Ο αγιογράφος Κωνσταντίνος Φανέλης και το έργο του

Abstract

The present study is the first exhaustive monograph about the founder of the “Nazarene” school of painting in Greece, Constantinos Fanellis (1791-1874?). The scientific community is presented with the most complete catalog of his 508 works that through arduous scientific field research have so far been brought to light, among which a lot totally unknown. The bulk of these are icons made for iconostasis. His creations include religious (wall paintings, ceiling paintings, drawings, engravings) as well as secular works. He started his iconographic work from Aegio, in Peloponnese later his activity expanded to the greater area of the province of Aegialia, mountainous Arcadia as well as to the cities Athens, Kyparissia, Galaxidi and Amfissa. The study throws light into the renewed artistic religious work of the 19th century in Greece. The Nazarene movement is explained through the combination with major historical, theological, artistic and ideological events of the era. All of his paintings in each monument pre described and analysed iconographically and finally, as well as his artistic manner and the distinct characteristics of his art.

Είναι η πρώτη εξαντλητική μονογραφία για τον πρώτο Έλληνα «Ναζαρηνό» ζωγράφο τον Κωνσταντίνο Φανέλλη (1791-1874;). Η έρευνα έφερε στο φως 508 έργα του. Τον μεγαλύτερο όγκο της δουλειάς του καλύπτουν οι εικόνες του τέμπλου στις δημιουργίες του. Ακόμη περιλαμβάνονται τοιχογραφίες, ουράνιες, σχέδια, χαρακτικά και κοσμικά έργα. Οι εικονογραφικές του δραστηριότητες ξεκινούν με κέντρο το Αίγιο. Αργότερα ξαπλώθηκαν περιφερειακά στην ευρύτερη περιοχή της Αιγιαλείας, στην Αθήνα, στην ορεινή Αρκαδία καθώς και στις πόλεις Κυπαρισσία, Γαλαξίδι, Άμφισσα. Η εργασία φωτίζει την καλλιτεχνική δραστηριότητα της νεοελληνικής εκκλησιαστικής ζωγραφικής του ΙΘ’ αιώνα. Στην Ελλάδα συνδέει και ερμηνεύει το Ναζαρηνό κίνημα μέσα από ιστορικά, θεολογικά, καλλιτεχνικά και ιδεολογικά γεγονότα της εποχής και προβάλλει την άποψη ότι ο Κ. Φανέλλης δεν είναι άμοιρος από τις ιστορικές συνθήκες της χώρας στην οποία δημιουργεί. Συμπληρώνει τα κενά και τις ανακρίβειες σχετικά με τη βιογραφία του και ανακαλύπτει έργα του που δεν αναφέρονται μέχρι σήμερα στην βιβλιογραφία. Γίνεται αναφορά για την τεχνοτροπία του και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του. Δημιουργήθηκε μια ολοκληρωμένη εργοχρονογραφία του καλλιτέχνη συγκροτώντας ένα πλήρη κατάλογο των έργων του. Για πρώτη φορά τέλος καταγράφει, περιγράφει και αναλύει κατά μνημεία το εικονογραφικό έργο του Κωνσταντίνου Φανέλλη.