Κινητικός έλεγχος των σταθεροποιών μυών του κορμού και σπονδυλικά κατάγματα σε γυναίκες με οστεοπόρωση: κλινική μελέτη

Abstract

Background. Osteoporosis is a common metabolic bone disease that usually affects the aging population. It is an important public health problem, due to its association with both vertebral and non-vertebral fractures leading to increased morbidity. Vertebral fractures are accompanied by kyphosis, reduced pulmonary function, chronic back pain and loss of height, and are accountable for the subsequent vertebral fracture. Fractures are found to be unstable. Instability of the spinal segment can lead to excessive multiple tissue strain and consequent pain, while specific muscle contraction can stabilise that segment. Deep ‘local’ muscle with segmental attachments control the segmental movements of the spine and the superficial ‘global’ multisegmental muscles have a direction-dependent-stabilising role. Motor control dysfunction of the local muscle can lead to motion errors which may damage the tissues of the specific segment. Although a wide range of conservative interventions has been advocated for the treatment of osteoporotic vertebral fractures (OVFs), little attention has been afforded to the muscle system which controls the spinal segmental movements in the treatment of OVFs. Clinically, therapeutic approaches to improve this muscle system appear to be effective in people suffering from spondylolysis or spondylolisthesis, chronic low back pain, pelvic pain (Stuge et al 2004b), and cervicogenic headache and neck pain. Manual therapy techniques, particularly mobilisation, are commonly used in the treatment of spinal disorder. Mobilisation has been shown to be effective in reducing spinal pain. In addition, there is evidence suggesting that spinal mobilisation techniques can stimulate sympathetic nervous system activity and promote motor activity. There is little published data on the safety and efficacy of spinal mobilisation for individuals with osteoporosis, as there is increased concern on new vertebral and rib fracture when treating individuals with osteoporosis. This randomised controlled trial assessed the effectiveness and safety of two conservative approaches for OVFs: a program of specific low-intensity exercises and the same program combined with spinal mobilisation. The effectiveness of the active treatments was tested against the results for a control group that received the basic therapies, and the safety was tested against the self-reported adverse events. Methods and measures. Thirty white women aged 60-80 with postmenopausal osteoporosis and 1-5 vertebral painful fractures participated in this trial and received the typical pharmaceutical regimen. Women were randomly assigned to one of three groups by using opaque sealed envelopes. The first group was the control group (CG) which followed the regimen prescribed by their medical practitioner, the second was the exercise group (ExG) and the third was the exercise plus mobilisation group (ExMG). Height, weight, standing spinal curvatures, standing postural angles, functional fitness parameters and quality of life were measured at baseline, 3 and 6 months. The two intervention groups followed their program 3 times per week for 3 months, while they performed the exercises every day and continue their exercises alone for another 3 months. .................................................

Εισαγωγή. Η οστεοπόρωση είναι ένα κοινό μεταβολικό νόσημα των οστών που συνήθως επηρεάζει τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας σε αυτόν τον πληθυσμό, διότι συσχετίζεται με κατάγματα του αξονικού και του περιφερικού σκελετού τα οποία οδηγούν σε αυξημένη νοσηρότητα. Τα σπονδυλικά κατάγματα συνοδεύονται με τον χρόνιο πόνο, την αυξημένη κύφωση, την μείωση του ύψους, την μειωμένη αναπνευστική λειτουργία, την αλλαγή της όρθιας στάσης, την έκπτωση της ποιότητας ζωής και αποτελούν τον κίνδυνο νέων καταγμάτων. Ορισμένα σπονδυλικά κατάγματα θεωρούνται ασταθή. Η αστάθεια της σπονδυλικής μονάδας μπορεί να οδηγήσει σε υπέρμετρη φόρτιση των διαφόρων δομών της περιοχής με αποτέλεσμα τον πόνο, ενώ η εξειδικευμένη μυϊκή συστολή μπορεί να την σταθεροποιήσει. Οι εν τω βάθει ‘τοπικοί’ μονοαρθρικοί ή διαρθρικοί μύες ελέγχουν την κίνηση της σπονδυλικής μονάδας και οι επιπολής ‘γενικοί’ πολυαρθρικοί μύες ελέγχουν τις κινήσεις όλης της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ). Η νευρομυϊκή δυσλειτουργία των τοπικών μυών μπορεί να οδηγήσει σε μη ελεγχόμενη κίνηση και κάκωση των δομών της σπονδυλικής μονάδας. Παρ’ όλο που έχουν εφαρμοστεί πολλών ειδών συντηρητικής αγωγής σε οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα, έχει δοθεί πολύ μικρή έμφαση στο μυϊκό σύστημα το οποίο ελέγχει την τμηματική σπονδυλική κίνηση. Κλινικά, οι ειδικές ασκήσεις νευρομυϊκού ελέγχου της σπονδυλικής μονάδας έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικές σε ασθενείς με σπονδυλόλυση/σπονδυλολίσθηση, οσφυαλγία, αυχεναλγία, πονοκεφάλους και οσφυο-πυελικό πόνο. Επίσης η παθητική κινητοποίηση της ΣΣ είναι μία τεχνική η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στο manual therapy, έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στην μείωση του πόνου, στην ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος και στην προαγωγή της νευρομυϊκής δραστηριότητας. Υπάρχουν λίγες μελέτες που αφορούν στην ασφάλεια αυτής της τεχνικής, καθώς υπάρχει δικαιολογημένη ανησυχία για την ασφάλειά της. Ο σκοπός της παρούσας τυχαιοποιημένης μελέτης ήταν να διερευνήσει τα αποτελέσματα των ειδικών ασκήσεων σταθεροποίησης του κορμού και τον συνδυασμό τους με την παθητική κινητοποίηση της ΣΣ σε γυναίκες με τουλάχιστον ένα οστεοπορωτικό σπονδυλικό κάταγμα. Η αποτελεσματικότητα αυτών των δύο παρεμβάσεων συγκρίθηκε με τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την ομάδα ελέγχου. Η ασφάλεια των τεχνικών ελέγχθηκε με την αναφορά των συμμετεχουσών κάποιου ανεπιθύμητου γεγονότος. Μέθοδος και υλικό. Συμμετείχαν 30 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας 60-80 ετών με 1-5 σπονδυλικά κατάγματα χαμηλής βίας. Οι γυναίκες λάμβαναν την τυπική φαρμακευτική αγωγή για την οστεοπόρωση. Οι συμμετέχουσες χωρίσθηκαν σε τρεις ομάδες με την μέθοδο των σφραγισμένων φακέλων. Η πρώτη ήταν η ομάδα ελέγχου (C), στην οποία δόθηκε αγωγή από τον θεράποντα γιατρό. Η δεύτερη ήταν η ομάδα άσκησης (Ε) και η τρίτη η ομάδα άσκησης+κινητοποίησης (ΕΜ). Μετρήθηκε του ύψος, το βάρος, ο δείκτης μάζας σώματος, τα σπονδυλικά κυρτώματα, η στάση, η σωματική επίδοση, η ακράτεια ούρων και η ποιότητα ζωής τους. Οι ομάδες ακολούθησαν το πρόγραμμά τους 3 φορές την εβδομάδα για 3 μήνες, ενώ εκτελούσαν τις ασκήσεις κάθε μέρα μόνες τους και εν συνεχεία εκτελούσαν το πρόγραμμα των ασκήσεων μόνες στο σπίτι τους για άλλους 3 μήνες. Οι μετρήσεις επανελήφθησαν στους 3 και 6 μήνες. ........................................................................