγματος των Ελληνοπαίδων (ομάδα Ε). Τα σωματομετρικά στοιχεία. Στην πολυμεταβλητή ανάλυση βρέθηκε ότι τα παιδιά της ομάδος Α είχαν μικρότερο μέσο βάρος (p<0.001), μέσο ύψος (p<0.001) και μέση τιμή δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) (p=0.003) ανά ηλικία και φύλο συγκριτικά με εκείνα της ομάδος Ε. Βάρος σώματος <10η ΕΘ για την ηλικία και το φύλο στην ομάδα Α είχε το 17% (αγόρια 16.8%, κορίτσια 17.2%) vs 11.3% (αγόρια 12.3%, κορίτσια 10.1%) στην ομάδα Ε (p=0.018), και ύψος <10η ΕΘ το 19.1% (αγόρια 20.8%, κορίτσια 17.2%) vs 9.2% (αγόρια 10.2%, κορίτσια 8.1%) αντίστοιχα, (p<0.0001). Στην ομάδα Ε υπέρβαρα ήταν το 21.6% (αγόρια 19.6%, κορίτσια 23.9%) vs 10.2% (αγόρια 8%, κορίτσια 12.7%) στην Α (p<0.0001), ενώ δε βρέθηκαν διαφορές στα ποσοστά παχύσαρκων παιδιών μεταξύ των δύο ομάδων (5.1% και 2.5% αντίστοιχα). Οι διατροφικές συνήθειες. Καθημερινά πρωινό έτρωγε το 77.8% των παιδιών της ομάδος Α και το 76.7% της Ε, το οποίο συνήθως περιελάμβανε γάλα (92%). Η ομάδα Α προτιμούσε συχνότερα στο πρωινό αυγά (23.6% vs 12.4%, p<0.0001) και βούτυρο ( 16% vs 11%, p<0.05), ενώ η Ε δημητριακά (17.9% vs 8.4%, p<0.001). Κολατσιό στο σχολείο έπαιρνε καθημερινά το 82.1% στην ομάδα Α και το 85.6% στην Ε, το οποίο τα 2/3 των παιδιών αγόραζαν από το κυλικείο του σχολείου. Tα παιδιά των μεταναστών, συγκριτικά με τα γηγενή, προτιμούσαν συχνότερα γαριδάκια-τσιπς και αναψυκτικά στο σχολείο (23.2% vs 14.7% και 18.6% vs 11.8% αντίστοιχα, p<0.01). Η ίδια ομάδα (ομάδα Α), παρουσίαζε ορισμένες λιγότερο υγιεινές διατροφικές συνήθειες όπως συχνότερη μέση εβδομαδιαία κατανάλωση (φορές/εβδομάδα) αλλαντικών (2 vs 1.5, p<0.001), αναψυκτικών (3.1 vs 2.4, p<0.001) και διαφόρων σνακς (2.5 vs 2.1, p<0.02), ανέφερε όμως και συχνότερη μέση εβδομαδιαία κατανάλωση λαχανικών (4.4 vs 3.9, p<0.02) και φρούτων (6.1 vs 5.5, p<0.0001), συγκριτικά με τα Ελληνόπουλα τα οποία έπιναν περισσότερο γάλα (1.9 vs 1.5 ποτήρια/ημέρα, p<0.0001)...